Podstawa prawna działania Komisji Orzekającej

Podstawa prawna działania Komisji Orzekającej

ustawa z dnia 17 grudnia 2004r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005r. w sprawie działania organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz organów właściwych do wypełniania funkcji oskarżyciela.

 

Właściwość komisji orzekającej

Organem orzekającym pierwszej instancji są regionalne komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy regionalnych izbach obrachunkowych.

Regionalna komisja orzekająca przy regionalnej izbie obrachunkowej orzeka w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie dotyczącym:

jednostek samorządu terytorialnego, ich związków i stowarzyszeń, z wyłączeniem osób pełniących funkcje marszałka województwa, członka zarządu województwa i głównego księgowego budżetu województwa (skarbnika województwa),
realizacji budżetu wojewody, z wyłączeniem osób pełniących funkcje wojewody, wicewojewody, dyrektora generalnego urzędu wojewódzkiego i głównego księgowego części budżetowej, której dysponentem jest wojewoda,
jednostek podległych i nadzorowanych przez wojewodę,
samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych,
innych jednostek otrzymujących środki publiczne przekazane z budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub innych środków publicznych, którymi dysponują te jednostki,
innych jednostek w zakresie środków otrzymanych z budżetu wojewody lub z innych środków, którymi dysponuje wojewoda.
 

Skład komisji
W skład regionalnej komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych wchodzą:

przewodniczący,
1 lub 2 zastępców przewodniczącego,
od 5 do 21 członków.
Przewodniczącego regionalnej komisji orzekającej i jego zastępców powołuje i odwołuje, na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezes Rady Ministrów. Są oni powoływani spośród kandydatów zgłoszonych przez Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej.

Członków regionalnej komisji orzekającej powołuje i odwołuje, na wniosek przewodniczącego komisji orzekającej, Prezes Rady Ministrów.

Kadencja komisji orzekającej trwa 4 lata.

 

Podmiotowy i przedmiotowy zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Podmiotowy zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określa art.4 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zgodnie z którym odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają, z zastrzeżeniem art.4a:

osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów,
kierownicy jednostek sektora finansów publicznych,
pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, z zastrzeżeniem ust.2,
osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami.
W przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art.17, osoba obowiązana lub upoważniona do działania w imieniu podmiotu publicznego  lub prywatnego, który oferuje pomocnicze  działania zakupowe na rynku, któremu kierownik zamawiającego powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie  zamówienia publicznego lub przeprowadzenie konkursu, podlega odpowiedzialności za to naruszenie, jeżeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych lub udzielone zamówienie publiczne lub konkurs są finansowane ze środków publicznych.

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art.13 podlegają:

osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu, któremu odrębną ustawą lub na jej podstawie albo na podstawie umowy lub w drodze porozumienia powierzono określone zadania związane z realizacją programu finansowanego z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, zwanych dalej „środkami unijnymi lub zagranicznymi”,
osoby zobowiązane do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, którym przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub które wykorzystują takie środki,
osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu zobowiązanego do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, któremu przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub który wykorzystuje takie środki.
 

Katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych zawarty został w art.5 – art.18c ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

 

Kary orzekane za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:

upomnienie,
nagana,
kara pieniężna,
zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres od 1 roku do 5 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
Karę upomnienia można wymierzyć w szczególności w przypadku, gdy stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych nie jest znaczny.

Karę pieniężną wymierza się w wysokości od 0,25 do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego – należnego w roku, w którym doszło do tego naruszenia. Natomiast w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia karę pieniężną wymierza się w wysokości od 0,25 do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.

Ukaranie karą nagany lub karą pieniężną wywołuje, określone w odrębnych przepisach, skutki wynikające z ujemnej lub negatywnej  oceny kwalifikacyjnej.

Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się w przypadku rażącego naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Karę tę można również wymierzyć w przypadku ponownego ukarania za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Ukaranie karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wyklucza, przez czas określony w orzeczeniu o ukaraniu, możliwość:

pełnienia funkcji:kierownika, zastępcy kierownika lub dyrektora generalnego,
członka zarządu,
skarbnika, głównego księgowego lub zastępcy głównego księgowego,
kierownika lub zastępcy kierownika komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie budżetu lub planu finansowego,
- jednostki sektora finansów publicznych;

reprezentowania interesów majątkowych Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych;
członkostwa w organach stanowiących, nadzorczych i wykonawczych państwowych i samorządowych osób prawnych.
W przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można, biorąc pod uwagę rodzaj i okoliczności naruszenia dyscypliny finansów publicznych lub właściwości i warunki osobiste sprawcy naruszenia dyscypliny finansów publicznych, wymierzyć karę łagodniejszego rodzaju, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Odstąpienia od wymierzenia kary nie stosuje się wobec sprawcy  naruszenia dyscypliny finansów publicznych popełnionego w czasie, gdy nie uległo zatarciu prawomocnie orzeczone ukaranie za inne naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz w przypadku gdy stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych jest rażący.

 

Środki zaskarżenia

Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest dwuinstancyjne.

Środkami zaskarżenia rozstrzygnięć wydanych przez komisje orzekające I instancji są odwołania lub zażalenia. Od orzeczenia wydanego w I instancji służy stronom odwołanie, natomiast na postanowienie kończące postępowanie, wydane w I instancji, stronom służy zażalenie.

            Środki zaskarżenia wnosi się na piśmie za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia.

            Środki odwoławcze od rozstrzygnięć wydanych przez komisje orzekające rozpoznaje Główna Komisja Orzekająca. Rozstrzygnięcia wydane w wyniku rozpoznania środka zaskarżenia są prawomocne.