Gm. Kodrąb - Kontrola kompleksowa przeprowadzona przez RIO w Łodzi w 2004 roku

Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi Gminie Kodrąb po zakończeniu kompleksowej kontroli gospodarki finansowej, udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.

Łódź, dnia 20 września 2004 roku

Pan
STANISŁAW JASIŃSKI
Wójt Gminy Kodrąb

WK-602/65/2004

Działając na podstawie art. 9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 55, poz. 577 z późn. zm.) informuję, że kompleksowa kontrola gospodarki finansowej i zamówień publicznych przeprowadzona w Gminie Kodrąb wykazała następujące nieprawidłowości:W zakresie funkcjonowania kontroli wewnętrznej

W kontrolowanej jednostce nie ustalono procedur wewnętrznej kontroli finansowej spełniających wymogi określone w art.35a ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 15, poz. 148 z późn. zm.), w szczególności, w zakresie wstępnej oceny celowości zaciąganych zobowiązań i dokonywanych wydatków oraz gromadzenia dochodów.

W zakresie ewidencji księgowej

1. W zakładowym planie kont nie określono kont przeciwstawnych, zapewniających prawidłowe ujęcie w ewidencji księgowej poszczególnych operacji gospodarczych. Ponadto stwierdzono, że w planie kont nie wyodrębniono kont służących do ewidencji podatków i opłat, jak również nie wskazano sposobu prowadzenia ksiąg pomocniczych służących do ewidencji podatków i opłat, co stanowiło naruszenie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. nr 50, poz. 511 z późn. zm.).
2. W dokumentacji dotyczącej przyjętych zasad rachunkowości brak było opisu systemu przetwarzania danych przy użyciu komputera oraz zasad zabezpieczenia danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych, co stanowiło naruszenie art. 10 ust.1 pkt 3 lit. "c" ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
3. Prowadzono wspólne księgi rachunkowe dla Urzędu Gminy i innych jednostek organizacyjnych Gminy Kodrąb, co stanowiło naruszenie art. 4 ust. 1, 2 i 3 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Z przytoczonych przepisów wynikał obowiązek prowadzenia przez jednostki organizacyjne odrębnych ksiąg rachunkowych, celem zapewnienia ujmowania w tych księgach wyłącznie zdarzeń związanych z danymi jednostkami, a w konsekwencji rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego każdej z nich oraz w celu umożliwienia sporządzenia obowiązujących te jednostki sprawozdań finansowych. Odpowiedzialność za wykonanie obowiązków w zakresie rachunkowości ponoszą kierownicy jednostek organizacyjnych, stosownie do art.4 ust.5 ustawy o rachunkowości. Przejęcie wykonywania obsługi finansowo - księgowej jednostek organizacyjnych przez służby pracownicze Urzędu Gminy nie uchyla obowiązku odrębnego prowadzenia ksiąg rachunkowych dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych lub innych podmiotów podległych (nadzorowanych) Gminie.
4. Kontrolujący stwierdzili, że konto 228 służyło do ewidencji wpłat za wydane dowody osobiste, co było niezgodne zarówno z obowiązującym w kontrolowanej jednostce zakładowym planem kont, jak i z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 roku w sprawie szczególnych zasad prowadzenia rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. nr 153, poz. 1752 z późn. zm.). Ewidencja opłat za wydane dowody powinna być prowadzona na koncie 225 - rozrachunki z budżetami (w jednostce) i na koncie 224 - rozrachunki budżetu (w organie).
5. Ewidencja księgowa konta 080 – inwestycje nie obejmowała kosztów realizowanych inwestycji według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych, co stanowiło naruszenie zasad określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych.
6. Nieprawidłowo prowadzono ewidencję zdarzeń gospodarczych na koncie 201 – rozrachunki z odbiorcami i dostawcami. Ewidencja nie obejmowała wszystkich występujących w ciągu roku zdarzeń powodujących wystąpienie zobowiązań na koniec poszczególnych okresów sprawozdawczych, co stanowiło naruszenie art. 20 ust.1 i art. 24 ust.1 i 2 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z powołanym art.20 ust.1 ww. ustawy, do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Art.24 ust.1 i 2 ustawy, formułują wymóg rzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych, który uznaje się za spełniony, jeżeli dokonane w księgach zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Wskutek wskazanej nieprawidłowości jednostka nie wykazywała także kwot obciążających ją zobowiązań wymagalnych. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych, konto 201 służy do ewidencji rozrachunków i roszczeń krajowych oraz zagranicznych z tytułu dostaw, robót i usług, w tym również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, a także należności z tytułu przychodów finansowych. Na koncie 201 nie ujmuje się należności jednostek budżetowych zaliczanych do dochodów budżetowych, które ujmowane są na koncie 221. Konto 201 obciąża się za powstałe należności i roszczenia oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a uznaje za powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń.
7. Brak było kont księgowych do ewidencji podatku od środków transportowych dla poszczególnych podatników, na których ciążył obowiązek podatkowy z powyższego tytułu, co stanowiło naruszenie § 9 ust. 5 i 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie zasad rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego.

W zakresie zgodności danych wykazywanych w sprawozdaniach budżetowych z ewidencją księgową.

1. Stwierdzono nieprawidłowe wykazanie, w sprawozdaniach Rb - PDP – z wykonania podstawowych dochodów podatkowych i Rb - 27S z wykonania planu dochodów budżetowych, skutków finansowych obniżenia górnych stawek podatkowych oraz skutków udzielonych w okresie sprawozdawczym ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień w zakresie podatku rolnego, podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych, a mianowicie:
- sprawozdania Rb - PDP i Rb 27S za 2002 rok:
- skutki obniżenia górnych stawek podatkowych w zakresie podatku rolnego wykazano w kwocie 23.551 zł, podczas gdy Rada Gminy nie podejmowała uchwały w sprawie obniżenia ceny skupu żyta przyjmowanej jako podstawa obliczenia podatku (zob. art.6 ust.3 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym (tekst jednolity z 1993 r., Dz. U. nr 94, poz. 431 z późn. zm.),
- skutki finansowe udzielonych ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień z tytułu podatku rolnego wykazano w kwocie 22.595 zł, podczas gdy według dokumentów źródłowych (decyzje organu podatkowego) skutki z powyższego tytułu stanowiły kwotę – 18.975 zł,
- skutki finansowe obniżenia górnych stawek podatku od nieruchomości wykazano w kwocie 256.848 zł. Według wyliczenia sporządzonego w czasie trwania kontroli RIO w Łodzi skutki finansowe z powyższego tytułu stanowiły kwotę 229.568 zł,
- skutki finansowe udzielonych ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień z tytułu podatku od nieruchomości wykazane zostały w kwocie 31.535 zł, natomiast według wyliczenia sporządzonego w czasie trwania kontroli RIO w Łodzi skutki z powyższego tytułu stanowiły kwotę 46.958,39 zł. W pozycji tej nie wykazano, między innymi, skutków zwolnień z podatku od nieruchomości wynikających z uchwały podjętej przez Radę Gminy Kodrąb.
- sprawozdania RB - PDP i Rb - 27S za 2003 rok:
- skutki finansowe udzielonych ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień z tytułu podatku rolnego wykazano w kwocie - 94.800 zł. Według decyzji organu podatkowego skutki z powyższego tytułu stanowiły kwotę – 78.067,40 zł,
- skutki finansowe udzielonych ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień z tytułu podatku od nieruchomości wykazane zostały w kwocie 17.259 zł. Według decyzji organu podatkowego skutki z powyższego tytułu stanowiły kwotę 59.813,48 zł. Ponadto, w pozycji tej nie wykazano skutków finansowych zwolnień z podatku od nieruchomości wynikających z uchwały podjętej przez Radę Gminy Kodrąb,
Kontrola wykazała ponadto, że dane w powyższym zakresie ujęte w sprawozdaniach Rb - PDP i Rb - 27S za I półrocze 2002 roku oraz za I półrocze 2003 roku również wykazane zostały nierzetelnie, niezgodnie ze stanem faktycznym.
Objęte kontrolą sprawozdania sporządzono niezgodnie z § 3 ust.1 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 13 marca 2001 roku w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. nr 24, poz. 279 z późn. zm.). W szczególności, zgodnie z § 3 ust.1 pkt 10 ww. załącznika, w kolumnie "Skutki udzielonych przez gminę: ulg, odroczeń, umorzeń..." wykazane powinny być kwoty dotyczące skutków udzielonych przez gminę lub miasto na prawach powiatu za okres sprawozdawczy: ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień w podatkach i opłatach, stanowiących dochód budżetu gminy (bez ulg i zwolnień ustawowych), a także skutki finansowe wynikające ze zwolnień i ulg w podatkach i opłatach wprowadzonych przepisami uchwał rad gmin lub miast na prawach powiatu, wydanymi na podstawie ustawowych upoważnień. Wykazywane w tej kolumnie skutki ulg powinny wynikać z decyzji właściwych organów gminy lub miasta na prawach powiatu, w zakresie zarówno bieżących, jak i zaległych należności; wykazane kwoty powinny być zgodne z rejestrami przypisów i odpisów, z wyjątkiem decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu płatności na raty.
2. W sprawozdaniach Rb 27 - S z wykonania planu dochodów budżetowych za 2002 rok oraz za 2003 rok zaległości z tytułu podatku od środków transportowych od osób fizycznych wykazano w kwotach niezgodnych z danymi wynikającymi z rozliczenia podatku. Na dzień 31 grudnia 2002 rok wykazano zaległości podatkowe w kwocie 149.544 zł. Według rozliczenia podatku od środków transportowych zaległości na dzień 31 grudnia 2002 roku stanowiły kwotę 141.421,35 zł. Na dzień 31 grudnia 2003 roku w sprawozdaniu Rb 27 - S wykazano zaległości z tytułu podatku od środków transportowych w kwocie – 81.423 zł, natomiast według rozliczenia podatku – zaległości z ww. tytułu stanowiły kwotę - 73.054,43 zł.
3. W sprawozdaniach bilans za 2002 rok i za 2003 rok nie wykazano kwoty określającej wartości niematerialne i prawne objęte ewidencją konta 020 – wartości niematerialne i prawne. Ponadto dane dotyczące wartości środków trwałych takich jak: „urządzenia techniczne i maszyny” oraz „środki transportu” w powołanych sprawozdaniach wykazane zostały w kwotach niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji analitycznej konta 011 – środki trwałe.

W zakresie gospodarki kasowej

1. Powierzenie Pani Ewie Ziemnicy obowiązku prowadzenia kasy Urzędu oraz księgowości syntetycznej i analitycznej dochodów i wydatków budżetowych naruszało zasady określone w § 10 pkt 4 obowiązującej w jednostce instrukcji kasowej, zgodnie z którym kasjer nie powinien wykonywać czynności związanych z dokonywaniem zapisów w urządzeniach księgowych związanych z obrotami kasowymi.
2. Kontrolujący ustalili, że w latach 2002-2003 dokonywano wypłat prowizji za sprzedaż znaków skarbowych na rzecz pracowników, z którymi zawierano umowy zlecenia. Kontrolujący stwierdzili, że sprzedaż znaków skarbowych, zgodnie z zakresami czynności, obowiązków i odpowiedzialności - należała do obowiązków służbowych tych osób.
3. Brak było na wszystkich poddanych kontroli dowodach księgowych oznaczenia kont księgowych, na których zaksięgowano poszczególne operacje finansowe, a w niektórych przypadkach stwierdzono również brak klasyfikacji budżetowej dokonanych wydatków, co stanowiło naruszenie art.21 ust.1 pkt 6 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, a także postanowień zawartych w instrukcji obiegu dokumentów księgowych.
4. Dokonywano wypłat z kasy Urzędu świadczeń socjalnych osobom innym niż figurujące na listach wypłat, bez stosownych upoważnień.
5. Wypłacano gotówkę z kasy przed sprawdzeniem dokumentów i ich zatwierdzeniem do wypłaty, bez wskazania daty jej odbioru.
6. Nie przestrzegano zasad określonych w instrukcji obiegu dowodów księgowych i w instrukcji kasowej w zakresie bieżącego prowadzenia raportów kasowych i ujmowania w nich operacji kasowych dokonanych w danym dniu.

W zakresie dochodów z tytułu podatków i opłat lokalnych

1. Kontrolujący ustalili, że od 2001 roku decyzjami Wójta Gminy wydanymi na podstawie art.67 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 z późn. zm.) z opodatkowania podatkiem od nieruchomości wyłączano budynki, budowle i grunty stanowiące własność Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Kodrębie z siedzibą w Zakrzewie, czasowo nie wykorzystywane przez podatnika do prowadzenia działalności gospodarczej. Wobec ustalonego stanu faktycznego stwierdzić należy, że działania organu podatkowego pozbawione były podstawy prawnej, przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie przewidywały, bowiem, instytucji wyłączenia od opodatkowania. Powoływany w podstawie prawnej wydanych decyzji art.67 ww. ustawy, normuje instytucję umorzenia zaległości podatkowej. W omawianej sprawie przepis ten nie mógł być zastosowany do zobowiązań podatkowych za dany rok, gdyż w dacie wydania decyzji tylko niewielka część należności podatkowych stanowiła zaległość podatkową, w stosunku do pozostałej części termin płatności jeszcze nie upłynął (np. w 2002 roku decyzję wydano w dniu 11 lutego 2002 roku - czyli zaległość stanowiła tylko pierwsza rata za 2002 rok; w 2003 roku w dniu 1 kwietnia 2003 roku - zaległość stanowiły trzy raty). Faktycznie, zatem, decyzja, co do części zobowiązania podatkowego nie stanowiącego zaległości podatkowej przybierała charakter zaniechania poboru podatku, do czego organ podatkowy nie był uprawniony. Wskazać trzeba także, że zgodnie z obowiązującą od dnia
1 stycznia 2003 roku ustawową definicją budynków, budowli i gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - zawartą w art.1a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 9, poz. 84 z późn. zm.) - za budynku, budowle i grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uważa się budynki, budowle i grunty będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, chyba, że przedmiot opodatkowania nie jest lub nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. Zatem, brak możliwości wykorzystania budynków, budowli, gruntów do prowadzenia działalności gospodarczej nie powoduje wyłączenia ich spod opodatkowania, lecz skutkuje zastosowaniem innej stawki podatkowej (np. budynki pozostałe).
Kontrolujący stwierdzili ponadto, że przy wydawaniu decyzji organ podatkowy nie stosował przepisów dotyczących udzielania pomocy publicznej dla przedsiębiorców.
Kwota podatku objęta opisanymi decyzjami wynosiła za lata 2001 – 2004 161.284,90 zł.
2. Stwierdzono przypadki załatwiania spraw z naruszeniem przepisów określających terminy załatwiania spraw (art.139 ustawy Ordynacja podatkowa).
3. Stwierdzono przypadek wydania decyzji w sprawie rozłożenia na raty zaległości podatkowych, w sytuacji gdy podatnik wnosił o umorzenie zaległości. Decyzja wydana została, zatem, bez wniosku podatnika, niezgodnie z art.48 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
4. W wydawanych decyzjach w sprawach podatkowych nie zawierano wszystkich elementów określonych w art.210 ustawy Ordynacja podatkowa, w szczególności brak było uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji. Zgodnie z art.210 § 4 ww. ustawy, uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać, w szczególności, wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności, uzasadnienie prawne powinno zaś zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.
5. Stwierdzono, że w przypadku zapłaty podatku po terminie płatności organ podatkowy nie zaliczał wpłat poszczególnych rat podatku proporcjonalnie na poczet zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę, co stanowiło naruszenie art.55 § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z powołanym przepisem, jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
6. Decyzje zmieniające wysokość zobowiązania podatkowego wydawane były wyłącznie na podstawie danych wynikających z ewidencji gruntów, bez przeprowadzenia w tym zakresie postępowania podatkowego. Zgodnie z art.21 § 5 ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, powstającego poprzez doręczenie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba, że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.
7. Stwierdzono przypadki zastosowania zwolnienia w zakresie podatku rolnego z tytułu nabycia gruntów na powiększenie (utworzenie) gospodarstwa rolnego z naruszeniem art. 12 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym. Kontrola wykazała, że organ podatkowy zastosował zwolnienie w podatku rolnym z tytułu nabycia przez podatnika gruntów w drodze darowizny. W innym przypadku zastosowano podatnikowi ulgę z tytułu nabycia gruntów, pomimo, że wydzierżawione przez podatnika grunty stanowiły własność Gminy Kodrąb. Zgodnie z art.12 ust.1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym, zwolnienie dotyczy gruntów przeznaczonych na utworzenie (powiększenie) gospodarstwa rolnego - będących przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabytych w drodze umowy sprzedaży (a nie umowy darowizny), będących przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objętych w trwałe zagospodarowanie (a nie wydzierżawionych od gminy).
8. Przy udzielaniu podatnikom w 2003 roku ulg w zapłacie podatku rolnego w związku klęską żywiołową, organ podatkowy nie zastosował się do uregulowań zawartych w art. 13c ustawy o podatku rolnym. Wydawane decyzje dotyczyły zarówno zobowiązań pieniężnych, których termin płatności jeszcze nie upłynął, jak również sytuacji, w których podatnicy dokonali zapłaty podatku za cały 2003 rok. Powyższe działanie organu podatkowego spowodowało, że na dzień 31 grudnia 2003 roku nadpłata w łącznym zobowiązaniu pieniężnym stanowiła kwotę – 10.201,70 zł. Zgodnie z art.13c ust.3 ustawy o podatku rolnym, ulgę przyznaje się za ten rok podatkowy, w którym klęska miała miejsce; jeżeli klęska miała miejsce po zapłaceniu podatku za dany rok, ulgę (zaniechanie ustalenia podatku lub jego poboru) stosuje się w następnym roku podatkowym.
9. Z postępowania podatkowego dotyczącego umorzenia zaległości w zakresie podatku rolnego z tytułu II i III raty za 2003 rok nie wyłączono pracownika, którego małżonek był stroną (wnioskodawcą) tego postępowania, co stanowiło naruszenie art.130 § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym pracownicy urzędu gminy (miasta) podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których stroną jest ich małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty pierwszego stopnia.
10. Nie przestrzegano art. 67 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez umarzanie zaległości podatkowych z tytułu podatku rolnego na wniosek osób nie będących właścicielami gruntów (podatnikami). Zgodnie z art.67 § 1 ww. ustawy, organ podatkowy może umorzyć zaległość podatkową na wniosek podatnika.
11. Kontrolujący stwierdzili, że w okresie od dnia 24 lipca 2001 roku do dnia 10 listopada 2002 roku decyzje w sprawie umorzenia zaległości podatkowych, odroczenia terminu płatności podatku lub zaległości podatkowych, a także rozłożenia zapłaty podatku bądź zaległości podatkowych na raty wydawane były przez Sekretarza Gminy Panią Eugenię Stanikowską, nie posiadającą w tym zakresie stosownego upoważnienia organu podatkowego.
12. Ewidencja księgowa podatku od środków transportowych prowadzona była w sposób naruszający zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych przez organy podatkowe, określone przez przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie zasad rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego.
13. Nie podejmowano konsekwentnych czynności zmierzających do wszczęcia postępowania egzekucyjnego w stosunku do podatników zalegających z uiszczeniem podatku od środków transportowych, co skutkowało przedawnieniem zobowiązań podatkowych z powyższego tytułu w kwocie 42.124,06 zł. Wskazać należy, że w 2003 roku – pomimo występujących zaległości z tytułu podatku od środków transportowych – organ podatkowy nie prowadził postępowania zmierzającego do wyegzekwowania zaległych kwot podatku.
14. Z ustaleń kontroli wynikało, że nie wszyscy podatnicy podatku od środków transportowych wywiązali się z obowiązku złożenia deklaracji podatkowych w związku z powstaniem lub wygaśnięciem obowiązku podatkowego, zgodnie z art. 9 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (według stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 stycznia 2003 roku).
15. Wydane w latach 2002 - 2003 decyzje dotyczące udzielenia ulg w zapłacie podatku od środków transportowych nie zostały poprzedzone przeprowadzeniem stosownego postępowania wyjaśniającego. Zgodnie z art. 122 ustawy Ordynacja podatkowa, w toku postępowania organy podatkowe powinny podejmować wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. Stosownie natomiast do art.187 § 1 ww. ustawy, organ podatkowy zobowiązany był do zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia materiału dowodowego. Zebrany materiał dowodowy powinien pozwolić na ustalenie czy istnieją ustawowe przesłanki zastosowania określonej instytucji prawa podatkowego.
16. Prowadzono ewidencję upomnień wysłanych do podatników posiadających zaległości z tytułu podatku od środków transportowych w sposób niezgodny z wymogami określonymi w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 137, poz.1541 z późn. zm.).

W zakresie dochodów z majątku gminy

1. Przy sprzedaży nieruchomości rolnej położonej w miejscowości Feliksów nr ewidencyjny działki 237 nie przestrzegano art. 70 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2000 r., Dz. U. nr 46, poz. 543 z późn. zm.), z którego wynikał obowiązek zapłaty ceny za nabytą nieruchomość najpóźniej do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność.
2. Nie egzekwowano odsetek za zwłokę od nieterminowo wnoszonych wpłat z tytułu czynszu najmu.
3. Nie egzekwowano od najemcy lokalu zaległych kwot z tytułu czynszu za najem lokalu w budynku w miejscowości Lipowczyce.
4. Kontrolujący stwierdzili, że Wójt Gminy umarzał na podstawie art. 67 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zaległe należności z tytułu czynszu dzierżawnego oraz odsetki od tych zaległości. W 2002 roku dotyczyło to kwoty 87,51 zł, a w 2003 roku kwoty - 2.130,22 zł. Działanie takie było sprzeczne z obowiązującymi przepisami. Ustawa Ordynacja podatkowa nie ma zastosowania do należności o charakterze cywilno-prawnym w tym do opłat z tytułu czynszu dzierżawnego. Natomiast, na podstawie art.34a ustawy o finansach publicznych, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić szczegółowe zasady i tryb umarzania wierzytelności jej jednostek organizacyjnych z tytułu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa, udzielania innych ulg w spłacaniu tych należności oraz wskazać organy do tego uprawnione. Po podjęcie przez Radę Gminy w Kodrębiu odpowiedniej uchwały, Wójt Gminy mógłby podjąć ewentualne decyzje co do umorzenia wierzytelności lub zastosowania innej ulgi w zapłacie.
5. Nie sporządzano w 2002 roku i nie podawano do publicznej wiadomości wykazów nieruchomości przeznaczonych do wydzierżawienia, co stanowiło naruszenie art.35 ust.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W zakresie wydatków związanych z realizacją gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

1. Stwierdzono dokonywanie wypłat na rzecz koordynatorów pracy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych tytułem realizacji umów zleceń dotyczących koordynacji pracy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Z powyższego tytułu wypłacono w 2002 roku łącznie kwotę 1.939,78 zł, natomiast w 2003 roku kwotę 1.202,20 zł. Kontrolujący stwierdzili, że w żadnej z umów zawartych z koordynatorami w latach 2002-2003 nie wskazano rodzaju i charakteru zleconych do wykonania prac. Ponadto, nie wszystkie rachunki wystawione przez koordynatorów zostały potwierdzone na okoliczność wykonania zlecenia.
2. Ustalono, że w 2002 roku zawarto trzy umowy z ^{(Wyłączenie) [1]} dotyczące koordynacji prac Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, z których jedna - podpisana przez Wójta Gminy Pana Stefana Kobylarza (męża wymienionej) - zawarta została po terminie, w którym prace zlecone umową powinny zostać wykonane (umowa z dnia 11 stycznia 2002 roku, zlecająca prace w okresie od dnia 1 lipca 2001 roku do dnia 31 grudnia 2001 roku). Umowa dotycząca koordynacji prac Komisji w okresie od dnia 1 stycznia 2002 do dnia 30 czerwca 2002 podpisana została przez byłego Sekretarza Panią Eugenię Stanikowską, która nie posiadała stosownego upoważnienia do składania oświadczeń woli. Trzecia z zawartych umów dotyczyła okresu od dnia 1 lipca 2002 roku do dnia 31 grudnia 2002 roku. Umowę zawarł Wójt Gminy Pan Stanisław Jasiński. Z uwagi na fakt, że Pan Stanisław Jasiński został wybrany Wójtem Gminy w wyborach powszechnych przeprowadzonych w dniu 10 listopada 2002 roku, nie mógł zlecać wykonywania jakichkolwiek prac w lipcu 2002 roku. W odniesieniu do umowy zawartej z ^{(Wyłączenie) [2]} przez Sekretarza Gminy (okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca 2002 roku) stwierdzono, że w jej treści - jako zakres zleconych prac - obok prowadzenia dokumentacji Gminnej Komisji wskazano udział w dwóch jej posiedzeniach. Ustalono, że ^{(Wyłączenie) [3]} była członkiem Gminnej Komisji, bezpodstawne było, zatem, zlecanie jej udziału w posiedzeniach Komisji na podstawie umowy, za odrębnym wynagrodzeniem (zasady wynagradzania członków komisji ustala zgodnie z obowiązującymi przepisami rada gminy).
3. Dwa rachunki wystawione w 2002 roku przez koordynatora prac Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zostały zapłacone przed terminem, w którym zleceniobiorca zobowiązany był do wykonania umowy.
4. Stwierdzono naruszenie art.41ust.4 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 147, poz. 1231 z późn. zm.), zgodnie z którym w skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Ustalono, że dwie osoby spośród członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, działającej w latach 2002-2003, nie zostały przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
5. Ze środków przeznaczonych na przeciwdziałanie alkoholizmowi dofinansowano obóz wędrowny (1.200 zł), dokonując w dniu 29 listopada 2002 roku przelewu na konto Gminnego Zespołu Oświaty w Kodrębie. Przelewu dokonano na podstawie pisma Przewodniczącego Gminnej Komisji z dnia 12 listopada 2002 roku, skierowanego do komórki księgowości Urzędu Gminy i zaakceptowanego do wypłaty przez Wójta Gminy Pana Stanisława Jasińskiego oraz Skarbnika Gminy Panią Ryszardę Dula. W piśmie wskazano, że Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pozytywnie zaopiniowała przekazanie kwoty 1.200 zł na dofinansowanie obozu wędrownego, na podstawie przedłożonego programu. Kontrolującym nie przedłożono jednakże dokumentów uzasadniających przekazanie kwoty 1.200 zł ze środków przeznaczonych na profilaktykę i przeciwdziałanie alkoholizmowi, a w szczególności wymienionego w piśmie programu. Dokumentów dotyczących związku wydatku z realizacją zadań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych nie przedłożono kontrolującym także w przypadku kwoty 4.170 zł zapłaconej tytułem realizacji faktury nr 13/02 wystawionej przez Biuro Turystyki Młodzieżowej „PIOMAL” w Piotrkowie Trybunalskim za kolonie profilaktyczne dla 6 dzieci, w okresie od dnia 6 lipca do dnia 18 lipca 2002 roku.
6. Kontrolujący stwierdzili wydatkowanie środków na realizację zadań nie ujętych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2003 rok, przyjętym uchwałą Rady Gminy nr VIII/59/03 z dnia 27 czerwca 2003 roku (zapłata za paliwo dla Policji, finansowanie remontu izby przyjęć w Szpitalu Powiatowym w Radomsku).
7. Stwierdzono przypadki bezpodstawnych wypłat dokonanych na rzecz Przewodniczącego Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych tytułem diet za udział w sesji Rady Gminy oraz za udział w szkoleniu, podczas gdy zasady wynagradzania członków Komisji wynikające z Gminnych Programów Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, na 2002 i 2003 rok, przewidywały wypłatę wynagrodzenia wyłącznie za udział w posiedzeniu Komisji.

W zakresie wydatków na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej

1. Stwierdzono, że w okresie, gdy funkcję Wójta Gminy pełnił Pan Stefan Kobylarz (od dnia 24 lipca 2004 roku do dnia 19 listopada 2002 roku) Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej była Pani Jadwiga Kobylarz, jego żona. Oznaczało to naruszenie art. 6 ustawy z dnia 22 marca 1990 roku o pracownikach samorządowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 142, poz. 1593 z późn. zm.), zgodnie z którym małżonkowie oraz osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia nie mogą być zatrudnione w urzędzie gminy lub innych jednostkach administracyjnych wymienionych w ustawie, jeżeli powstałby między nimi stosunek bezpośredniej podległości służbowej.
2. Stwierdzono, że Wójt Gminy powierzył z dniem 17 października 2003 roku Pani Wiolettcie Marcinkowskiej - Sekretarzowi Gminy pełnienie obowiązków Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Kontrolujący stwierdzili, że Sekretarz Gminy nie posiadała stosownych kwalifikacji uprawniających do kierowania jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, wymaganych przez art.51a ust.1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity z 1998 r., Dz. U. nr 64, poz. 414 z późn. zm.). Stwierdzono także, że obowiązki związane z realizacją zadań własnych gminy w zakresie pomocy społecznej powierzone zostały pracownikowi Urzędu Gminy (inspektor ds. działalności gospodarczej), który także nie posiadał stosownych kwalifikacji, wymaganych przez art.49 ust.1 ustawy o pomocy społecznej. Ponadto, zgodnie z art.46 ust.3 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003 roku), ośrodki pomocy społecznej realizować powinny również zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej, chyba że gmina postanowi inaczej. Kontrolującym nie przedłożono uchwały Rady Gminy określającej inny sposób realizacji zadań własnych gminy w zakresie pomocy społecznej. Z dniem 1 stycznia 2004 roku wskazane unormowanie zostało zmienione - ustawodawca przesądził, że wszystkie zadania z zakresu pomocy społecznej realizują ośrodki pomocy społecznej - z tym, że w odniesieniu do zadań własnych gminy - zgodnie z ustaleniami rady gminy. Stosownie do art.110 ust.1 - 3 obecnie obowiązującej ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. nr 64, poz. 593 z późn. zm.), zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej. Gmina, realizując zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, kieruje się ustaleniami przekazanymi przez wojewodę. Ośrodek pomocy społecznej, wykonując zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej, kieruje się ustaleniami wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Art.111 ww. ustawy daje radzie gminy kompetencje do tworzenia innych jednostek organizacyjnych w celu realizacji zadań pomocy społecznej.
3. W sprawozdaniu Rb 28S za 2003 rok z wykonania planu wydatków budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie realizacji zadań własnych gminy z zakresu pomocy społecznej wykazano dane niezgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Według ww. sprawozdania wydatki wykazane w § 4010 na realizację zadań własnych gminy wykazane zostały w kwocie 7.877 zł, natomiast wg karty wydatków prowadzonej dla działu 853 rozdziału 85319 § 4010 wydatki poniesione na dzień 31 grudnia 2003 roku stanowiły kwotę – 5.907,50 zł. Według sprawozdania wydatki wykonane w § 4110 wykazane zostały w kwocie – 1.346 zł, a wg ewidencji księgowej wydatki w tym § stanowiły kwotę – 1.009,26 zł. Według sprawozdania wydatki wykonane w § 4120 wykazane zostały w kwocie 185 zł, natomiast wg ewidencji księgowej wydatki w § 4120 stanowiły kwotę 139,44 zł. Powyższe stanowiło naruszenie § 10 ust.2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 roku w sprawie sprawozdawczości budżetowej, zgodnie z którym kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.

W zakresie wydatków osobowych

1. Wynagrodzenia dla kierowników jednostek organizacyjnych ustalono według zasad przewidzianych dla pracowników zatrudnionych w urzędach gmin, określonych przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 roku w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (Dz. U. nr 61, poz. 707 z późn. zm. - obecnie nie obowiązujące). Zasady wynagradzania kierowników jednostek organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 roku w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. nr 61, poz. 708 z póź. zm.).
2. Przy rozliczaniu kosztów używania do celów służbowych samochodu prywatnego przez byłego Wójta Gminy Pana Stefana Kobylarza nie przestrzegano zasad określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 roku w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. nr 27, poz. 271). Kontrola wykazała przypadki nie pomniejszania kwoty ryczałtu o 1/22 za dni, w których Wójt Gminy przebywał w podróży służbowej trwającej powyżej 8 godzin bądź nie wykonywał obowiązków służbowych z innych przyczyn.
3. Stwierdzono nieprawidłową klasyfikację budżetową wydatków z tytułu diet dla członków Zarządu Gminy za udział w pracach komisji przetargowej na zbycie nieruchomości gminnych. Wydatki budżetowe związane z wypłatą diet dla członków zarządu gminy powinny być ponoszone ze środków klasyfikowanych w dziale 750 rozdziale 75023 – urzędy gmin.

W zakresie stosowania procedur udzielania zamówień publicznych

W dniu 8 kwietnia 2004 roku na podstawie art. 67 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 177 z późn. zm.) zawarta została umowa dotycząca wykonania robót dodatkowych przy budowie sieci kanalizacji sanitarnej w Kodrębiu – etap I, realizowanej przez firmę „PIOMEL” S.A. z Piotrkowa Trybunalskiego, na podstawie umowy zawartej w dniu 14 sierpnia 2003 roku. Określony w umowie o roboty dodatkowe rzeczowy zakres robót koniecznych do wykonania - wynikający z protokołów konieczności - wskazywał, że powodem wprowadzenia tych robót było niedokładne określenie przedmiotu zamówienia i tym samym nieprawidłowe określenie rzeczowego zakresu robót zleconych do wykonania na podstawie umowy z dnia 14 sierpnia 2003 roku. Stosownie do treści art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych, na podstawie którego udzielono zamówienia na roboty dodatkowe, zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień dodatkowych, nieobjętych zamówieniem podstawowych i nie przekraczających łącznie 20 % wartości realizowanego zamówienia, niezbędnych do jego prawidłowego wykonania, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów, lub wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego. Wobec braku spełnienia wszystkich wymienionych w powołanym przepisie przesłanek, w szczególności, braku zaistnienia sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, zamawiający naruszył art.10 ust.2 ustawy Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym zamawiający może udzielić zamówienia w trybie negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki, zapytania o cenę albo aukcji elektronicznej tylko w przypadkach określonych w ustawie.

W zakresie wydatków majątkowych

Stwierdzono brak zabezpieczenia w budżecie Gminy Kodrąb na 2003 i 2004 rok kwot wydatków inwestycyjnych na rozbudowę budynku gospodarczego Ochotniczej Straży Pożarnej w Woli Malowanej. Rozbudowa obiektu realizowana była na podstawie pozwolenia na budowę nr 456/2003 z dnia 11 sierpnia 2003 roku i obejmowała dobudowę 32,44 m2 powierzchni użytkowej do istniejącego budynku, o powierzchni użytkowej 39,01 m2. W związku z faktem, że wskazane prace miały charakter budowy (patrz art. 3 pkt 6 i pkt 8 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane - tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 207, poz. 2016 z późn. zm.), a nie remontu lub bieżącej konserwacji oraz zwiększały wartość środka trwałego wydatki
w budżecie, w powyższym zakresie, powinny być zaplanowane jako wydatki majątkowe. W latach 2003 - 2004 na rozbudowę wydatkowano łącznie kwotę 22.301,04 zł.

W zakresie ewidencji składników majątkowych gminy i inwentaryzacji

1. Stwierdzono w jednym przypadku zastosowanie niewłaściwych stawek przy dokonywaniu odpisów umorzeniowych.
2. Wartości niematerialne i prawne, których wartość w chwili nabycia przekraczała kwotę 3.500 zł umarzano jednorazowo z chwilą przyjęcia ich do używania, co naruszało przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity z 2000 r.,
Dz. U. nr 54, poz.654 z późn. zm.). Zgodnie z art.16d ust.1 ww. ustawy, podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b (m.in. wartości niematerialne
i prawne), których wartość początkowa nie przekracza 3.500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
3. W 2002 roku nie przeprowadzono inwentaryzacji składników majątkowych, pomimo że obiekty na terenie, których znajdował się majątek Gminy podlegający inwentaryzacji nie miały charakteru obiektów strzeżonych. Ustalono, między innymi, że instalacja alarmowa, na którą powołano się w jednym z zarządzeń Wójta Gminy obejmowała wyłącznie pomieszczenia zajmowane przez Bank Spółdzielczy. Zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji stanowiło naruszenie art. 26 ust.1 ustawy o rachunkowości.

W zakresie dotacji przekazanych na rzecz Zakładu Gospodarki Komunalnej (zakład budżetowy)

W 2002 i w 2003 roku z budżetu Gminy udzielono na rzecz Zakładu Gospodarki Komunalnej dotacji przedmiotowych na kwotę 40.000 zł (w 2002 roku) i 58.000 zł (w 2003 roku). Kontrolujący ustalili, że udzielenie dotacji nie zostało poprzedzone ustaleniem przez organ stanowiący stawek jednostkowych dotacji. Z art. 117 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych wynikało, że dotacje przedmiotowe dla zakładu budżetowego kalkulowane powinny być według stawek jednostkowych ustalonych przez organ stanowiący.

W zakresie ustaleń dodatkowych

1. W 2003 roku ze środków sklasyfikowanych w dziale 900 rozdziale 90078 – usuwanie skutków klęsk żywiołowych, wypłacono kwotę 1.000 zł na rzecz osoby prywatnej z terenu Gminy Kodrąb. Wypłata ta nie miała oparcia w obowiązujących przepisach. Udzielenie pomocy w sytuacji klęski żywiołowej powinno nastąpić z uwzględnieniem stosownych unormowań prawnych, zawartych, w szczególności, w przepisach ustawy o pomocy społecznej i ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z art.28 ust.2 ustawy o finansach publicznych, jednostki sektora finansów publicznych zobowiązane są dokonywać wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
2. Kontrola wykazała, że w budżecie Gminy Kodrąb na 2003 rok, przyjętym uchwałą Rady Gminy nr V/30/03 z dnia 21 marca 2003 roku, zaplanowano wydatki na kwotę 25.000 zł w dziale 010, rozdziale 01010 na budowę sieci wodociągowej w Zarzewie o długości 550 mb. Ustalono, że zadanie inwestycyjne ujęte w planie nakładów inwestycyjnych stanowiącym załącznik nr 3 do uchwały nr V/30/03 miało obejmować swoim zakresem opracowanie projektu budowlanego wraz z kosztorysem inwestorskim i nakładczym oraz wykonanie sieci wodociągowej z rur PCV O 90 mm na odcinku 550 mb. Uchwałą nr VIII/56/03 Rady Gminy z dnia 27 czerwca 2003 roku dokonano zmian w planie wydatków inwestycyjnych, zmniejszając go o kwotę 25.000 zł, przeznaczoną na budowę sieci wodociągowej w Zakrzewie. Tą samą uchwałą zwiększono dotację dla Zakładu Gospodarki Komunalnej o kwotę 18.000 zł.
W złożonym w dniu 12 czerwca 2003 roku wniosku Kierownik Zakładu wskazał, że zwiększona dotacja przedmiotowa w kwocie 18.000 zł zostanie przeznaczona na remont sieci wodociągowej w miejscowości Zakrzew.
Z powyższych ustaleń wynikało, że Rada Gminy decydując o wykreśleniu z planu wydatków inwestycyjnych zadania „Budowa sieci wodociągowej
w Zakrzewie o długości 550 m.b.” przyznała jednocześnie dotację dla Zakładu na remont tej samej sieci wodociągowej. Z wyjaśnień złożonych przez Kierownika Zakładu Pana Waldemara Zasady wynikało, że wykonane przez Zakład prace polegały na budowie fragmentu sieci wodociągowej o długości około 600 mb., która połączyła dwa wodociągi w miejscowości Bugaj i Florentynów, a jej realizacja wynikała z potrzeby zapewnienia odpowiedniego ciśnienia wody w tych miejscowościach. Ustalono, że budowa fragmentu sieci wodociągowej w Zakrzewie zrealizowana została bez stosownego pozwolenia na budowę. Z art. 29 ust.1 pkt 20 oraz art.29 ust. 2 pkt 3 i 11 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane wynikało, że pozwolenia na budowę nie wymaga budowa przyłączy wodociągowych do budynków oraz wykonywanie robót budowlanych polegających na przebudowie i remoncie przyłączy wodociągowych do budynków oraz przebudowie i remoncie sieci wodociągowych prowadzonych po dotychczasowych trasach. W świetle powyższych przepisów budowa sieci wodociągowej w miejscowości Zakrzew powinna być poprzedzona uzyskaniem pozwolenia na budowę. Ponadto dotacja ta nie miała charakteru dotacji przedmiotowej i ewentualnie - mogła zostać przekazana jako dotacja na inwestycje.

Zawiadamiając o powyższych nieprawidłowościach proszę Pana Wójta o podjęcie działań mających na celu ich usunięcie oraz zapobieżenie ich występowaniu w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne.

1. Uzupełnić ustalone w jednostce procedury wewnętrznej kontroli finansowej. Mechanizmy kontrolne powinny objąć całokształt operacji finansowych i gospodarczych, związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem. Procedury kontroli powinny także zapewnić wstępną kontrolę celowości zaciągania zobowiązań i dokonywania wydatków. Zapewnić powiązanie określonych procedur kontrolnych z obowiązkami przypisanymi poszczególnym komórkom organizacyjnym i pracownikom Urzędu.
2. Uzupełnić zakładowy plan kont o zasady prowadzenia ewidencji podatków i opłat, uwzględniając przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego. Dokonać analizy postanowień zakładowego planu kont w zakresie wskazania kont przeciwstawnych dla poszczególnych operacji gospodarczych.
3. Dokumentację dotyczącą zasad prowadzenia rachunkowości uzupełnić o opis systemu przetwarzania danych przy użyciu komputera oraz zasad zabezpieczenia danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych, zgodnie z wymogami wynikającymi z art. 10 ust.1 pkt 3 lit. "c" ustawy o rachunkowości.
4. Zaprowadzić odrębne urządzenia księgowe – dziennik, księga główna, księgi pomocnicze, zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej i kont ksiąg pomocniczych - dla Urzędu Gminy i jednostek organizacyjnych Gminy, których rachunkowość prowadzona jest przez służby finansowe Urzędu Gminy, stosownie do przepisów art. 4 ust. 1, 2 i 3 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości.
5. Zapewnić by ewidencja księgowa prowadzona była na kontach przewidzianych w zakładowym planie kont.
6. Ewidencję księgową na koncie 080 prowadzić zgodnie z postanowieniami zakładowego planu kont oraz przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 roku w sprawie szczególnych zasad prowadzenia rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych. W szczególności, ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić, co najmniej wyodrębnienie kosztów inwestycji według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza koszty inwestycji niezakończonych.
7. Ewidencją księgową konta 201 – rozrachunki z odbiorcami i dostawcami obejmować wszystkie występujące w ciągu roku zdarzenia powodujące powstanie zobowiązań. Przestrzegać w tym zakresie przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 roku.
8. Ewidencję księgową (syntetyczną i analityczną) na koncie 201 prowadzić zgodnie z zasadami określonymi w przepisach ww. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych. Prowadzona ewidencja powinna umożliwić wyodrębnienie kwot ewentualnych zobowiązań wymagalnych.
9. Sprawozdania budżetowe sporządzać zgodnie z Instrukcją sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego, stanowiącą załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Przestrzegać § 10 ust.2 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. W sprawozdaniach Rb - 27S i Rb - PDP w zakresie danych dotyczących skutków finansowych udzielonych ulg, umorzeń, zwolnień, ujmować także skutki zwolnień wynikających z uchwał Rady Gminy.
10. Dokonać korekt w sprawozdaniach Rb - 27S i Rb -PDP sporządzanych za poszczególne okresy sprawozdawcze w 2002 i 2003 roku w zakresie danych dotyczących skutków finansowych obniżenia górnych stawek podatków oraz skutków finansowych udzielonych ulg, umorzeń i zwolnień w podatkach. Poprawione sprawozdania przekazać RIO w Łodzi.
11. W bilansie dane dotyczące poszczególnych rodzajów środków trwałych wykazywać zgodnie z saldami wynikającymi z ewidencji księgowej.
12. Gospodarkę kasową prowadzić zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości oraz zasadami określonymi w obowiązującej w Urzędzie Gminy instrukcji kasowej oraz w instrukcji obiegu dowodów księgowych, a w szczególności:
- zapewnić rozdzielenie czynności związanych z obsługą kasy oraz prowadzeniem ewidencji księgowej dochodów i wydatków budżetowych,
- zaniechać wypłaty na rzecz kasjera prowizji za sprzedaż znaków skarbowych, w sytuacji w której - zgodnie z zakresem czynności - pozostaje to w zakresie jego obowiązków służbowych,
- na dowodach księgowych dokonywać pełnej dekretacji, ze wskazaniem kont księgowych – w celu określenia sposobu ujęcia tych dowodów w ewidencji księgowej, zgodnie z art.21 ust.1 pkt 6 ustawy o rachunkowości,
- zaprzestać dokonywania wypłaty z kasy Urzędu gotówki na rzecz osób nie wymienionych w dokumentach stanowiących podstawę do wypłaty, bez stosownego upoważnienia osoby uprawnionej do otrzymania należności,
- wypłat z kasy dokonywać wyłącznie na podstawie dowodów księgowych zatwierdzonych do wypłaty przez osoby upoważnione,
- raporty kasowe prowadzić na bieżąco, poprzez ujmowanie w nich wszystkich operacji dokonanych w danym dniu.
13. W zakresie udzielania ulg w zapłacie podatków stosować wyłącznie instytucje przewidziane w przepisach prawa podatkowego, w szczególności, w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa. Zaniechać wydawania decyzji dotyczących wyłączenia z opodatkowania określonych przedmiotów opodatkowania, czy też decyzji o zaniechaniu poboru podatku.
14. Zapewnić wydawanie decyzji w sprawach podatkowych przez upoważnione do tego osoby.
15. Przy udzielaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców przestrzegać przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. nr 123, poz. 1291).
16. Decyzje o umorzeniu zaległości podatkowej lub rozłożeniu na raty zaległości podatkowej podejmować na wniosek podatnika. Sytuacje, w których dopuszczalne jest umorzenie zaległości podatkowej z urzędu wymienione zostały w art.67 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa.
17. Decyzje dotyczące umorzenia podejmować wyłącznie w stosunku do zaległości podatkowych, czyli w sytuacji, gdy minął termin zapłaty zobowiązania podatkowego (zob. art.51 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).
18. W decyzjach dotyczących udzielenia ulg w zapłacie podatku zamieszczać wszystkie elementy wymienione w art.210 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w szczególności uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji.
19. Sprawy podatkowe załatwiać w terminach określonych art. 139 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W przypadku nie załatwienia sprawy w terminie – zawiadamiać stronę o przyczynach niedotrzymania terminu oraz wskazywać nowy termin załatwienia sprawy, stosownie do art. 140 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
20. Przestrzegać art.55 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
21. Przestrzegać art.21 § 5 ww. ustawy, zgodnie z którym jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, powstającego poprzez doręczenie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba, że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.
22. Przestrzegać przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku w zakresie udzielania zwolnienia z tytułu nabycia gruntów na utworzenie, powiększenie gospodarstwa rolnego. W szczególności, nie stosować ulgi w sytuacji, gdy podstawą nabycia gruntów jest umowa darowizny.
23. Udzielając ulg w zakresie podatku rolnego w związku z klęską żywiołową przestrzegać art.13c ust.3 ustawy o podatku rolnym, zgodnie z którym ulgę przyznaje się za ten rok podatkowy, w którym klęska miała miejsce; jeżeli klęska miała miejsce po zapłaceniu podatku za dany rok, ulgę (zaniechanie ustalenia podatku lub jego poboru) stosuje się w następnym roku podatkowym.
24. Przestrzegać art.130 ustawy Ordynacja podatkowa, określającego przesłanki wykluczenia pracownika od udziału w postępowaniu w sprawach normowanych przepisami prawa podatkowego.
25. Decyzje dotyczące udzielenia ulgi w zapłacie podatku (np. umorzenie zaległości podatkowej) podejmować po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, do czego zobowiązują organ podatkowy art.122 i art.187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W wyniku przeprowadzonego postępowania podatkowego należy ustalić istnienie (lub nie) ustawowo określonych przesłanek warunkujących podjęcie danego rozstrzygnięcia.
26. Bieżąco i terminowo podejmować czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległości podatkowych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 110, poz. 968 z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Nie dopuszczać do przedawnienia zobowiązań podatkowych.
27. Egzekwować terminowe składanie deklaracji podatkowych przez podatników podatku od środków transportowych. W sytuacji braku złożenia deklaracji lub braku zapłaty podatku stosować art.21 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
28. Zapewnić prowadzenie ewidencji księgowej w zakresie podatku od środków transportowych zgodnie z wymogami wynikającymi z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie zasad rachunkowości i planu kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego.
29. Ewidencję wystawianych upomnień w zakresie podatku od środków transportowych prowadzić zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
30. Zapewnić podniesienie wiedzy pracowników odpowiedzialnych za prowadzenie spraw związanych z wymiarem i ewidencją księgową podatków.
31. Zapewnić należyty nadzór nad wykonywaniem obowiązków związanych z wymiarem i ewidencją księgową podatków.
32. Przy sprzedaży nieruchomości w trybie przetargu przestrzegać art.70 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym cena sprzedaży za nieruchomość zbywaną w trybie przetargu musi zostać zapłacona najpóźniej do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność.
33. Podawać po publicznej wiadomości, poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy, wykazy nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę. Informację o wywieszeniu wykazu w siedzibie Urzędu ogłaszać w prasie lokalnej, zgodnie z art.35 ust.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
34. Egzekwować odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty czynszu najmu, zgodnie z postanowieniami zawartych umów.
35. Podjąć czynności w celu wyegzekwowania zaległego czynszu najmu za lokal w budynku w miejscowości Lipowczyce.
36. Decyzje dotyczące umarzania należności o charakterze cywilnoprawnym podejmować wyłącznie w oparciu o zasady określone przez Radę Gminy w uchwale podjętej na podstawie art.34a ustawy o finansach publicznych.
37. W ewentualnych umowach dotyczących koordynacji prac Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dokładnie określać zakres powierzanych prac. W sytuacji zawarcia umowy z pracownikiem Urzędu Gminy zapewnić by obowiązki związane z koordynacją nie były wykonywane w godzinach pracy Urzędu.
38. Podjąć działania mające na celu przeszkolenie członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie posiadających przygotowania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, stosownie do wymogów wynikających z art.4¹ ust.4 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
39. Przestrzegać art.18 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zgodnie z którym dochody z tytułu wydanych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych powinny być przeznaczone na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
40. Przestrzegać zasad wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, określanych przez Radę Gminy w gminnych programach profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
41. Zapewnić by Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej kierowała osoba spełniająca wymogi kwalifikacyjne, określone w art.122 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej.
42. Zapewnić przestrzeganie unormowań ww. ustawy o pomocy społecznej, określających organizację pomocy społecznej, w szczególności, przepisów wskazujących, że zadania pomocy społecznej realizują ośrodki pomocy społecznej. W zakresie zadań własnych gminy ośrodki kierują się wskazaniami wójta gminy (art.110 ww. ustawy).
43. Wynagrodzenia kierowników gminnych jednostek organizacyjnych ustalać według zasad określonych w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 roku w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego.
44. Przestrzegać zasad rozliczania kosztów podróży służbowych w jazdach lokalnych, określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 roku w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Dokonywać potrąceń z kwoty ustalonego ryczałtu w sytuacji nieobecności pracownika w miejscu pracy z powodu choroby, urlopu, podróży służbowej trwającej co najmniej 8 godzin lub innej nieobecności oraz za każdy dzień roboczy, w którym pracownik nie dysponował pojazdem do celów służbowych, zgodnie z § 4 ust.2 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury.
45. Przestrzegać przesłanek udzielania zamówień publicznych w trybie zamówienia z wolnej ręki, określonych w art.67 ust.1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 177 z późn. zm.).
46. Realizowane zadania inwestycyjne finansować ze środków zaplanowanych w budżecie jako wydatki majątkowe.
47. Przy dokonywaniu umorzenia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przestrzegać stawek i zasad określonych w ustawie z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych.
48. Inwentaryzację składników majątkowych przeprowadzać w terminach wynikających z art.26 ustawy o rachunkowości.
49. Dotacji przedmiotowych z budżetu Gminy udzielać na zasadach określonych w art.117 ustawy o finansach publicznych, w szczególności kalkulując ich wysokość w oparciu o stawki jednostkowe ustalone przez Radę Gminy.
50. Przestrzegać art.28 ust.1 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątki od tej zasady określają art.29 - 31 ustawy Prawo budowlane.

Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Wójta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art.9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do kolegium Izby.

Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dniu od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Bieg terminu, o którym mowa wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.

Do wiadomości:

Przewodniczący Rady Gminy Kodrąb
Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Gminy Kodrąb
aa

---

PRZYPISY

^[1] Wyłączono dane osobowe ze względu na prywatność osoby fizycznej - podstawa wyłączenia art.5 ust.2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej w zw. z art.23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny. Wyłączenia dokonał Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.
^[2] Wyłączono dane osobowe ze względu na prywatność osoby fizycznej - podstawa wyłączenia art.5 ust.2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej w zw. z art.23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny. Wyłączenia dokonał Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.
^[3] Wyłączono dane osobowe ze względu na prywatność osoby fizycznej - podstawa wyłączenia art.5 ust.2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej w zw. z art.23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny. Wyłączenia dokonał Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.

---

Wystąpienie pokontrolne podpisała Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi dr Jadwiga Chwiałkowska. Projekt wystąpienia sprawdził Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.