W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.

Gm. Bełchatów - Kontrola kompleksowa przeprowadzona przez RIO w Łodzi w 2004 roku

XML

Treść

Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi Gminie Bełchatów po zakończeniu kompleksowej kontroli gospodarki finansowej, udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.

Łódź, dnia 20 grudnia 2004 r.



Pan
Marek Pieczara
Wójt
Gminy Bełchatów

WK - 602/86/2004

Na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 roku, Dz. U. nr 55, poz. 577 z późn. zm.) zawiadamiam, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła kompleksową kontrolę gospodarki finansowej i zamówień publicznych w Gminie Bełchatów. Stwierdzone w wyniku czynności kontrolnych nieprawidłowości i uchybienia wynikały, przede wszystkim, z nieznajomości przepisów, ich wadliwej interpretacji, niedostatecznego nadzoru ze strony kierownictwa oraz braku stosownych procedur wewnętrznej kontroli finansowej. Wykazane uchybienia i nieprawidłowości dotyczyły, w szczególności:1. Ustalone w jednostce procedury kontroli finansowej, w latach 2002 - 2003, nie spełniały wymogów wynikających z art.35a ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 15, poz. 148 z późn. zm.). Obowiązek ustalenia wskazanych procedur wprowadzony został z dniem 1 stycznia 2001 roku - stosownie do unormowania zawartego w art. 28a ustawy o finansach publicznych (według brzmienia obowiązującego do dnia 31 grudnia 2001 roku). Zgodnie z powołanym przepisem w celu wykonywania nadzoru w zakresie gospodarowania środkami publicznymi pod względem legalności, gospodarności i celowości kierownik jednostki zobowiązany został do ustalenia szczegółowych procedur kontroli wydatków dokonywanych ze środków publicznych, zasad wstępnej oceny celowości ponoszonych wydatków w związku z realizacją zadań oraz sposobów wykorzystania wyników kontroli i oceny. Z dniem 1 stycznia 2002 roku weszły w życie zmiany do ustawy o finansach publicznych (na mocy ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej – Dz. U. nr 102, poz. 1116) rozszerzające zakres zagadnień objętych wewnętrzną kontrolą finansową. Stosownie do art. 35a ust.1 ww. ustawy, kontrola finansowa w jednostkach sektora finansów publicznych dotyczy procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem. Procedury kontroli w formie pisemnej – na podstawie art. 35a ust.3 ww. ustawy - określa kierownik jednostki sektora finansów publicznych. Wójt Gminy Bełchatów wprowadził procedury kontroli finansowej odpowiadające wymogom określonym w art.35a ww. ustawy zarządzeniami z dnia 31 sierpnia 2004 roku (zarządzenie nr 26/2004 w sprawie procedur kontroli finansowej w Urzędzie Gminy w Bełchatowie oraz zarządzenie nr 27/2004 w sprawie wprowadzenia procedury kontroli - zasad wstępnej oceny celowości zaciągania zobowiązań finansowych.
2. W latach 2002 - 2003 organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego nie przeprowadzał kontroli jednostek organizacyjnych w zakresie wyznaczonym przez art.127 ust.2 ustawy o finansach publicznych. Zasady prowadzenia kontroli w jednostkach organizacyjnych Gminy ustalone zostały przez Wójta Gminy zarządzeniem nr 31/2003 z dnia 30 grudnia 2003 roku w sprawie przeprowadzenia kontroli wydatków w jednostkach nadzorowanych.
3. W wyniku kontroli postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonywanie obsługi bankowej Gminy, w 2001 roku, stwierdzono, że zamawiający dokonał wyboru oferty niezgodnie z kryteriami oceny ofert ustalonymi w warunkach przetargu. Dla ustalenia wyników postępowania zamawiający przyjął jako decydujące kryterium - koszty bezpośrednie obsługi bankowej (koszty prowadzenia wszystkich rachunków bankowych, koszty przelewów). W przypadku jednego z oferentów zamawiający wskazał dodatkowo, że chociaż - zgodnie z ofertą - gmina nie ponosi bezpośrednich kosztów obsługi bankowej budżetu, to z uwagi na koszty pośrednie związane z dojazdami (brak siedziby banku w Bełchatowie) koszty pośrednie związane z przejazdami, konwojowaniem przewyższyłyby koszty obsługi wynikające ze zwycięskiej oferty. Uznając, że zastosowane przez zamawiającego przesłanki oceny rzeczywiście powinny być istotne przy wyborze najkorzystniejszej oferty, wskazać należy, że powinno to wynikać z opracowanych i podanych do publicznej wiadomości warunków postępowania. W omawianym stanie faktycznym zamawiający naruszył art.27d ust.1 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 72, poz. 664 z późn. zm.), zgodnie z którym - zamawiający zobowiązany był do wyboru najkorzystniejszej oferty spośród nieodrzuconych ofert, wyłącznie na podstawie kryteriów oceny ofert, określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zaproszeniu do udziału w postępowaniu albo zaproszeniu do składania ofert. Dodatkowo, w odniesieniu do badanego postępowania stwierdzono, że zamawiający jako jedno z kryteriów oceny oferty ustalił wiarygodność ekonomiczną oferenta, co naruszało art.27d ust.2 ww. ustawy, stosownie do którego - kryteria oceny ofert nie mogły dotyczyć właściwości dostawcy lub wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej.
4. W odniesieniu do zaciąganych w kontrolowanym okresie pożyczek z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stwierdzono, że jako formę zabezpieczenia pożyczki ustalono pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym Gminy. Organ wykonawczy jednostki samorządowej udzielając zabezpieczenia w formie pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym Gminy naruszył przepisy art. 92 w związku z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych oraz art. 30 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), z których wynikało, że dysponentem środków publicznych na rachunku bankowym jednostki samorządu terytorialnego może być wyłącznie organ wykonawczy tej jednostki, wykonujący określone w uchwale budżetowej zadania, przy zachowaniu zasad wykonywania budżetu wynikających z art. 92 ustawy o finansach publicznych.
5. W odniesieniu do zaległości w zakresie podatku od środków transportowych organ podatkowy nie wydawał decyzji określających wysokość zaległości podatkowej (od dnia 1 stycznia 2003 roku - wysokość zobowiązania podatkowego). Zgodnie z art.21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 z późn. zm.) - jeżeli wskutek wszczętego postępowania podatkowego, organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
6. Wynagrodzenia wypłacane członkom Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych klasyfikowane były w § 4300 - zakup usług pozostałych, a nie w § 3030 - różne wydatki na rzecz osób fizycznych, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2003 roku w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 68 poz. 634 z późn. zm.).
7. W zakresie udzielania dotacji na realizację zadań powierzonych na podstawie umowy jednostkom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych stwierdzono, że przekazano dotację na rzecz spółki wodnej w kwocie wyższej niż wynikało to z uchwały Rady Gminy nr XVI/114/2000 z dnia 22 sierpnia 2000 roku w sprawie określenia trybu postępowania o udzielenie dotacji, sposobu jej rozliczenia oraz sposobu kontroli wykonywania zleconego zadania przez podmioty realizujące zadania własne Gminy Bełchatów. W regulaminie przyznawania dotacji wskazano, że kwota dotacji nie może przekroczyć 30% kosztów realizacji projektu. Z przedłożonego przez spółkę rozliczenia wynikało, że dotacja wyniosła 62% kosztów realizacji projektu.
8. Stwierdzono, że Przewodniczący Rady Gminy otrzymywał miesięczne wypłaty z tytułu przyznanego uchwałą nr XIX/137/96 Rady Gminy z dnia 30 grudnia 1996 roku ryczałtu za używanie samochodu własnego. Limit kilometrów ustalony został w wysokości 400 km. Obowiązujące obecnie przepisy nie przewidują wskazanego sposobu rozliczania poniesionych przez radnych kosztów podróży służbowych. Radnemu przysługuje zwrot kosztów faktycznie poniesionych w związku z odbytą podróżą służbową. Formuła ryczałtu oznacza, że radny może otrzymać zwrot kosztów za podróże, których nie odbył lub, że nie otrzyma zwrotu kosztów w pełnej poniesionej wysokości. Okoliczność, że zwrot kosztów dotyczyć może wyłącznie kosztów rzeczywiście poniesionych podkreślona została przez ustawodawcę w art.25 ust.10 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (obowiązywał od dnia 1 sierpnia 2000 roku), w którym zawarte zostało upoważnienie dla ministra właściwego do spraw administracji publicznej do określenia, w drodze rozporządzenia, sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych, uwzględniającego celowość zwrotu rzeczywiście poniesionych wydatków związanych z wykonywaniem mandatu oraz ułatwienie dokonywania rozliczeń. Na podstawie powołanej normy kompetencyjnej Minister Spraw Wewnętrznych
i Administracji wydał w dniu 31 lipca 2000 roku w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy (Dz. U. nr 66, poz. 800 z późn. zm.). Przepisy powołanego rozporządzenia nie dopuszczają możliwości ryczałtowego rozliczenia kosztów podróży służbowych. Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia - podróżą służbową jest wykonywanie przez radnego zadania mającego bezpośredni związek z wykonywaniem mandatu, określonego przez przewodniczącego rady gminy, poza miejscowością, w której znajduje się siedziba rady. Stosownie natomiast do § 3 rozporządzenia - z tytułu podróży służbowej przysługują: diety, zwrot kosztów: przejazdów z miejscowości określonej przez przewodniczącego rady gminy w poleceniu wyjazdu służbowego do miejsca stanowiącego cel podróży i z powrotem; noclegów; dojazdów środkami komunikacji miejscowej; innych udokumentowanych wydatków.

Informując o powyższych nieprawidłowościach, proszę Pana Wójta o podjęcie działań zmierzających do ich wyeliminowania i zapobieżenia powstawaniu w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:

1. Zapewnić przestrzeganie ustalonych zarządzeniami Wójta Gminy nr 26/2004 i nr 27/2004 procedur kontroli finansowej.
2. Zapewnić podejmowania kontroli wobec podległych jednostek organizacyjnych w zakresie określonym przez art.127 ust.2 i ust.3 ustawy o finansach publicznych.
3. Zaniechać ustalania pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym gminy jako formy zabezpieczenia zaciąganych kredytów lub pożyczek.
4. Udzielając zamówień publicznych przestrzegać art.91 ust.1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 177 z późn. zm.), zgodnie z którym zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Ponadto, przestrzegać art.91 ust.3 ww. ustawy, zgodnie z którym kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej (wyjątki przewidziane są w art.5 ust.1 i art.119 ustawy).
5. Przestrzegać klasyfikacji wydatków budżetowych określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 września 2004 roku w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. nr 209, poz. 2132).
6. Przestrzegać art.21 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym - jeżeli wskutek wszczętego postępowania podatkowego, organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
7. Zaniechać wypłacania ryczałtu z tytułu zwrotu kosztów podróży na rzecz Przewodniczącego Rady Gminy. W zakresie ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych przestrzegać przepisów rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy.
8. Dotacji na rzecz spółek wodnych udzielać zgodnie z postanowieniami uchwały Rady Gminy podjętej na podstawie art.118 ust.2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych.

Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Wójta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że stosownie do art. 9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby.
Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawa zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Bieg terminu, o którym mowa wyżej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżeń w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.

Do wiadomości:

- Przewodniczący Rady Gminy Bełchatów
- Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Gminy Bełchatów
- aa

Wystąpienie pokontrolne podpisał Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi dr Ryszard Paweł Krawczyk. Projekt wystąpienia sprawdził Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.