Gm. Nieborów - Kontrola kompleksowa przeprowadzona przez RIO w Łodzi w 2004 roku
XMLTreść
Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi Gminie Nieborów po zakończeniu kompleksowej kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych, udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.
Łódź, dnia 12 sierpnia 2004 r.
Pan
Andrzej Werle
Wójt Gminy Nieborów
WK - 602/54/2004
Działając na podstawie art.9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 55, poz.577 z późn. zm.) informuję Pana Wójta, że kompleksowa kontrola gospodarki finansowej i zamówień publicznych przeprowadzona w Gminie Nieborów wykazała następujące nieprawidłowości: W zakresie dochodów z podatków i opłat lokalnych
1. Stwierdzono przypadki wydania decyzji dotyczących umorzenia zaległości podatkowej, odroczenia terminu płatności podatku, rozłożenia na raty zaległości podatkowych w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku od środków transportowych, mimo, że postępowanie wyjaśniające, co do okoliczności wymienionych w złożonych przez podatników wnioskach przeprowadzone było w sposób niedostateczny. Organ podatkowy zgodnie z art.122 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz.926 z późn. zm.) powinien podjąć wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. Ponadto stosownie do wymogu wynikającego z art. 187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy obowiązany jest zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy.
2. Kontrolujący stwierdzili liczne przypadki wydania decyzji dotyczących udzielenia ulg w zapłacie podatku, które to decyzje nie zawierały uzasadnienia faktycznego, co było niezgodne z art. 210 § 1 pkt 6 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art.210 § 4 ww. ustawy uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać, w szczególności, wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności.
3. Stwierdzono, że organ podatkowy przed wydaniem decyzji dotyczących umorzenia zaległości podatkowych, odroczenia terminu płatności podatku oraz rozłożenia na raty zaległości podatkowych nie wyznaczał stronie terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, co było wymagane przez art. 200 ustawy Ordynacja podatkowa.
4. Stwierdzono przypadki nieterminowego podejmowania czynności windykacyjnych w zakresie podatku od nieruchomości i podatku rolnego, co stanowiło naruszenie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 137, poz. 1541 z późn. zm.). Unormowania zawarte w powołanym rozporządzeniu zobowiązywały wierzyciela do systematycznej kontroli terminowości zapłaty zobowiązania pieniężnego. W przypadku, gdy należność nie została zapłacona w terminie określonym w decyzji, albo wynikającym z przepisów prawa – wierzyciel winien wysłać do zobowiązanego upomnienie, z zagrożeniem wszczęcia egzekucji po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia. Po bezskutecznym upływie terminu określonego w upomnieniu wierzyciel winien niezwłocznie wystawić tytuł wykonawczy i przesłać do naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
W zakresie dochodów z mienia komunalnego
1. Przy sprzedaży nieruchomości gruntowych położonych w Bełchowie nr ew. 114/1, nr ew. 716/9 i nr ew. 716/11 zaniechano podania w treści wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży informacji o możliwości i terminie składania wniosków przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo nabycia nieruchomości, co było wymagane przez art. 35 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2000 r., Dz. U. nr 46, poz. 543 z późn. zm.). Nieprawidłowość taką stwierdzono także w odniesieniu do wykazu nieruchomości przeznaczonych do oddania w użytkowanie wieczyste dotyczącego działki gruntowej położonej w Bełchowie nr ew. 1007/1.
2. Na dzień 31 grudnia 2002 roku odnotowano w ewidencji księgowej zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste w kwocie 293,00 zł. Na dzień 31 grudnia 2003 roku odnotowano zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste w kwocie 1. 519,00 zł. Do czasu przeprowadzenia kontroli przez inspektorów RIO w Łodzi pozostały zaległości z lat 2002 – 2003 w kwocie 387,80 zł.
3. Po wejściu w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. nr 71, poz. 733 z późn. zm.) Rada Gminy w Nieborowie nie uchwaliła wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy oraz nie podjęła uchwały określającej zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w oparciu o art. 21 ust.1 ww. ustawy.
4. Na dzień 31 grudnia 2002 roku odnotowano zaległości z tytułu czynszu za lokale mieszkalne na kwotę 26.500,00 zł. W 2003 roku kwota zaległości uległą zwiększeniu, pomimo wysłania upomnień zarówno w 2002 jak i w 2003 roku. Zaległości w płatnościach czynszu na dzień 31 grudnia 2003 roku wyniosły 39.146,35 zł i dotyczyły zarówno 2003 roku jak i lat poprzednich. Z ogólnej kwoty zaległości wyegzekwowano do dnia 30 kwietnia 2004 roku kwotę 5.409,11 zł. Na dzień 30 kwietnia 2004 roku pozostało saldo należności z tytułu czynszu lokali mieszkalnych w wysokości 33.737,24 zł. Z powyższego wynikało, że skuteczność działań windykacyjnych nie jest zadowalająca. Z ustaleń kontroli wynikało ponadto, że nie podejmowano działań celem wyegzekwowania zaległych należności na drodze postępowania sądowego i nie dopuszczenia do przedawnienia roszczeń (art. 123 § 1 pkt 1 Kodeksu Cywilnego).
W zakresie udzielania dotacji na rzecz podmiotów nie zaliczonych do sektora finansów publicznych
1. Kontrolujący stwierdzili, że w latach 2002 - 2003 bezpośrednio z budżetu Gminy ponoszone były wydatki na zapłatę wynagrodzeń trenerów prowadzących zajęcia szkoleniowe w Ludowych Zespołach Sportowych i Uczniowskich Klubach Sportowych (w 2002 roku - 25.300 zł, w 2003 roku - 25.790 zł). Umowy zlecenia z trenerami zawierane były przez Wójta Gminy Nieborów. Stwierdzono także wydatki związane z udziałem klubów sportowych w rozgrywkach organizowanych przez okręgowe związki sportowe, w szczególności Okręgowy Związek Piłki Nożnej w Skierniewicach (np. koszty wpisowego i ubezpieczenia zawodników - razem w 2002 roku - 8.680 zł i w 2003 roku - 11.221 zł, koszty obsługi sędziowskiej - w 2002 roku - 17.889 zł, w 2003 roku - 17.817 zł).
W związku z powyższymi ustaleniami wskazać należy, że jednostka samorządu terytorialnego – stosownie do art.111 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 15, poz. 148 z późn. zm.) ponosić może z budżetu, w szczególności, wydatki na realizacje zadań własnych. Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej (tekst jednolity z 2001r., Dz. U. nr 81, poz.889 z późn. zm.) nie przypisała jednostkom samorządu terytorialnego zadań polegających na uczestnictwie w zawodach sportowych, organizowanych przez powołane do tego związki sportowe. Zadania te powinny być realizowane przez kluby sportowe oraz finansowane ze środków tych klubów. Przykładowo, zgodnie z art. 52 ust. 2 ww. ustawy, obowiązek ubezpieczenia zawodnika spoczywa na klubie lub związku sportowym, którego zawodnik jest członkiem lub reprezentantem. Ponoszenie przedmiotowych wydatków z budżetu gminy pozbawione było podstaw prawnych. Przekazanie środków z budżetu gminy na rzecz klubów sportowych mogło nastąpić na podstawie art.118 ustawy o finansach publicznych, czyli na realizację zleconego, na podstawie umowy, zadania publicznego. Jednostka samorządu terytorialnego finansowała zlecone zadanie poprzez udzielenie dotacji celowej. W analizowanym stanie faktycznym wydatkowanie z budżetu Gminy środków na zatrudnienie trenerów, ubezpieczenie zawodników czy też obsługę sędziowską oznaczało finansowanie statutowej działalności innego podmiotu.
Kontrolujący stwierdzili, że w 2004 roku finansowanie zadań z zakresu kultury fizycznej i sportu odbywa się na podstawie umowy dotacji zawartej przez Gminę z Gminnym Zrzeszeniem "Ludowe Zespoły Sportowe".
W zakresie wydatków inwestycyjnych i przestrzegania przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych:
Na dzień 1 stycznia 2002 roku Gmina Nieborów posiadała zobowiązania niewymagalne z tytułu zrealizowanych i zafakturowanych w 2001 roku robót dotyczących budowy sali gimnastycznej przy Gimnazjum w Dzierzgówku na kwotę 266.186,00 zł. Zobowiązania powyższe wynikały z faktur wystawionych na Gminny Zespół Ekonomiczno – Administracyjny Szkół w Nieborowie przez Zakład Projektowo – Remontowo – Budowlany A. Malczyka, na podstawie umowy nr 5/2000 z dnia 23 czerwca 2000 roku. W odniesieniu do wskazanej umowy kontrolujący stwierdzili, że na jej podstawie Zarząd Gminy zaciągnął wieloletnie zobowiązanie dotyczące realizacji inwestycji mimo braku stosownego upoważnienia ze strony Rady Gminy. Rada Gminy w Nieborowie w uchwale budżetowej na 2000 rok, jak również w uchwale budżetowej na 2001 rok nie określiła limitów wydatków na wieloletnie programy inwestycyjne, która to możliwość wynikała z art. 110 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Rada Gminy nie podjęła także uchwały na podstawie art.18 ust.2 pkt 9 lit. "e" ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w sprawie zaciągnięcia zobowiązania w zakresie podjęcia inwestycji o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez Radę Gminy.
Informując o powyższych nieprawidłowościach proszę Pana Wójta o podjęcie działań mających na celu ich wyeliminowanie oraz zapobieżenie występowania ich w przyszłości. W związku z powyższym RIO w Lodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1. Decyzje w sprawie umorzenia zaległości podatkowej, rozłożenia na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej, odroczenia terminu płatności podatku, wydawać po dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy, do czego zobowiązują organ podatkowy art.122 i art.187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W wyniku przeprowadzonego postępowania należy ustalić istnienie (lub nie) ustawowo określonych przesłanek warunkujących podjęcie danego rozstrzygnięcia (np. w odniesieniu do umorzenia zaległości podatkowej przesłanki stanowią ważny interes podatnika lub interes publiczny).
2. W decyzjach dotyczących udzielenia ulg w zapłacie podatku zamieszczać uzasadnienie faktyczne, które powinno zawierać powinno zawierać, w szczególności, wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności - stosownie do wymogu wynikającego z art.210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa.
3. Przed wydaniem decyzji w sprawie ulgi w zapłacie podatku wyznaczać stronie termin do wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego, zgodnie z art.200 ustawy Ordynacja podatkowa.
4. Bieżąco i terminowo podejmować czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległości podatkowych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 110, poz. 968) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
5. W wykazach nieruchomości przeznaczonych do zbycia podawać termin do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości, zgodnie z art.35 ust.2 pkt 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
6. Zapewnić prowadzenie działań windykacyjnych w stosunku do zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste oraz opłat z tytułu czynszu najmu lokali mieszkalnych, celem niedopuszczenia do przedawnienia należności Gminy.
7. Zapewnić podjęcie uchwał w sprawie wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy oraz zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład zasobu, w oparciu o art.21 ust.1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego.
8. W zakresie zlecania zadań z zakresu rozpowszechniania kultury fizycznej i sportu na rzecz podmiotów niepublicznych przestrzegać przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. nr 96, poz. 873). Od dnia 1 stycznia 2004 roku uległa zmianie, na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. nr 96, poz. 874), treść art.118 ustawy o finansach publicznych. Stosownie do obecnego brzmienia art. 118 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań publicznych niż określone w tej ustawie, to: 1) zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje na podstawie umowy – zgodnie z zasadami wskazanymi w ustawie o finansach publicznych, 2) tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
9. Kwoty dotacji przekazywać wyłącznie na podstawie zawartej umowy dotyczącej zlecenia zadania i udzielania dotacji, zgodnie z art.16 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
10. Umowy dotyczące zlecenia zadania i udzielenia dotacji sporządzać z uwzględnieniem ramowego wzoru umowy, który stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 roku w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz. U. nr 193, poz. 1891).
11. Przestrzegać art.60 ust.2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym wójtowi gminy przysługuje prawo zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy. Zobowiązania dotyczące realizowanych inwestycji w wysokości przekraczającej kwoty planowanych na dany rok budżetowy wydatków, zaciągać w oparciu o stosowne uchwały Rady Gminy, podjęte na podstawie art.18 ust.2 pkt 9 lit „e” ustawy o samorządzie gminnym lub w oparciu o limity wydatków określone w uchwalonych na podstawie art.110 ust.1 ustawy o finansach publicznych programach inwestycyjnych.
Stosownie do art. 9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, sprawozdanie o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania należy przedłożyć Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Łodzi w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że zgodnie z art.9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Bieg terminu, o którym mowa wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący Rady Gminy w Nieborowie
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Gminy w Nieborowie
Wystąpienie pokontrolne podpisała Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi dr Jadwiga Chwiałkowska. Projekt wystąpienia sprawdził Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.
Łódź, dnia 12 sierpnia 2004 r.
Pan
Andrzej Werle
Wójt Gminy Nieborów
WK - 602/54/2004
Działając na podstawie art.9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 55, poz.577 z późn. zm.) informuję Pana Wójta, że kompleksowa kontrola gospodarki finansowej i zamówień publicznych przeprowadzona w Gminie Nieborów wykazała następujące nieprawidłowości: W zakresie dochodów z podatków i opłat lokalnych
1. Stwierdzono przypadki wydania decyzji dotyczących umorzenia zaległości podatkowej, odroczenia terminu płatności podatku, rozłożenia na raty zaległości podatkowych w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku od środków transportowych, mimo, że postępowanie wyjaśniające, co do okoliczności wymienionych w złożonych przez podatników wnioskach przeprowadzone było w sposób niedostateczny. Organ podatkowy zgodnie z art.122 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz.926 z późn. zm.) powinien podjąć wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. Ponadto stosownie do wymogu wynikającego z art. 187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy obowiązany jest zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy.
2. Kontrolujący stwierdzili liczne przypadki wydania decyzji dotyczących udzielenia ulg w zapłacie podatku, które to decyzje nie zawierały uzasadnienia faktycznego, co było niezgodne z art. 210 § 1 pkt 6 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art.210 § 4 ww. ustawy uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać, w szczególności, wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności.
3. Stwierdzono, że organ podatkowy przed wydaniem decyzji dotyczących umorzenia zaległości podatkowych, odroczenia terminu płatności podatku oraz rozłożenia na raty zaległości podatkowych nie wyznaczał stronie terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, co było wymagane przez art. 200 ustawy Ordynacja podatkowa.
4. Stwierdzono przypadki nieterminowego podejmowania czynności windykacyjnych w zakresie podatku od nieruchomości i podatku rolnego, co stanowiło naruszenie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 137, poz. 1541 z późn. zm.). Unormowania zawarte w powołanym rozporządzeniu zobowiązywały wierzyciela do systematycznej kontroli terminowości zapłaty zobowiązania pieniężnego. W przypadku, gdy należność nie została zapłacona w terminie określonym w decyzji, albo wynikającym z przepisów prawa – wierzyciel winien wysłać do zobowiązanego upomnienie, z zagrożeniem wszczęcia egzekucji po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia. Po bezskutecznym upływie terminu określonego w upomnieniu wierzyciel winien niezwłocznie wystawić tytuł wykonawczy i przesłać do naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
W zakresie dochodów z mienia komunalnego
1. Przy sprzedaży nieruchomości gruntowych położonych w Bełchowie nr ew. 114/1, nr ew. 716/9 i nr ew. 716/11 zaniechano podania w treści wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży informacji o możliwości i terminie składania wniosków przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo nabycia nieruchomości, co było wymagane przez art. 35 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2000 r., Dz. U. nr 46, poz. 543 z późn. zm.). Nieprawidłowość taką stwierdzono także w odniesieniu do wykazu nieruchomości przeznaczonych do oddania w użytkowanie wieczyste dotyczącego działki gruntowej położonej w Bełchowie nr ew. 1007/1.
2. Na dzień 31 grudnia 2002 roku odnotowano w ewidencji księgowej zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste w kwocie 293,00 zł. Na dzień 31 grudnia 2003 roku odnotowano zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste w kwocie 1. 519,00 zł. Do czasu przeprowadzenia kontroli przez inspektorów RIO w Łodzi pozostały zaległości z lat 2002 – 2003 w kwocie 387,80 zł.
3. Po wejściu w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. nr 71, poz. 733 z późn. zm.) Rada Gminy w Nieborowie nie uchwaliła wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy oraz nie podjęła uchwały określającej zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w oparciu o art. 21 ust.1 ww. ustawy.
4. Na dzień 31 grudnia 2002 roku odnotowano zaległości z tytułu czynszu za lokale mieszkalne na kwotę 26.500,00 zł. W 2003 roku kwota zaległości uległą zwiększeniu, pomimo wysłania upomnień zarówno w 2002 jak i w 2003 roku. Zaległości w płatnościach czynszu na dzień 31 grudnia 2003 roku wyniosły 39.146,35 zł i dotyczyły zarówno 2003 roku jak i lat poprzednich. Z ogólnej kwoty zaległości wyegzekwowano do dnia 30 kwietnia 2004 roku kwotę 5.409,11 zł. Na dzień 30 kwietnia 2004 roku pozostało saldo należności z tytułu czynszu lokali mieszkalnych w wysokości 33.737,24 zł. Z powyższego wynikało, że skuteczność działań windykacyjnych nie jest zadowalająca. Z ustaleń kontroli wynikało ponadto, że nie podejmowano działań celem wyegzekwowania zaległych należności na drodze postępowania sądowego i nie dopuszczenia do przedawnienia roszczeń (art. 123 § 1 pkt 1 Kodeksu Cywilnego).
W zakresie udzielania dotacji na rzecz podmiotów nie zaliczonych do sektora finansów publicznych
1. Kontrolujący stwierdzili, że w latach 2002 - 2003 bezpośrednio z budżetu Gminy ponoszone były wydatki na zapłatę wynagrodzeń trenerów prowadzących zajęcia szkoleniowe w Ludowych Zespołach Sportowych i Uczniowskich Klubach Sportowych (w 2002 roku - 25.300 zł, w 2003 roku - 25.790 zł). Umowy zlecenia z trenerami zawierane były przez Wójta Gminy Nieborów. Stwierdzono także wydatki związane z udziałem klubów sportowych w rozgrywkach organizowanych przez okręgowe związki sportowe, w szczególności Okręgowy Związek Piłki Nożnej w Skierniewicach (np. koszty wpisowego i ubezpieczenia zawodników - razem w 2002 roku - 8.680 zł i w 2003 roku - 11.221 zł, koszty obsługi sędziowskiej - w 2002 roku - 17.889 zł, w 2003 roku - 17.817 zł).
W związku z powyższymi ustaleniami wskazać należy, że jednostka samorządu terytorialnego – stosownie do art.111 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 15, poz. 148 z późn. zm.) ponosić może z budżetu, w szczególności, wydatki na realizacje zadań własnych. Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej (tekst jednolity z 2001r., Dz. U. nr 81, poz.889 z późn. zm.) nie przypisała jednostkom samorządu terytorialnego zadań polegających na uczestnictwie w zawodach sportowych, organizowanych przez powołane do tego związki sportowe. Zadania te powinny być realizowane przez kluby sportowe oraz finansowane ze środków tych klubów. Przykładowo, zgodnie z art. 52 ust. 2 ww. ustawy, obowiązek ubezpieczenia zawodnika spoczywa na klubie lub związku sportowym, którego zawodnik jest członkiem lub reprezentantem. Ponoszenie przedmiotowych wydatków z budżetu gminy pozbawione było podstaw prawnych. Przekazanie środków z budżetu gminy na rzecz klubów sportowych mogło nastąpić na podstawie art.118 ustawy o finansach publicznych, czyli na realizację zleconego, na podstawie umowy, zadania publicznego. Jednostka samorządu terytorialnego finansowała zlecone zadanie poprzez udzielenie dotacji celowej. W analizowanym stanie faktycznym wydatkowanie z budżetu Gminy środków na zatrudnienie trenerów, ubezpieczenie zawodników czy też obsługę sędziowską oznaczało finansowanie statutowej działalności innego podmiotu.
Kontrolujący stwierdzili, że w 2004 roku finansowanie zadań z zakresu kultury fizycznej i sportu odbywa się na podstawie umowy dotacji zawartej przez Gminę z Gminnym Zrzeszeniem "Ludowe Zespoły Sportowe".
W zakresie wydatków inwestycyjnych i przestrzegania przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych:
Na dzień 1 stycznia 2002 roku Gmina Nieborów posiadała zobowiązania niewymagalne z tytułu zrealizowanych i zafakturowanych w 2001 roku robót dotyczących budowy sali gimnastycznej przy Gimnazjum w Dzierzgówku na kwotę 266.186,00 zł. Zobowiązania powyższe wynikały z faktur wystawionych na Gminny Zespół Ekonomiczno – Administracyjny Szkół w Nieborowie przez Zakład Projektowo – Remontowo – Budowlany A. Malczyka, na podstawie umowy nr 5/2000 z dnia 23 czerwca 2000 roku. W odniesieniu do wskazanej umowy kontrolujący stwierdzili, że na jej podstawie Zarząd Gminy zaciągnął wieloletnie zobowiązanie dotyczące realizacji inwestycji mimo braku stosownego upoważnienia ze strony Rady Gminy. Rada Gminy w Nieborowie w uchwale budżetowej na 2000 rok, jak również w uchwale budżetowej na 2001 rok nie określiła limitów wydatków na wieloletnie programy inwestycyjne, która to możliwość wynikała z art. 110 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Rada Gminy nie podjęła także uchwały na podstawie art.18 ust.2 pkt 9 lit. "e" ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w sprawie zaciągnięcia zobowiązania w zakresie podjęcia inwestycji o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez Radę Gminy.
Informując o powyższych nieprawidłowościach proszę Pana Wójta o podjęcie działań mających na celu ich wyeliminowanie oraz zapobieżenie występowania ich w przyszłości. W związku z powyższym RIO w Lodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1. Decyzje w sprawie umorzenia zaległości podatkowej, rozłożenia na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej, odroczenia terminu płatności podatku, wydawać po dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy, do czego zobowiązują organ podatkowy art.122 i art.187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W wyniku przeprowadzonego postępowania należy ustalić istnienie (lub nie) ustawowo określonych przesłanek warunkujących podjęcie danego rozstrzygnięcia (np. w odniesieniu do umorzenia zaległości podatkowej przesłanki stanowią ważny interes podatnika lub interes publiczny).
2. W decyzjach dotyczących udzielenia ulg w zapłacie podatku zamieszczać uzasadnienie faktyczne, które powinno zawierać powinno zawierać, w szczególności, wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności - stosownie do wymogu wynikającego z art.210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa.
3. Przed wydaniem decyzji w sprawie ulgi w zapłacie podatku wyznaczać stronie termin do wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego, zgodnie z art.200 ustawy Ordynacja podatkowa.
4. Bieżąco i terminowo podejmować czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległości podatkowych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 110, poz. 968) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
5. W wykazach nieruchomości przeznaczonych do zbycia podawać termin do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości, zgodnie z art.35 ust.2 pkt 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
6. Zapewnić prowadzenie działań windykacyjnych w stosunku do zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste oraz opłat z tytułu czynszu najmu lokali mieszkalnych, celem niedopuszczenia do przedawnienia należności Gminy.
7. Zapewnić podjęcie uchwał w sprawie wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy oraz zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład zasobu, w oparciu o art.21 ust.1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego.
8. W zakresie zlecania zadań z zakresu rozpowszechniania kultury fizycznej i sportu na rzecz podmiotów niepublicznych przestrzegać przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. nr 96, poz. 873). Od dnia 1 stycznia 2004 roku uległa zmianie, na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. nr 96, poz. 874), treść art.118 ustawy o finansach publicznych. Stosownie do obecnego brzmienia art. 118 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań publicznych niż określone w tej ustawie, to: 1) zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje na podstawie umowy – zgodnie z zasadami wskazanymi w ustawie o finansach publicznych, 2) tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
9. Kwoty dotacji przekazywać wyłącznie na podstawie zawartej umowy dotyczącej zlecenia zadania i udzielania dotacji, zgodnie z art.16 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
10. Umowy dotyczące zlecenia zadania i udzielenia dotacji sporządzać z uwzględnieniem ramowego wzoru umowy, który stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 roku w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz. U. nr 193, poz. 1891).
11. Przestrzegać art.60 ust.2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym wójtowi gminy przysługuje prawo zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę gminy. Zobowiązania dotyczące realizowanych inwestycji w wysokości przekraczającej kwoty planowanych na dany rok budżetowy wydatków, zaciągać w oparciu o stosowne uchwały Rady Gminy, podjęte na podstawie art.18 ust.2 pkt 9 lit „e” ustawy o samorządzie gminnym lub w oparciu o limity wydatków określone w uchwalonych na podstawie art.110 ust.1 ustawy o finansach publicznych programach inwestycyjnych.
Stosownie do art. 9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, sprawozdanie o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania należy przedłożyć Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Łodzi w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że zgodnie z art.9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Bieg terminu, o którym mowa wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący Rady Gminy w Nieborowie
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Gminy w Nieborowie
Wystąpienie pokontrolne podpisała Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi dr Jadwiga Chwiałkowska. Projekt wystąpienia sprawdził Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.