M. Pabianice - wystąpienie pokontrolne z dnia 10 stycznia 2004 roku
XMLTreść
Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi Miastu Pabianice po zakończeniu doraźnej kontroli zamówień publicznych, udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.
Pan
Jan Berner
Prezydent Miasta Pabianic
WK – 0915/3/2004
Na podstawie art. 9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 roku, Dz. U. nr 55 poz. 577 z późn. zm.) zawiadamiam, że w grudniu 2003 roku Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła w Mieście Pabianice doraźną kontrolę gospodarki finansowej w zakresie zamówień publicznych.
Szczegółowy zakres kontroli obejmował zbadanie prawidłowości postępowania zamawiającego przy udzieleniu zamówienia publicznego na wykonanie uzbrojenia i urządzenie ul. Torowej i ul. Wspólnej w Pabianicach.
W wyniku kontroli ustalono, że czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu nieograniczonego dokonywała komisja przetargowa, powołana przez Zarząd Miasta Pabianic uchwałą nr 90/01/III z dnia 3 września 2001 roku. Komisji przewodniczył Zastępca Prezydenta Miasta Pan Wiesław Madejski.
Przedmiot zamówienia został szczegółowo określony w specyfikacji technicznej, stanowiącej integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zatwierdzonej na posiedzeniu Zarządu Miasta Pabianic w dniu 3 września 2001 roku. Zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia zamawiający zażądał od wykonawców spełnienia, m.in., następujących warunków: 1/udzielenia minimum 3 letniej gwarancji na całość wykonanych prac od daty podpisania protokółu odbioru; 2/ zaakceptowania wieloetapowego fakturowania, max do 90% stopnia zaawansowania robót - rozpoczęcie fakturowania od grudnia 2001 roku; 3/ termin płatności – minimum 60 dni; 4/ złożenia referencji potwierdzających zrealizowanie minimum jednej inwestycji, polegającej na wybudowaniu odcinka rurociągu o długości min. 500 mb i o średnicy min. 0,50 m z rur tworzywowych (z wyłączeniem materiałów produkowanych na bazie betonu). Referencje w swojej treści miały zawierać: adres inwestora, lokalizację inwestycji, długości oraz średnice zrealizowanych rurociągów. Referencje nie posiadające wymaganych danych nie będą przez zamawiającego uwzględniane, 5/ złożenia referencji z ostatnich 2-ch lat, obejmujących ułożenie min. 8.000 m² nakładki bitumicznej oraz udokumentowanie posiadania sprzętu do prac drogowych, lecz nie mniej niż: rozkładarka mas bitumicznych, walec ogumiony i walec stalowy gładki, 6/zakończenia realizacji całości prac: do dnia 31.07.2002 roku.
Termin wykonania całości prac do dnia 31 lipca 2002 roku wynikał również z zapisu w punkcie 4 „Informacje o wykonywaniu robót – harmonogram pracy” specyfikacji technicznej – stanowiącej integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Jednocześnie w ppkcie 2 tej specyfikacji zawarto zapis o treści: ”Nieprzekraczalny termin zakończenia całości robót w ul. Torowej, umożliwiający wznowienie ruchu drogowego wyznacza się na dzień 31.12.2001 roku”, a w ppkcie 3 zapis o treści: „Wejście z robotami w ul. Wspólną jest uwarunkowane zakończeniem całości robót w ul. Torowej”. Oferenci zobowiązani zostali do uwzględnienia tego warunku w harmonogramie robót. Harmonogram rzeczowo – finansowy robót wymieniony został w katalogu dokumentów, do złożenia których zobowiązani zostali oferenci. Kontrolująca ustaliła, że w specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający nie zawarł opisu kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełniania warunków wymaganych od wykonawców, określonych w art. 22 ust.2 ustawy o zamówieniach publicznych, za wyjątkiem doświadczenia zawodowego w zakresie robót kanalizacyjnych i drogowych oraz potencjału technicznego w zakresie robót drogowych. Brak ten dotyczył w szczególności: warunku posiadania przez wykonawcę niezbędnych uprawnień do wykonania prac objętych zamówieniem; warunku posiadania niezbędnego potencjału ekonomicznego oraz warunku znajdowania się w sytuacji finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia. Wymóg opisu kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełnienia warunków wymaganych od wykonawcy wynikał z art.35 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych (Dz. U. z 1998 r., nr 119, poz. 773 z późn. zm.; obecnie tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 72, poz. 664 z późn. zm.) określającego elementy specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wynikało również, że zamawiający nie zażądał od wykonawców dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków dotyczących potencjału ekonomicznego i sytuacji finansowej, co było wymogiem przewidzianym dla zamówień publicznych o wartości powyżej 30.000 EURO, stosownie do art. 22 ust.4 ustawy o zamówieniach publicznych. Stosowne dokumenty wskazane zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 stycznia 1998 roku w sprawie określenia dokumentów, jakich zamawiający może żądać od dostawcy lub wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków, o których mowa w art.22 ust.2 ustawy o zamówieniach publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 87 – stan prawny dla okresu objętego kontrolą).
Kontrolująca ustaliła, że w postępowaniu wpłynęły trzy oferty. Komisja przetargowa uznała, że wymagania zamawiającego spełniły dwie oferty (oferta nr 1 i oferta nr 3). Oferta złożona przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ZETPRI” ze Zgierza została odrzucona z następujących powodów: 1/ braku akceptacji przez oferenta fakturowania wieloetapowego; 2/ nie udokumentowania referencjami wykonania inwestycji z rur o średnicy min. Ø 0,50 i długości min. 500 mb; 3/nie udokumentowania referencjami wykonania w ciągu 2 lat robót drogowych polegających na położeniu nakładki bitumicznej o pow. min. 8000 m²; 4/ dokonania na formularzu oferty dopisków.
Kontrolująca potwierdziła, że odrzucenie ww. oferty z powodów wymienionych w punktach 2 i 3 było zasadne, bowiem oferent nie udokumentował referencjami wykonania, wymaganych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ilości sieci kanalizacyjnej i powierzchni nawierzchni bitumicznej. Oferent przedłożył kilkanaście referencji
dotyczących wykonywania w ciągu ostatnich 3 lat kanalizacji sanitarnej i deszczowej o różnych przekrojach, ale tylko z jednej opinii referencyjnej wynikało, że wykonał 272 mb kanalizacji z rur o przekroju Ø 0,50, natomiast w pozostałych opiniach długość sieci o różnych przekrojach podawana była łącznie, albo podano, że wykonywana była sieć o wymaganym przekroju, ale brak było danych o jej długości.
Z przedłożonego wykazu robót i referencji wynikało ponadto, że oferent wykonywał nawierzchnie dróg, ale nie podano z jakich materiałów i o jakiej powierzchni. Po analizie przedłożonego przez oferenta wykazu wykonywanych w ciągu 3 lat robót i opinii referencyjnych kontrolująca stwierdziła, że odrzucenie oferty z powodów wyżej opisanych nastąpiło wyłącznie z przyczyn leżących po stronie oferenta, który przygotował ofertę z nienależytą starannością.
Kontrolująca ustaliła, że ww. oferent na formularzu ofertowym zawarł zapis o treści: „Oświadczamy, że zapoznaliśmy się ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia (SIWZ) i nie wnosimy zastrzeżeń; Wnosimy następujące zastrzeżenie do Specyfikacji Technicznej pkt.4 ppkt.2: wznowienie ruchu w ul. Torowej do 31.12.2001 roku będzie dokonane o ile warunki atmosferyczne (brak opadów śniegu, temperatura powietrza dodatnia) -– pozwolą położyć nawierzchnię bitumiczną, w przeciwnym wypadku udostępnienie to nastąpi po położonej podbudowie tłuczniowej...”. Komisja przetargowa jako jeden z powodów odrzucenia oferty podała, że formularz oferty nie spełniał wymogów zamawiającego, ze względu na ww. dopisek. Kontrolująca stwierdziła, że powodem odrzucenia oferty w tym przypadku nie powinien być „dopisek na ofercie”, lecz częściowe nie spełnienie przez oferenta warunku zamawiającego, co do terminu wykonania całości robót w ul. Torowej do dnia 31 grudnia 2001 roku. Należy dodać, że ww. oferent pomimo wniesionego zastrzeżenia, w harmonogramie rzeczowo – finansowym załączonym do oferty wykazał, że roboty budowlane w ul. Torowej w całości będą wykonane do dnia 31 grudnia 2001 roku. Jako czwarty powód odrzucenia oferty podano nie spełnienie warunku dotyczącego wieloetapowego fakturowania. Według kontrolującej, uznanie przez komisję, że oferent nie spełnił ww. warunku było bezzasadne.
Z wyjątkiem wyżej opisanego zastrzeżenia, oferent zaakceptował specyfikację istotnych warunków zamówienia, a tym samym jej postanowienie o wieloetapowym fakturowaniu. Z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wynikało, że oferenci zobowiązani byli złożyć odrębne oświadczenie dotyczące akceptacji warunku
o wieloetapowym fakturowaniu. O ile oświadczenie takie było istotne dla zamawiającego powinien je wymienić w wykazie dokumentów jakie powinni złożyć oferenci, względnie jego treść zamieścić na formularzu ofertowym, jak to uczyniono w przypadku akceptacji warunku o minimum 3 letniej gwarancji na wykonywane roboty, czy akceptacji warunku o terminie płatności za faktury w ciągu 60 dni.
Kontrolująca ustaliła, że oferent nr 1 (PIB „ZETPRI EKO” z Piotrkowa Trybunalskiego) - którego oferta uznana została za spełniającą wymagania zamawiającego i poddana ocenie przez komisję przetargową - nie udokumentował referencjami wymogu zamawiającego w zakresie wykonania w ciągu ostatnich 3 lat rurociągu o przekroju min. Ø 0,50 i długości min. 500 m. Komisja przetargowa uznała, że oferent spełnił wymagania zamawiającego w tym przedmiocie, ponieważ w jednym z dokumentów (opinia rekomendacyjna) wykazane zostało, że z należytą starannością wykonał kanalizację grafitacyjną o średnicy 500 mm i długości 630 mb. Opinia rekomendacyjna, którą do oceny spełniania warunków przyjęła komisja przetargowa, wystawiona została w dniu 22 stycznia 1999 roku przez Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Z jej treści wynikało, że oferent wykonał w północno- zachodniej części miasta kanalizację grafitacyjną o średnicy 500 mm i długości 630 mb, ale pominięta została informacja w jakich latach inwestycja była realizowana. Zgodnie ze wskazanym wyżej rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie dokumentów jakich zamawiający może żądać od dostawców i wykonawców, w celu potwierdzenia spełniania warunków o których mowa w art. 22 ust.2 – zamawiający mógł żądać wykazu robót wykonanych w ciągu ostatnich 3 lat oraz referencji potwierdzających, że roboty objęte tym wykazem zostały wykonane z należytą starannością. Choć zamawiający nie wskazał w specyfikacji, że wymagane minimum rurociągów ma być wykonane w ciągu 3-ch lat, ale z zapisów specyfikacji dotyczących opisu kryteriów oceny ofert oraz zasad oceny punktowej ofert jednoznacznie wynikało, że przy ocenie kryterium: „doświadczenie wykonawcy” oceniane będą referencje z ostatnich 3-ch lat. Nie wiadomo na jakiej podstawie komisja przetargowa uznała, że ujęte w opinii rekomendacyjnej roboty zostały przez oferenta wykonane w ciągu ostatnich 3-ch i przyjęła ten dokument zarówno do oceny spełnienia warunków wymaganych od wykonawców, jak i do oceny punktowej za kryterium „doświadczenie zawodowe”.
Kontrolująca stwierdziła, że ze względu na brak udokumentowania przez oferenta, że sieć kanalizacyjna o wymaganym przekroju rur i długości została wykonana w ciągu ostatnich 3 lat ofertę należało odrzucić na podstawie art. 27a ustawy o zamówieniach publicznych. Kontrolująca ustaliła, że oferent nr 3, którego oferta uznana została za najkorzystniejszą (P.I.P „BinŻ” z Bełchatowa), przedkładając ofertę złożył oświadczenie, że akceptuje warunki specyfikacji istotnych warunków zamówienia bez zastrzeżeń, a jednocześnie w ofercie przedłożył dokument – harmonogram rzeczowo- finansowy, który był sprzeczny ze specyfikacją, ponieważ nie uwzględniał zawartego w niej wymogu zamawiającego, co do terminu wykonania robót w ul. Torowej. Zamawiający w specyfikacji technicznej, stanowiącej integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wyraźnie określił, że nieprzekraczalnym terminem wykonania całości robót w ul. Torowej, pozwalającym na wznowienie ruchu drogowego, jest dzień 31 grudnia 2001 roku, co oferenci mieli uwzględnić w załączonych harmonogramach rzeczowo-finansowych. Zapis ten był wystarczająco czytelny dla pozostałych oferentów, którzy złożyli prawidłowe harmonogramy robót. Warunek wykonania „całości robót” w Torowej do dnia 31 grudnia 2001 roku musiał być dla zamawiającego bardzo istotny, bowiem okoliczność, że oferent nr 2 wniósł do oferty zastrzeżenie, że położenie nakładki bitumicznej w wymaganym terminie uzależnione będzie od warunków atmosferycznych, była jedną z przesłanek odrzucenia jego oferty.
Wartość całości robót w ul. Torowej według kosztorysów przedłożonych przez oferenta nr 3 wynosiła 1.782.692,00 zł. Zgodnie ze złożonym harmonogramem rzeczowo-finansowym, oferent zaplanował, że w 2001 roku wykona w ul. Torowej roboty na kwotę 1.204.771,37 zł, w tym: roboty drogowe na kwotę 685.892,80 zł, a w 2002 roku roboty na kwotę 577.920,63 zł, w tym: roboty drogowe na kwotę 392.686,99 zł. Składając taki dokument oferent z góry założył, że całość robót w ul. Torowej nie zostanie wykonana w terminie wymaganym przez zamawiającego.
Kontrolująca stwierdziła, że oferta nr 3 powinna być odrzucona na podstawie art.27a ustawy o zamówieniach publicznych, ponieważ dokument stanowiący jej integralną część, złożony na potwierdzenie warunku wymaganego przez zamawiającego, był sprzeczny ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia.
W świetle dokonanych ustaleń kontrolująca stwierdziła, że przetarg na wykonanie uzbrojenia i urządzenie ul. Torowej i ul. Wspólnej, ze względu na brak dwóch ofert nie podlegających odrzuceniu, powinien być unieważniony na podstawie art.27b pkt 1 ustawy o zamówieniach publicznych.
W wyniku kontroli dokumentów dotyczących realizacji ww. zadania inwestycyjnego (umowa, protokoły odbioru robót, faktury), kontrolująca ustaliła, że przedmiot umowy w całości zrealizowany został w terminie określonym w zawartej umowie, ale już poszczególne jego etapy, co do terminów wykonania, nie były zgodne ze wskazaną umową. Wykonawca realizował roboty według złożonego przez siebie harmonogramu rzeczowo-finansowego, który jak wyżej opisano był niezgodny ze specyfikacją techniczną i oferta z tego powodu powinna być odrzucona, czego zamawiający nie uczynił. Zamawiający pomimo, że wpisał do umowy termin wykonania I etapu robót w ul. Torowej, tak jak przewidywała specyfikacja istotnych warunków zamówienia, czyli do dnia 31 grudnia 2001 roku, nie wyegzekwował wykonania robót w tym terminie, a tym samym akceptował zakres robót ustalony przez wykonawcę w złożonym przez niego harmonogramie rzeczowo-finansowym. Nie stwierdzono, aby wykonawca robót poniósł jakiekolwiek kary umowne z tytułu zwłoki w oddaniu I etapu przedmiotu umowy.
Stwierdzone przez kontrolującą nieprawidłowości przy udzieleniu ww. zamówienia publicznego wypełniały znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych w rozumieniu art. 138 ust.1 pkt 12 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 15, poz. 148 z późn. zm.).
Przekazując informacje o powyższych uchybieniach stwierdzonych w toku kontroli proszę Pana Prezydenta o podjęcie działań w celu zapobieżenia ich powstaniu w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1. Udzielając zamówień publicznych przestrzegać zasad, trybu i form określonych w przepisach ustawy z dnia 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy, w szczególności:
- art. 22 ust.4 ustawy, zgodnie z którym zamawiający powinien żądać od oferentów dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków określonych w art. 22 ust.2 ustawy, przy zamówieniach publicznych o wartości przekraczającej 30.000 EURO,
- art. 19 ust.1 ustawy, określającego przesłanki wykluczenia oferenta z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego,
- art. 27a ust.1 ustawy, określającego przesłanki odrzucenia oferty,
- art. 27b ust.1 ustawy, określającego przesłanki unieważnienia postępowania,
- art.35 ust.1 ustawy, który określa treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Egzekwować od wykonawcy terminowe realizowanie robót, zgodnie z postanowieniami zawartej umowy.
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Prezydenta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że stosownie do art. 9 ust. 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby.
Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Bieg terminu, o którym mowa wyżej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
- Przewodniczący Rady Miasta Pabianic
- Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Pabianic
Wystąpienie pokontrolne podpisała Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi dr Jadwiga Chwiałkowska. Projekt wystąpienia sprawdził Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.
Łódź, dnia 10 stycznia 2004 roku
Pan
Jan Berner
Prezydent Miasta Pabianic
WK – 0915/3/2004
Na podstawie art. 9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 roku, Dz. U. nr 55 poz. 577 z późn. zm.) zawiadamiam, że w grudniu 2003 roku Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła w Mieście Pabianice doraźną kontrolę gospodarki finansowej w zakresie zamówień publicznych.
Szczegółowy zakres kontroli obejmował zbadanie prawidłowości postępowania zamawiającego przy udzieleniu zamówienia publicznego na wykonanie uzbrojenia i urządzenie ul. Torowej i ul. Wspólnej w Pabianicach.
W wyniku kontroli ustalono, że czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu nieograniczonego dokonywała komisja przetargowa, powołana przez Zarząd Miasta Pabianic uchwałą nr 90/01/III z dnia 3 września 2001 roku. Komisji przewodniczył Zastępca Prezydenta Miasta Pan Wiesław Madejski.
Przedmiot zamówienia został szczegółowo określony w specyfikacji technicznej, stanowiącej integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zatwierdzonej na posiedzeniu Zarządu Miasta Pabianic w dniu 3 września 2001 roku. Zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia zamawiający zażądał od wykonawców spełnienia, m.in., następujących warunków: 1/udzielenia minimum 3 letniej gwarancji na całość wykonanych prac od daty podpisania protokółu odbioru; 2/ zaakceptowania wieloetapowego fakturowania, max do 90% stopnia zaawansowania robót - rozpoczęcie fakturowania od grudnia 2001 roku; 3/ termin płatności – minimum 60 dni; 4/ złożenia referencji potwierdzających zrealizowanie minimum jednej inwestycji, polegającej na wybudowaniu odcinka rurociągu o długości min. 500 mb i o średnicy min. 0,50 m z rur tworzywowych (z wyłączeniem materiałów produkowanych na bazie betonu). Referencje w swojej treści miały zawierać: adres inwestora, lokalizację inwestycji, długości oraz średnice zrealizowanych rurociągów. Referencje nie posiadające wymaganych danych nie będą przez zamawiającego uwzględniane, 5/ złożenia referencji z ostatnich 2-ch lat, obejmujących ułożenie min. 8.000 m² nakładki bitumicznej oraz udokumentowanie posiadania sprzętu do prac drogowych, lecz nie mniej niż: rozkładarka mas bitumicznych, walec ogumiony i walec stalowy gładki, 6/zakończenia realizacji całości prac: do dnia 31.07.2002 roku.
Termin wykonania całości prac do dnia 31 lipca 2002 roku wynikał również z zapisu w punkcie 4 „Informacje o wykonywaniu robót – harmonogram pracy” specyfikacji technicznej – stanowiącej integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Jednocześnie w ppkcie 2 tej specyfikacji zawarto zapis o treści: ”Nieprzekraczalny termin zakończenia całości robót w ul. Torowej, umożliwiający wznowienie ruchu drogowego wyznacza się na dzień 31.12.2001 roku”, a w ppkcie 3 zapis o treści: „Wejście z robotami w ul. Wspólną jest uwarunkowane zakończeniem całości robót w ul. Torowej”. Oferenci zobowiązani zostali do uwzględnienia tego warunku w harmonogramie robót. Harmonogram rzeczowo – finansowy robót wymieniony został w katalogu dokumentów, do złożenia których zobowiązani zostali oferenci. Kontrolująca ustaliła, że w specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający nie zawarł opisu kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełniania warunków wymaganych od wykonawców, określonych w art. 22 ust.2 ustawy o zamówieniach publicznych, za wyjątkiem doświadczenia zawodowego w zakresie robót kanalizacyjnych i drogowych oraz potencjału technicznego w zakresie robót drogowych. Brak ten dotyczył w szczególności: warunku posiadania przez wykonawcę niezbędnych uprawnień do wykonania prac objętych zamówieniem; warunku posiadania niezbędnego potencjału ekonomicznego oraz warunku znajdowania się w sytuacji finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia. Wymóg opisu kryteriów i sposobów dokonywania oceny spełnienia warunków wymaganych od wykonawcy wynikał z art.35 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych (Dz. U. z 1998 r., nr 119, poz. 773 z późn. zm.; obecnie tekst jednolity z 2002 r., Dz. U. nr 72, poz. 664 z późn. zm.) określającego elementy specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wynikało również, że zamawiający nie zażądał od wykonawców dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków dotyczących potencjału ekonomicznego i sytuacji finansowej, co było wymogiem przewidzianym dla zamówień publicznych o wartości powyżej 30.000 EURO, stosownie do art. 22 ust.4 ustawy o zamówieniach publicznych. Stosowne dokumenty wskazane zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 stycznia 1998 roku w sprawie określenia dokumentów, jakich zamawiający może żądać od dostawcy lub wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków, o których mowa w art.22 ust.2 ustawy o zamówieniach publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 87 – stan prawny dla okresu objętego kontrolą).
Kontrolująca ustaliła, że w postępowaniu wpłynęły trzy oferty. Komisja przetargowa uznała, że wymagania zamawiającego spełniły dwie oferty (oferta nr 1 i oferta nr 3). Oferta złożona przez Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ZETPRI” ze Zgierza została odrzucona z następujących powodów: 1/ braku akceptacji przez oferenta fakturowania wieloetapowego; 2/ nie udokumentowania referencjami wykonania inwestycji z rur o średnicy min. Ø 0,50 i długości min. 500 mb; 3/nie udokumentowania referencjami wykonania w ciągu 2 lat robót drogowych polegających na położeniu nakładki bitumicznej o pow. min. 8000 m²; 4/ dokonania na formularzu oferty dopisków.
Kontrolująca potwierdziła, że odrzucenie ww. oferty z powodów wymienionych w punktach 2 i 3 było zasadne, bowiem oferent nie udokumentował referencjami wykonania, wymaganych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, ilości sieci kanalizacyjnej i powierzchni nawierzchni bitumicznej. Oferent przedłożył kilkanaście referencji
dotyczących wykonywania w ciągu ostatnich 3 lat kanalizacji sanitarnej i deszczowej o różnych przekrojach, ale tylko z jednej opinii referencyjnej wynikało, że wykonał 272 mb kanalizacji z rur o przekroju Ø 0,50, natomiast w pozostałych opiniach długość sieci o różnych przekrojach podawana była łącznie, albo podano, że wykonywana była sieć o wymaganym przekroju, ale brak było danych o jej długości.
Z przedłożonego wykazu robót i referencji wynikało ponadto, że oferent wykonywał nawierzchnie dróg, ale nie podano z jakich materiałów i o jakiej powierzchni. Po analizie przedłożonego przez oferenta wykazu wykonywanych w ciągu 3 lat robót i opinii referencyjnych kontrolująca stwierdziła, że odrzucenie oferty z powodów wyżej opisanych nastąpiło wyłącznie z przyczyn leżących po stronie oferenta, który przygotował ofertę z nienależytą starannością.
Kontrolująca ustaliła, że ww. oferent na formularzu ofertowym zawarł zapis o treści: „Oświadczamy, że zapoznaliśmy się ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia (SIWZ) i nie wnosimy zastrzeżeń; Wnosimy następujące zastrzeżenie do Specyfikacji Technicznej pkt.4 ppkt.2: wznowienie ruchu w ul. Torowej do 31.12.2001 roku będzie dokonane o ile warunki atmosferyczne (brak opadów śniegu, temperatura powietrza dodatnia) -– pozwolą położyć nawierzchnię bitumiczną, w przeciwnym wypadku udostępnienie to nastąpi po położonej podbudowie tłuczniowej...”. Komisja przetargowa jako jeden z powodów odrzucenia oferty podała, że formularz oferty nie spełniał wymogów zamawiającego, ze względu na ww. dopisek. Kontrolująca stwierdziła, że powodem odrzucenia oferty w tym przypadku nie powinien być „dopisek na ofercie”, lecz częściowe nie spełnienie przez oferenta warunku zamawiającego, co do terminu wykonania całości robót w ul. Torowej do dnia 31 grudnia 2001 roku. Należy dodać, że ww. oferent pomimo wniesionego zastrzeżenia, w harmonogramie rzeczowo – finansowym załączonym do oferty wykazał, że roboty budowlane w ul. Torowej w całości będą wykonane do dnia 31 grudnia 2001 roku. Jako czwarty powód odrzucenia oferty podano nie spełnienie warunku dotyczącego wieloetapowego fakturowania. Według kontrolującej, uznanie przez komisję, że oferent nie spełnił ww. warunku było bezzasadne.
Z wyjątkiem wyżej opisanego zastrzeżenia, oferent zaakceptował specyfikację istotnych warunków zamówienia, a tym samym jej postanowienie o wieloetapowym fakturowaniu. Z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wynikało, że oferenci zobowiązani byli złożyć odrębne oświadczenie dotyczące akceptacji warunku
o wieloetapowym fakturowaniu. O ile oświadczenie takie było istotne dla zamawiającego powinien je wymienić w wykazie dokumentów jakie powinni złożyć oferenci, względnie jego treść zamieścić na formularzu ofertowym, jak to uczyniono w przypadku akceptacji warunku o minimum 3 letniej gwarancji na wykonywane roboty, czy akceptacji warunku o terminie płatności za faktury w ciągu 60 dni.
Kontrolująca ustaliła, że oferent nr 1 (PIB „ZETPRI EKO” z Piotrkowa Trybunalskiego) - którego oferta uznana została za spełniającą wymagania zamawiającego i poddana ocenie przez komisję przetargową - nie udokumentował referencjami wymogu zamawiającego w zakresie wykonania w ciągu ostatnich 3 lat rurociągu o przekroju min. Ø 0,50 i długości min. 500 m. Komisja przetargowa uznała, że oferent spełnił wymagania zamawiającego w tym przedmiocie, ponieważ w jednym z dokumentów (opinia rekomendacyjna) wykazane zostało, że z należytą starannością wykonał kanalizację grafitacyjną o średnicy 500 mm i długości 630 mb. Opinia rekomendacyjna, którą do oceny spełniania warunków przyjęła komisja przetargowa, wystawiona została w dniu 22 stycznia 1999 roku przez Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Z jej treści wynikało, że oferent wykonał w północno- zachodniej części miasta kanalizację grafitacyjną o średnicy 500 mm i długości 630 mb, ale pominięta została informacja w jakich latach inwestycja była realizowana. Zgodnie ze wskazanym wyżej rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie dokumentów jakich zamawiający może żądać od dostawców i wykonawców, w celu potwierdzenia spełniania warunków o których mowa w art. 22 ust.2 – zamawiający mógł żądać wykazu robót wykonanych w ciągu ostatnich 3 lat oraz referencji potwierdzających, że roboty objęte tym wykazem zostały wykonane z należytą starannością. Choć zamawiający nie wskazał w specyfikacji, że wymagane minimum rurociągów ma być wykonane w ciągu 3-ch lat, ale z zapisów specyfikacji dotyczących opisu kryteriów oceny ofert oraz zasad oceny punktowej ofert jednoznacznie wynikało, że przy ocenie kryterium: „doświadczenie wykonawcy” oceniane będą referencje z ostatnich 3-ch lat. Nie wiadomo na jakiej podstawie komisja przetargowa uznała, że ujęte w opinii rekomendacyjnej roboty zostały przez oferenta wykonane w ciągu ostatnich 3-ch i przyjęła ten dokument zarówno do oceny spełnienia warunków wymaganych od wykonawców, jak i do oceny punktowej za kryterium „doświadczenie zawodowe”.
Kontrolująca stwierdziła, że ze względu na brak udokumentowania przez oferenta, że sieć kanalizacyjna o wymaganym przekroju rur i długości została wykonana w ciągu ostatnich 3 lat ofertę należało odrzucić na podstawie art. 27a ustawy o zamówieniach publicznych. Kontrolująca ustaliła, że oferent nr 3, którego oferta uznana została za najkorzystniejszą (P.I.P „BinŻ” z Bełchatowa), przedkładając ofertę złożył oświadczenie, że akceptuje warunki specyfikacji istotnych warunków zamówienia bez zastrzeżeń, a jednocześnie w ofercie przedłożył dokument – harmonogram rzeczowo- finansowy, który był sprzeczny ze specyfikacją, ponieważ nie uwzględniał zawartego w niej wymogu zamawiającego, co do terminu wykonania robót w ul. Torowej. Zamawiający w specyfikacji technicznej, stanowiącej integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wyraźnie określił, że nieprzekraczalnym terminem wykonania całości robót w ul. Torowej, pozwalającym na wznowienie ruchu drogowego, jest dzień 31 grudnia 2001 roku, co oferenci mieli uwzględnić w załączonych harmonogramach rzeczowo-finansowych. Zapis ten był wystarczająco czytelny dla pozostałych oferentów, którzy złożyli prawidłowe harmonogramy robót. Warunek wykonania „całości robót” w Torowej do dnia 31 grudnia 2001 roku musiał być dla zamawiającego bardzo istotny, bowiem okoliczność, że oferent nr 2 wniósł do oferty zastrzeżenie, że położenie nakładki bitumicznej w wymaganym terminie uzależnione będzie od warunków atmosferycznych, była jedną z przesłanek odrzucenia jego oferty.
Wartość całości robót w ul. Torowej według kosztorysów przedłożonych przez oferenta nr 3 wynosiła 1.782.692,00 zł. Zgodnie ze złożonym harmonogramem rzeczowo-finansowym, oferent zaplanował, że w 2001 roku wykona w ul. Torowej roboty na kwotę 1.204.771,37 zł, w tym: roboty drogowe na kwotę 685.892,80 zł, a w 2002 roku roboty na kwotę 577.920,63 zł, w tym: roboty drogowe na kwotę 392.686,99 zł. Składając taki dokument oferent z góry założył, że całość robót w ul. Torowej nie zostanie wykonana w terminie wymaganym przez zamawiającego.
Kontrolująca stwierdziła, że oferta nr 3 powinna być odrzucona na podstawie art.27a ustawy o zamówieniach publicznych, ponieważ dokument stanowiący jej integralną część, złożony na potwierdzenie warunku wymaganego przez zamawiającego, był sprzeczny ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia.
W świetle dokonanych ustaleń kontrolująca stwierdziła, że przetarg na wykonanie uzbrojenia i urządzenie ul. Torowej i ul. Wspólnej, ze względu na brak dwóch ofert nie podlegających odrzuceniu, powinien być unieważniony na podstawie art.27b pkt 1 ustawy o zamówieniach publicznych.
W wyniku kontroli dokumentów dotyczących realizacji ww. zadania inwestycyjnego (umowa, protokoły odbioru robót, faktury), kontrolująca ustaliła, że przedmiot umowy w całości zrealizowany został w terminie określonym w zawartej umowie, ale już poszczególne jego etapy, co do terminów wykonania, nie były zgodne ze wskazaną umową. Wykonawca realizował roboty według złożonego przez siebie harmonogramu rzeczowo-finansowego, który jak wyżej opisano był niezgodny ze specyfikacją techniczną i oferta z tego powodu powinna być odrzucona, czego zamawiający nie uczynił. Zamawiający pomimo, że wpisał do umowy termin wykonania I etapu robót w ul. Torowej, tak jak przewidywała specyfikacja istotnych warunków zamówienia, czyli do dnia 31 grudnia 2001 roku, nie wyegzekwował wykonania robót w tym terminie, a tym samym akceptował zakres robót ustalony przez wykonawcę w złożonym przez niego harmonogramie rzeczowo-finansowym. Nie stwierdzono, aby wykonawca robót poniósł jakiekolwiek kary umowne z tytułu zwłoki w oddaniu I etapu przedmiotu umowy.
Stwierdzone przez kontrolującą nieprawidłowości przy udzieleniu ww. zamówienia publicznego wypełniały znamiona naruszenia dyscypliny finansów publicznych w rozumieniu art. 138 ust.1 pkt 12 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r., Dz. U. nr 15, poz. 148 z późn. zm.).
Przekazując informacje o powyższych uchybieniach stwierdzonych w toku kontroli proszę Pana Prezydenta o podjęcie działań w celu zapobieżenia ich powstaniu w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1. Udzielając zamówień publicznych przestrzegać zasad, trybu i form określonych w przepisach ustawy z dnia 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy, w szczególności:
- art. 22 ust.4 ustawy, zgodnie z którym zamawiający powinien żądać od oferentów dokumentów na potwierdzenie spełnienia warunków określonych w art. 22 ust.2 ustawy, przy zamówieniach publicznych o wartości przekraczającej 30.000 EURO,
- art. 19 ust.1 ustawy, określającego przesłanki wykluczenia oferenta z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego,
- art. 27a ust.1 ustawy, określającego przesłanki odrzucenia oferty,
- art. 27b ust.1 ustawy, określającego przesłanki unieważnienia postępowania,
- art.35 ust.1 ustawy, który określa treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Egzekwować od wykonawcy terminowe realizowanie robót, zgodnie z postanowieniami zawartej umowy.
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Prezydenta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że stosownie do art. 9 ust. 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby.
Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Bieg terminu, o którym mowa wyżej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
- Przewodniczący Rady Miasta Pabianic
- Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Pabianic
Wystąpienie pokontrolne podpisała Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi dr Jadwiga Chwiałkowska. Projekt wystąpienia sprawdził Naczelnik Wydziału Kontroli RIO w Łodzi Piotr Walczak.