M. Tomaszów Mazowiecki - Kontrola doraźna przeprowadzona przez RIO w Łodzi, zakończona w 2005 roku
XMLTreść
Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi do Prezydenta Miasta Tomaszów Mazowiecki po zakończeniu doraźnej kontroli w zakresie realizacji dochodów z tytułu podatków i opłat lokalnych. Udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.
Pan
MIROSŁAW KUKLIŃSKI
Prezydent Miasta Tomaszowa Mazowieckiego
WK – 602/36/2005
Działając na podstawie art.9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r. Dz.U nr 55, poz.577 z późn. zm.) informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła doraźną kontrolę gospodarki finansowej w zakresie realizacji dochodów z tytułu podatków i opłat lokalnych w Mieście Tomaszów Mazowiecki. Kontrolą objęto, w szczególności, zagadnienia dotyczące umarzania zaległości podatkowych z tytułu podatku od nieruchomości. W wyniku kontroli stwierdzono, że decyzje umarzające zaległości podatkowe wydawane były po przeprowadzeniu stosownego postępowania wyjaśniającego, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy. W przypadku wniosków składanych przez przedsiębiorców organ podatkowy stosował przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz.U. nr 141, poz.1177 z późn. zm.). W decyzjach wskazywano uzasadnienie faktyczne podjętego rozstrzygnięcia. Wykazy podatników podatku od nieruchomości będących przedsiębiorcami, którym umorzono zaległości podatkowe Prezydent Miasta podawał do publicznej wiadomości, zgodnie z wymogami wynikającymi z art.16a ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r. Dz.U. nr 15, poz.148 z późn. zm.). Ujawnione uchybienia dotyczyły nie przestrzegania przez organ podatkowy obowiązującego w okresie objętym kontrolą art.44 ust.1 ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, zgodnie z którym przedsiębiorcy ubiegający się o pomoc byli zobowiązani do przedstawienia organowi udzielającemu pomocy informacji o pomocy udzielonej im w okresie 3 kolejnych lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy, niezależnie od jej wartości, podając w szczególności informacje dotyczące wartości otrzymanej pomocy, obliczonej zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, oraz jej formach i przeznaczeniu. Do czasu przekazania przez przedsiębiorcę tych informacji nie wszczynało się postępowania w sprawie udzielenia pomocy. Stwierdzono przypadki nie podawania przez przedsiębiorców we wniosku o udzielenie pomocy publicznej kwoty pomocy otrzymanej przez przedsiębiorcę w ostatnich 3 latach poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy ani w PLN ani w przeliczeniu na EDN (Ekwiwalent Dotacji Netto). Organ podatkowy wszczynał postępowanie i wydawał decyzje umarzające zaległość w podatku pomimo braku wskazania we wniosku przez przedsiębiorcę przedmiotowej informacji.
Ustawa z dnia 27 lipca 2002 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców uchylona została z dniem 31 maja 2004 roku na mocy art. 71 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. nr 123, poz.1291).
Ponadto, w wyniku kontroli wykonania wniosku pokontrolnego dotyczącego sposobu ustalania wynagrodzenia dla inkasentów opłaty targowej (wystąpienie pokontrolne z dnia 16 stycznia 2004 roku, sygn. WK - 0915/5/2004) stwierdzono, że Rada Miejska uchwałą nr XI/151/03 z dnia 1 października 2003 roku wprowadziła zmiany do uchwały nr 772/2002 z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie ustalenia dziennych stawek opłaty targowej. Zgodnie z § 3 ust.3 uchwały nr 772/2002 - w brzmieniu po dokonanej zmianie - wynagrodzenie inkasenta za pobór opłaty targowej ustala się w wysokości 4,5% zainkasowanych kwot na targowisku miejskim [1].
W oparciu o powołane postanowienie wynagrodzenie dla danego inkasenta obliczane było poprzez odniesienie stawki % wskazanej w uchwale do kwoty opłaty targowej zebranej przez wszystkich inkasentów, np. rozliczenie z pobranych opłat targowych za okres od dnia 1 kwietnia 2005 roku do dnia 30 kwietnia 2005 roku - 53.268 zł (zainkasowana opłata targowa) x 4,5% = 2.397,06 zł. Kwotę 2.397,06 zł wypłacano każdemu z inkasentów, czyli razem 7.191,18 zł.
W ocenie RIO w Łodzi postanowienia § 3 ust.3 powołanej uchwały nie dają się zinterpretować w sposób jednoznaczny. Opisana powyżej praktyka obliczania wysokości wynagrodzenia za inkaso nie budziłaby wątpliwości, gdyby stosowne unormowanie brzmiało - przykładowo - w sposób następujący "Ustala się wynagrodzenie inkasenta za pobór opłaty targowej w wysokości 4,5% kwoty zainkasowanej przez wszystkich inkasentów dokonujących poboru opłaty na targowisku miejskim ". Mając na uwadze okoliczność, że istotą inkasa jest obowiązek pobrania należności od podatnika i wpłacenia jej we właściwym terminie organowi podatkowemu uzasadnione jest twierdzenie, że przysługujące inkasentowi wynagrodzenie powinno być powiązane z dokonywanymi przez niego czynnościami. Zasada ta jako wskazówka interpretacyjna pozwoliłaby odczytać § 3 ust.3 w sposób następujący "Ustala się wynagrodzenie inkasenta za pobór opłaty targowej w wysokości 4,5% zainkasowanych przez niego kwot na targowisku miejskim". Przyjęty w kontrolowanej jednostce sposób ustalania należności inkasenta prowadzi do osłabienia lub nawet zerwania związku między efektami pracy inkasenta a przysługującym mu wynagrodzeniem. W skrajnym przypadku inkasent, który nie będzie dokonywał poboru opłaty wskutek choroby, urlopu, czy też innych przyczyn otrzyma - zgodnie z analizowaną interpretacją - wynagrodzenie w takiej samej wysokości jak inkasenci, którzy zbierali opłatę. Wydaje się, że uchwała przewidująca taki sposób obliczania wynagrodzenia dla inkasenta powinna również odnosić się do zasygnalizowanej sytuacji, w której inkasent w danym miesiącu przez jakiś czas nie wykonuje swoich czynności.
Należy również zauważyć, że wbrew pisemnym wyjaśnieniom złożonym przez Prezydenta Miasta Pana Mirosława Kulińskiego, Skarbnika Miasta Panią Barbarę Kościstą i Naczelnika Wydziału Organizacyjno - Prawnego Pana Grzegorza Zarychtę, z których wynika, że jednym z głównych celów proponowanych zmian w uchwale nr 772/2002 było wprowadzenie podstawy dla zaprezentowanego sposobu ustalania wynagrodzenia inkasenta, zarówno z uzasadnienia do projektu uchwały nr XI/151/03 z dnia 1 października 2003 roku, jak również z protokołu z sesji na, której uchwała została podjęta, nie wynika, by treść i znaczenie proponowanych zmian zostały dostatecznie jasno wyjaśnione przez organ wnoszący projekt uchwały (Prezydenta Miasta). W oparciu o wskazane materiały nie można przesądzić, że radni mieli pełną wiedzę i świadomość jakie rozwiązania w zakresie metody obliczania wynagrodzenia inkasenta są przedmiotem głosowania.
Wobec powyższego, RIO w Łodzi wnosi o dokonanie analizy postanowień uchwały nr 772/2002 z uwzględnieniem uwag zawartych w niniejszym wystąpieniu pokontrolnym (m.in. w kontekście wątpliwości - czy treść § 3 ust.3 była jednoznacznie zrozumiana przed głosowaniem uchwały).
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Prezydenta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa wyżej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący Rady Miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego
3. aa.
Wystąpienie pokontrolne podpisała dr Jadwiga Chwiałkowska – Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi.
PRZYPISY
[1] Kwestię legalności takiego zapisu rozstrzygnęłoby Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi.
Łódź, dnia 6 lipca 2005 r.
Pan
MIROSŁAW KUKLIŃSKI
Prezydent Miasta Tomaszowa Mazowieckiego
WK – 602/36/2005
Działając na podstawie art.9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r. Dz.U nr 55, poz.577 z późn. zm.) informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła doraźną kontrolę gospodarki finansowej w zakresie realizacji dochodów z tytułu podatków i opłat lokalnych w Mieście Tomaszów Mazowiecki. Kontrolą objęto, w szczególności, zagadnienia dotyczące umarzania zaległości podatkowych z tytułu podatku od nieruchomości. W wyniku kontroli stwierdzono, że decyzje umarzające zaległości podatkowe wydawane były po przeprowadzeniu stosownego postępowania wyjaśniającego, w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy. W przypadku wniosków składanych przez przedsiębiorców organ podatkowy stosował przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz.U. nr 141, poz.1177 z późn. zm.). W decyzjach wskazywano uzasadnienie faktyczne podjętego rozstrzygnięcia. Wykazy podatników podatku od nieruchomości będących przedsiębiorcami, którym umorzono zaległości podatkowe Prezydent Miasta podawał do publicznej wiadomości, zgodnie z wymogami wynikającymi z art.16a ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (tekst jednolity z 2003 r. Dz.U. nr 15, poz.148 z późn. zm.). Ujawnione uchybienia dotyczyły nie przestrzegania przez organ podatkowy obowiązującego w okresie objętym kontrolą art.44 ust.1 ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, zgodnie z którym przedsiębiorcy ubiegający się o pomoc byli zobowiązani do przedstawienia organowi udzielającemu pomocy informacji o pomocy udzielonej im w okresie 3 kolejnych lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy, niezależnie od jej wartości, podając w szczególności informacje dotyczące wartości otrzymanej pomocy, obliczonej zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, oraz jej formach i przeznaczeniu. Do czasu przekazania przez przedsiębiorcę tych informacji nie wszczynało się postępowania w sprawie udzielenia pomocy. Stwierdzono przypadki nie podawania przez przedsiębiorców we wniosku o udzielenie pomocy publicznej kwoty pomocy otrzymanej przez przedsiębiorcę w ostatnich 3 latach poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy ani w PLN ani w przeliczeniu na EDN (Ekwiwalent Dotacji Netto). Organ podatkowy wszczynał postępowanie i wydawał decyzje umarzające zaległość w podatku pomimo braku wskazania we wniosku przez przedsiębiorcę przedmiotowej informacji.
Ustawa z dnia 27 lipca 2002 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców uchylona została z dniem 31 maja 2004 roku na mocy art. 71 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. nr 123, poz.1291).
Ponadto, w wyniku kontroli wykonania wniosku pokontrolnego dotyczącego sposobu ustalania wynagrodzenia dla inkasentów opłaty targowej (wystąpienie pokontrolne z dnia 16 stycznia 2004 roku, sygn. WK - 0915/5/2004) stwierdzono, że Rada Miejska uchwałą nr XI/151/03 z dnia 1 października 2003 roku wprowadziła zmiany do uchwały nr 772/2002 z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie ustalenia dziennych stawek opłaty targowej. Zgodnie z § 3 ust.3 uchwały nr 772/2002 - w brzmieniu po dokonanej zmianie - wynagrodzenie inkasenta za pobór opłaty targowej ustala się w wysokości 4,5% zainkasowanych kwot na targowisku miejskim [1].
W oparciu o powołane postanowienie wynagrodzenie dla danego inkasenta obliczane było poprzez odniesienie stawki % wskazanej w uchwale do kwoty opłaty targowej zebranej przez wszystkich inkasentów, np. rozliczenie z pobranych opłat targowych za okres od dnia 1 kwietnia 2005 roku do dnia 30 kwietnia 2005 roku - 53.268 zł (zainkasowana opłata targowa) x 4,5% = 2.397,06 zł. Kwotę 2.397,06 zł wypłacano każdemu z inkasentów, czyli razem 7.191,18 zł.
W ocenie RIO w Łodzi postanowienia § 3 ust.3 powołanej uchwały nie dają się zinterpretować w sposób jednoznaczny. Opisana powyżej praktyka obliczania wysokości wynagrodzenia za inkaso nie budziłaby wątpliwości, gdyby stosowne unormowanie brzmiało - przykładowo - w sposób następujący "Ustala się wynagrodzenie inkasenta za pobór opłaty targowej w wysokości 4,5% kwoty zainkasowanej przez wszystkich inkasentów dokonujących poboru opłaty na targowisku miejskim ". Mając na uwadze okoliczność, że istotą inkasa jest obowiązek pobrania należności od podatnika i wpłacenia jej we właściwym terminie organowi podatkowemu uzasadnione jest twierdzenie, że przysługujące inkasentowi wynagrodzenie powinno być powiązane z dokonywanymi przez niego czynnościami. Zasada ta jako wskazówka interpretacyjna pozwoliłaby odczytać § 3 ust.3 w sposób następujący "Ustala się wynagrodzenie inkasenta za pobór opłaty targowej w wysokości 4,5% zainkasowanych przez niego kwot na targowisku miejskim". Przyjęty w kontrolowanej jednostce sposób ustalania należności inkasenta prowadzi do osłabienia lub nawet zerwania związku między efektami pracy inkasenta a przysługującym mu wynagrodzeniem. W skrajnym przypadku inkasent, który nie będzie dokonywał poboru opłaty wskutek choroby, urlopu, czy też innych przyczyn otrzyma - zgodnie z analizowaną interpretacją - wynagrodzenie w takiej samej wysokości jak inkasenci, którzy zbierali opłatę. Wydaje się, że uchwała przewidująca taki sposób obliczania wynagrodzenia dla inkasenta powinna również odnosić się do zasygnalizowanej sytuacji, w której inkasent w danym miesiącu przez jakiś czas nie wykonuje swoich czynności.
Należy również zauważyć, że wbrew pisemnym wyjaśnieniom złożonym przez Prezydenta Miasta Pana Mirosława Kulińskiego, Skarbnika Miasta Panią Barbarę Kościstą i Naczelnika Wydziału Organizacyjno - Prawnego Pana Grzegorza Zarychtę, z których wynika, że jednym z głównych celów proponowanych zmian w uchwale nr 772/2002 było wprowadzenie podstawy dla zaprezentowanego sposobu ustalania wynagrodzenia inkasenta, zarówno z uzasadnienia do projektu uchwały nr XI/151/03 z dnia 1 października 2003 roku, jak również z protokołu z sesji na, której uchwała została podjęta, nie wynika, by treść i znaczenie proponowanych zmian zostały dostatecznie jasno wyjaśnione przez organ wnoszący projekt uchwały (Prezydenta Miasta). W oparciu o wskazane materiały nie można przesądzić, że radni mieli pełną wiedzę i świadomość jakie rozwiązania w zakresie metody obliczania wynagrodzenia inkasenta są przedmiotem głosowania.
Wobec powyższego, RIO w Łodzi wnosi o dokonanie analizy postanowień uchwały nr 772/2002 z uwzględnieniem uwag zawartych w niniejszym wystąpieniu pokontrolnym (m.in. w kontekście wątpliwości - czy treść § 3 ust.3 była jednoznacznie zrozumiana przed głosowaniem uchwały).
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Prezydenta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa wyżej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący Rady Miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej Tomaszowa Mazowieckiego
3. aa.
Wystąpienie pokontrolne podpisała dr Jadwiga Chwiałkowska – Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi.
PRZYPISY
[1] Kwestię legalności takiego zapisu rozstrzygnęłoby Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi.