Gm. Sulejów - kontrola doraźna, przeprowadzona przez RIO w Łodzi, zakończona w 2006r.
XMLTreść
Wystąpienie pokontrolne przekazane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Łodzi do Burmistrza Sulejowa, po zakończeniu doraźnej kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych w Gminie Sulejów. Udostępniane na podstawie art.6 ust.1 pkt 4 lit "a" tiret drugi ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej.
Pan
STANISŁAW BARYŁA
Burmistrz Sulejowa
WK-602/62/2006
Działając na podstawie art. 9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U nr 55, poz.577 ze zm.) informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Gminie Sulejów w zakresie wydatków majątkowych, udzielania zamówień publicznych, gospodarowania nieruchomościami, realizacji dochodów podatkowych oraz wydatków związanych z utrzymaniem organów Gminy. Stwierdzone w wyniku czynności kontrolnych nieprawidłowości i uchybienia dotyczyły, w szczególności:W zakresie obrotu wierzytelnością dotyczącą nakładów poniesionych na ośrodki wczasowe w miejscowości Biała, gmina Sulejów
1. W dniu 11 lipca 2003 roku Rada Miejska w Sulejowie podjęła uchwały nr IX/52/2003 i nr IX/53/2003 w sprawie nieodpłatnego przejęcia od Fabryki Maszyn Górniczych „PIOMA” w Piotrkowie Trybunalskim i od Zakładu Energetycznego Łódź Teren w Łodzi wierzytelności do nakładów obejmujących budynki i budowle ośrodków wczasowych położonych w obrębie Biała gmina Sulejów. W przypadku FMG "PIOMA" wartość darowizny określono na kwotę 100.000 zł (nakłady poniesione na ośrodek wypoczynkowy FMG "PIOMA" w Białej, na działce leśnej nr 1954, o pow. 4,001 ha), a w przypadku Zakładu Energetycznego na kwotę 681.310 zł (nakłady poniesione na ośrodek wypoczynkowy na działkach nr nr 126, 127, o pow. 5,10 ha). W wyniku czynności kontrolnych ustalono, że budynki i budowle na terenie ośrodków wczasowych wzniesione zostały przez ww. podmioty na gruntach leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa, pozostających w zarządzie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Łęczno. Przedstawione kontrolującym umowy dzierżawy i najmu gruntów zajętych pod ośrodki wczasowe zawierane pomiędzy Nadleśnictwem Łęczno a FMG „PIOMA” i Zakładem Energetycznym Ł-T nakładały na dzierżawców obowiązek likwidacji lub przeniesienia wzniesionych budynków, budowli i urządzeń poza grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego wraz z upływem okresu odpowiednio dzierżawy, a następnie najmu. Umowy te nie dawały, zatem dzierżawcy (najemcy) prawa żądania zwrotu poniesionych nakładów. Jednocześnie, kontrolującym nie przedłożono żadnych innych dokumentów wskazujących na źródło wierzytelności i potwierdzających ich istnienie. Podjęcie wymienionych uchwał nie było poprzedzone analizą stanu prawnego związanego ze statusem ośrodków wypoczynkowych, a udostępnione inspektorom kontroli RIO w Łodzi dokumenty nie wskazują by uchwały dotyczyły faktycznie istniejących wierzytelności wynikających z określonych stosunków prawnych łączących Zakład Energetyczny i FMG "PIOMA" ze Skarbem Państwa. W dniu 29 lipca 2003 roku przed notariuszem Leszkiem Telemanem sporządzony został akt notarialny dotyczący, między innymi, darowizny przez FMG "PIOMA" na rzecz Gminy Sulejów prawa do nakładów zgromadzonych w ośrodku wypoczynkowym fabryki w miejscowości Biała. Wartość darowizny określono na kwotę 100.000 zł. W dniu 25 września 2003 roku przed notariuszem Leszkiem Telemanem sporządzony został akt notarialny dotyczący darowizny przez Zakład Energetyczny Łódź - Teren S.A. wierzytelności do nakładów zgromadzonych w ośrodku wypoczynkowym Zakładu w miejscowości Biała. Wartość darowizny określono na kwotę 614.211,65 zł.
2. W dniu 30 grudnia 2003 roku Rada Miejska w Sulejowie podjęła uchwałę nr XIII/81/2003 w sprawie sprzedaży nakładów obejmujących dwa ośrodki wypoczynkowe położone w miejscowości Biała. Uchwałą Rada postanowiła dokonać sprzedaży nakładów, tj. budynków i budowli obejmujących dwa ośrodki wypoczynkowe w Białej, usytuowane na gruntach Skarbu Państwa. Uchwała nr XIII/81/2003 podjęta została na, m.in., na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2000 r., Dz. U. nr 46, poz. 543 ze zm.) oraz art.18 ust.2 pkt 9 lit. "a" ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 142, poz. 1591 ze zm.). Powołane unormowania nie dotyczyły jednakże zagadnień związanych z obrotem wierzytelnościami. Art.13 ust.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami odnosił się wyłącznie do obrotu nieruchomościami i stanowił, że nieruchomości stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem, m.in., sprzedaży, zamiany, zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub w dzierżawę. Z kolei art.18 ust.2 pkt 9 lit "a" ustawy o samorządzie gminnym uprawniał organ stanowiący do określenia zasad zbywania, nabywania, oddawania w dzierżawę lub najem nieruchomości gruntowych. Wskazać należy ponadto, że zgodnie z powołanymi powyżej uchwałami Rady Miejskiej w Sulejowie nr IX/52/2003 i nr IX/53/2003 oraz aktami notarialnymi rep. „A” nr 4946/2003 z dnia 29 lipca 2003 roku i rep. „A” nr 6413/2003 z dnia 25 września 2003 roku – Gmina Sulejów nabywała nieodpłatnie wierzytelności (a więc prawo żądania od dłużnika określonego zachowania), a nie nakłady, a tym bardziej budynki, czy też budowle.
3. Na podstawie ww. uchwały z dnia 30 grudnia 2003 roku Burmistrz Sulejowa ogłosił - powołując się na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami dwa przetargi ustne nieograniczone na sprzedaż naniesień stanowiących własność Gminy Sulejów. W ogłoszeniu z dnia 22 stycznia 2004 roku wskazano, że przedmiotem sprzedaży są budynki i budowle po zlikwidowanym Ośrodku Wypoczynkowym FMG "PIOMA" w Białej, położne na części działki stanowiącej własność Skarbu Państwa, zarządzanej przez Nadleśnictwo Łęczno, o powierzchni 4,001 ha oraz budynki i budowle po zlikwidowanym Ośrodku Wypoczynkowym Zakładu Energetycznego Łódź - Teren, położone na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, o powierzchni 5,10 ha. W taki sam sposób określono przedmiot drugiego przetargu. Cena wywoławcza ustalona w pierwszym przetargu wynosiła 1.061.000 zł, a w drugim 635.000 zł.
Podkreślić należy, że zastosowane przez Burmistrza procedury prawne nie odnosiły się do obrotu wierzytelnościami, ale nieruchomościami. W ogłoszeniach o przetargu wskazano, że jego przedmiotem jest sprzedaż naniesień stanowiących własność Gminy Sulejów. Tymczasem, jak opisano powyżej Gmina nie miała prawa własności w tym zakresie. Zakładając, że przedmiotem przetargu byłoby zbycie wierzytelności zasadne byłoby wskazanie, chociażby jej podstaw (z czego wynikała), charakteru (wymagalna, niewymagalna) oraz osoby dłużnika. Przedmiot postępowania przetargowego oznaczony został, zatem nieprawidłowo.
Kontrolujący ustalili, że po dwóch przetargach, w których nikt nie wpłacił wadium Burmistrz Sulejowa podał w dniu 22 marca 2004 roku do publicznej wiadomości informację o przeznaczeniu do sprzedaży w formie bezprzetargowej naniesień stanowiących własność Gminy po zlikwidowanych ośrodkach wypoczynkowych w Białej. Kolejne ogłoszenie tej samej treści zostało opublikowane w dniu 2 września 2004 roku. W dniu 16 września 2004 roku Gmina otrzymała ofertę nabycia naniesień położonych w miejscowości Biała złożoną przez Jerzego i Stanisława Borowieckich, za cenę 100.000 zł. W dniu 21 września 2004 roku zawarta została - w formie aktu notarialnego - umowa sprzedaży wierzytelności do nakładów obejmujących ośrodki wypoczynkowe, stanowiących budynki i budowle położone na działkach nr nr 1954, 126, 127 we wsi Biała. Cenę sprzedaży oznaczono na 150.000 zł, płatną w oprocentowanych ratach (ostania w kwocie 65.000 zł do dnia 31 grudnia 2007 roku).
Mając na uwadze poczynione ustalenia należy podkreślić, że z przedłożonych dokumentów wynikało, iż Gmina zbyła wierzytelność o zapłatę kwoty 1.061.000 zł (na tyle oszacowano wartość nakładów) za cenę 150.000 zł, rozłożoną na raty. Wyzbycie się prawa majątkowego opiewającego na ponad milionową kwotę za cenę prawie 10-krotnie mniejszą byłoby uzasadnione w sytuacji, gdyby wierzytelność była trudna lub niemożliwa do wyegzekwowania, a także gdyby egzekucja wiązała się z nadzwyczajnymi trudnościami lub kosztami. Kontrolujący stwierdzili jednakże, że w Urzędzie Miasta Sulejowa okoliczności te nie były w ogóle rozważane. Obniżanie ceny z powołaniem się na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami nie miało żadnego uzasadnienia mając na względzie przedmiot sprzedaży. W przypadku zbycia wierzytelności Gmina zobowiązana była, w szczególności do uwzględnienia unormowania wynikającego z art.50 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym - obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.
W zakresie realizacji dochodów z tytułu podatku od nieruchomości
1. W dniu 1 sierpnia 2003 roku Burmistrz Sulejowa zawarł z Panem Stanisławem Borowieckim umowę dzierżawy dotyczącą gruntów i naniesień byłego ośrodka wypoczynkowego FMG "PIOMA". Nieruchomość oddana została do używania i pobierania pożytków w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Czynsz dzierżawny ustalono na kwotę 4.000 zł netto. Umowę zawarto do dnia 30 września 2003 roku. W dniu 30 września 2003 roku Burmistrz Sulejowa Pan Stanisław Baryła zawarł porozumienie z Panem Stanisławem Borowieckim dotyczące przedłużenia ww. umowy z dnia 1 sierpnia 2003 roku oraz objęcia nadzorem drugiego ośrodka wczasowego (po Zakładzie Energetycznym). Kontrolującym przedłożono jednakże dwa różne egzemplarze wskazanego porozumienia. Z treści jednego z porozumień wynikało, że dotyczy ono, w szczególności przedłużenia terminu umowy dzierżawy ośrodka wypoczynkowego przejętego od FMG „PIOMA” do dnia 31 grudnia 2003 roku, w zamian za objecie nadzorem wraz z odpowiedzialnością materialną ośrodka wczasowego przejętego od Zakładu Energetycznego (od dnia 1 października 2003 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku). Zgodnie z treścią drugiego porozumienia – poza powyższymi ustaleniami – w okresie jego obowiązywania, do czasu sprzedaży ośrodków wczasowych, dzierżawca zwolniony został z podatku od nieruchomości. Uiszczać miał wyłącznie czynsz dzierżawny za okres, w którym prowadził działalność gospodarczą. Według złożonych przez Burmistrza Miasta wyjaśnień pierwsze porozumienie zostało poprawione ponieważ dzierżawca zaoponował przeciwko płaceniu czynszu dzierżawnego i podatku, skoro miał pilnować obiektu po sezonie i w konsekwencji sporządzono z tą samą datą drugie porozumienie.
W odniesieniu do powyższego należy stwierdzić, że w § 2 ww. porozumień zapisano, że umowę dzierżawy ośrodka wypoczynkowego „PIOMY” przedłuża się do dnia 31 grudnia 2003 roku, w zamian za objęcie nadzorem wraz z odpowiedzialnością materialną, z dniem 1 października do 31 grudnia 2003 roku, ośrodka szkoleniowo – kolonijno – wczasowego Zakładu Energetycznego. Wskazuje to, zatem na okoliczność, że dzierżawca ośrodka wypoczynkowego posiadał świadomość, że zobowiązany został do nadzorowania drugiego ośrodka wczasowego w zamian za przedłużenie umowy dzierżawy. W związku z tym informacja Burmistrza Miasta, że sporządzenie drugiego porozumienia spowodowane było protestem dzierżawcy przeciwko płaceniu czynszu dzierżawnego i podatku nie wyjaśnia w przyczyn podjętej decyzji o zwolnieniu dzierżawcy z obowiązku płacenia podatku od nieruchomości. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić, że zwolnienie podatnika z obowiązku zapłaty obciążających go podatków nie może być przedmiotem czynności o charakterze cywilnoprawnym, nastąpić może wyłącznie w oparciu o przepisy prawa podatkowego. Postanowienia porozumienia z dnia 30 września 2003 roku nie mogły skutecznie zwolnić dzierżawcy z obowiązku zapłaty na rzecz Gminy podatku od nieruchomości. Ewentualne udzielenie ulgi w zapłacie podatku mogło nastąpić w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005 r., Dz. U. nr 8, poz. 60 ze zm.).
2. Organ podatkowy nie podjął czynności zmierzających do wyegzekwowania od Pana Stanisława Borowieckiego - dzierżawcy ośrodka wypoczynkowego obowiązku wynikającego z art. 6 ust.6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity z 2006 r., Dz. U. nr 121, poz. 844) w zakresie złożenia informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych podlegających opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zgodnie z art.274a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa - organ podatkowy mógł zażądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn nie złożenia deklaracji lub wezwać do jej złożenia, jeżeli deklaracja nie została złożona mimo takiego obowiązku.
Zgodnie z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - powstanie obowiązku podatkowego zobowiązuje podatnika do złożenia organowi podatkowemu - w terminie 14 dni od wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku – informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Organ podatkowy, którym z mocy prawa był Burmistrz Miasta, reprezentujący jednocześnie Gminę Sulejów w zawartej z Panem Stanisławem Borowieckim umowie dzierżawy, posiadał wiedzę o obowiązku podatkowym dzierżawcy i z upływem ustawowego terminu do złożenia przez podatnika informacji podatkowej zobowiązany był do podjęcia czynności w celu ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego. W konsekwencji wskazanego zaniechania decyzje ustalające wymiar podatku od nieruchomości za 2003 i 2004 rok wydane zostały dopiero w dniu 8 listopada 2004 roku.
3. Wymiaru podatku od nieruchomości za 2003 rok, w kwocie 12.240,20 zł, dokonano za okres 2 miesięcy, pomimo, że obowiązek podatkowy wynikający z posiadania nieruchomości gruntowej i obiektów budowlanych powstał od dnia 1 września 2003 roku, a zatem obejmował okres 4 miesięcy. W konsekwencji wymiar podatku od nieruchomości za 2003 rok zaniżono o kwotę 12.240,20 zł (przyjmując stawki i przedmiot opodatkowania określone w wydanej decyzji). Za 2004 rok wymiaru podatku od nieruchomości dokonano za okres 8 miesięcy, a mianowicie: za okres 5 miesięcy decyzją z dnia 8 listopada 2004 roku na kwotę 31.704,50 zł (maj - wrzesień) i za okres 3 miesięcy decyzją z dnia 13 czerwca 2005 roku na kwotę 9.847,50 zł (decyzja wydana dla Jerzego i Stanisława Borowieckich - październik - grudzień). W wyniku kontroli stwierdzono, że obowiązek podatkowy ciążył na podatniku przez cały 2004 rok. Przyjmując stawki i przedmiot opodatkowania według decyzji za okres maj - wrzesień 2004 roku, wysokość podatku za okres styczeń - kwiecień 2004 roku wynosiłaby kwotę 25.363,63 zł.
Za okres maj - wrzesień 2004 roku podatnik zadeklarował grunty związane z prowadzeniem, działalności gospodarczej o powierzchni 40.010 m2 oraz budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 3.499 m2 . Za okres październik - grudzień 2004 roku podatnik zadeklarował grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 19.500 m2 oraz budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 1.859 m2. Korekta ta nie została przez podatnika uzasadniona, zgodnie z wymogiem wynikającym z art.81 ustawy Ordynacja podatkowa. Organ podatkowy nie podjął z kolei czynności w celu wyjaśnienia przyczyn tak istotnej korekty deklaracji w odniesieniu do powierzchni budynków.
4. Kontrolujący ustalili, że w składanych deklaracjach podatkowych za lata 2003 - 2005 podatnik nie wykazał wartości budowli znajdujących się na terenie oddanego w dzierżawę ośrodka wczasowego (wartość budowli według deklaracji złożonej przez FMG "PIOMA" na 2003 rok - 315.161,01 zł, wysokość podatku - 6.303,20 zł). Organ podatkowy pomimo posiadanej wiedzy o wydzierżawionych budowlach nie przeprowadził u podatnika kontroli celem weryfikacji prawidłowości i rzetelności danych wykazanych w deklaracjach podatkowych. Stwierdzono także, że Pan Stanisław Borowiecki, a następnie Pan Jerzy Borowiecki nie złożyli deklaracji podatkowej obejmującej grunty i obiekty budowlane drugiego z ośrodków wypoczynkowych (po Zakładzie Energetycznym).
5. Decyzjami nr FP.N 5846/05 z dnia 22 marca 2005 roku organ podatkowy obniżył Panu Stanisławowi Borowieckiemu wymiar podatku od nieruchomości za 2003 rok o kwotę 12.240,20 zł i za 2004 rok o kwotę – 31.704,50 zł, wskazując, że obniżenie podatku wynika z zawartego z podatnikiem porozumienia. Zastosowana przez organ podatkowy konstrukcja prawna obniżenia podatku w związku z zawartym porozumieniem cywilnoprawnym nie miała żadnego oparcia w obowiązujących przepisach. W szczególności, instytucji obniżenia wysokości podatku nie przewidywały przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Opisane działania Burmistrza Sulejowa skutkowały uszczupleniem należnych Gminie dochodów.
W zakresie wyceny nieruchomości zabudowanej w miejscowości Kol. Witów
W wyniku kontroli stwierdzono, że w dniu 2 lutego 2006 roku zawarta została umowa o dzieło z rzeczoznawcą majątkowym Panią Alicją Blaźniak, której przedmiotem było, m.in., dokonanie przeglądu i określenie wartości nieruchomości położonej w miejscowości Kol. Witów, oznaczonej numerem działki 128/3. Kontrolujący ustalili, że operat szacunkowy zawierał szereg oczywistych omyłek i uchybień. W szczególności, brak było tabeli porównawczej szacowanego obiektu budowlanego (budynek magazynowo - produkcyjny) i obiektów porównywanych, pomimo, że określenia wartości nieruchomości dokonano przy zastosowaniu podejścia porównawczego metodą porównywania parami. Mimo braku tabel, w operacie przyjęto dla szacowanego obiektu najniższe wskaźniki do obliczenia ceny obiektu z uwagi na lokalizację [1], wyposażenie w media, stan techniczny, użyty rodzaj materiałów, możliwość adaptacji i wielkość powierzchni użytkowej. Popełniony błąd matematyczny spowodował wyliczenie ceny 1 m2 budynku na 78 zł, gdy przy prawidłowym obliczeniu cena powinna wynosić - zachowując przyjęte współczynniki - 91 zł. Ponadto, wątpliwość budziło również ustalenie ogólnej wartości wycenianej nieruchomości, która określona została na kwotę – 49.412,22 zł. Z operatu szacunkowego wynikało, że jest to wartość wynikająca z pomnożenia powierzchni użytkowej budynku i ceny wyliczonej za 1 m2. Jednakże rzeczoznawca podał w operacie, że kwota 49.412,22 zł obejmuje oprócz wartości budynku także wartość ogrodzenia i urządzeń trwale związanych z nieruchomością oraz prawo własności działki gruntu o powierzchni 0,4350 ha. Wartość gruntu ustalono na kwotę – 33.700 zł. Nastąpiło to mimo tego, że średnia wartość 1 m2 powierzchni użytkowej budynku, stanowiąca podstawę do ustalenia wartości budynku będącego przedmiotem operatu, została wyliczona na podstawie cen transakcyjnych po odjęciu wartości gruntu.
W dniu 9 czerwca 2006 roku w czasie trwania kontroli RIO w Łodzi kontrolowana jednostka wystąpiła do rzeczoznawcy o wykonanie aneksu do operatu szacunkowego przedmiotowej nieruchomości. W wyniku korekty dokonanej w dniu 14 czerwca 2006 roku wartość 1 m2 powierzchni budynku określona została na kwotę – 108,88 zł, co przy powierzchni budynku 633,49 m2 dawało wartość – 68.974,39 zł. Różnica w stosunku do wyceny wcześniejszej to kwota – 19.562,17 zł. W operacie w dalszym ciągu brak było tabeli porównawczej szacowanego obiektu budowlanego (budynek magazynowo - produkcyjny) i obiektów porównywanych. Analogicznie jak w poprzednim operacie w wartości budynku uwzględniono ostatecznie wartość gruntu (33.700 zł), mimo tego, że średnia wartość 1 m2 powierzchni użytkowej budynku, stanowiąca podstawę do ustalenia wartości budynku będącego przedmiotem operatu, została wyliczona na podstawie cen transakcyjnych po odjęciu wartości gruntu. Metoda taka mogła prowadzić w ostateczności do ustalenia ujemnej wartości budynku [2].
Do obliczenia wartości 1 m2 powierzchni gruntu rzeczoznawca przyjął nieruchomości porównawcze, których atrybuty uwzględnione przy wycenie (lokalizacja, przeznaczenie w planie, powierzchnia, infrastruktura techniczna) były podobne, a w 2 przypadkach gorsze od atrybutów nieruchomości wycenianej. Pomimo tego, poszczególne atrybuty nieruchomości wycenianej uzyskały gorszą ocenę niż nieruchomości porównywane i w konsekwencji cena 1 m2 gruntu ustalona została na kwotę – 7,75 zł. Przy wycenie nieruchomości gruntowej rzeczoznawca wskazał, że wartość rynkowa nieruchomości gruntowej oszacowana została na cele mieszkaniowe i mieści się w przedziale cen rynkowych nieruchomości podobnych ustalonych w trakcie analizy rynku. Wskazać jednak należy, że nieruchomość będąca przedmiotem szacunku w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Sulejów przewidziana została jako tereny rozwojowe, zaś usytuowanie budynku powoduje, że nieruchomość nie może być w sposób dowolny zagospodarowana. Przyjęte do wyceny nieruchomości porównawcze również związane były z działalnością gospodarczą, bądź usługową.
Kontrolujący dokonali także analizy operatów dotyczących innych nieruchomości z terenu gminy Sulejów, sporządzonych przez rzeczoznawcę majątkowego Panią Alicję Blaźniak, a jej wyniki budzą wątpliwości, co do omawianego szacunku. Przykładowo:
- nieruchomość gruntowa, o pow. 2747 m2 oznaczona numerem działki 172/5, położona również w miejscowości Kol. Witów, w bliskiej odległości od działki na 128/3. Działka ta wyceniona została w 2004 roku. Jest to nieruchomość położona na terenie zabudowy mieszkaniowej, na której znajduje się punkt skupu mleka, w tym budynek gospodarczy, budynek magazynowy, toaleta, śmietnik, studnia głębinowa, studnia kopana zasypana. Wartość 1 m2 tejże nieruchomości gruntowej obliczona została na kwotę 16,69 zł,
- nieruchomość zabudowana położona w miejscowości Kłudzice oznaczona numerem działki 405, o pow. 1.600 m2. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Sulejów nieruchomość ta przewidziana została jako tereny rozwojowe. Nieruchomość wyposażona jest w podobne media jak znajdujące się na działce nr 128/3 w miejscowości Kol. Witów. Przeznaczenie budynku znajdującego się na nieruchomości – usługi komercyjne. Cena 1 m2 powierzchni gruntu określona została na kwotę 15,79 zł i oszacowana została na cele mieszkaniowe dla aktualnego sposobu użytkowania (operat z marca 2006 roku).
W zakresie dzierżawy targowiska miejskiego w Sulejowie
1. W wyniku przeprowadzonego w 2001 roku przetargu Gmina Sulejów wydzierżawiła na rzecz Pana Jacka Wacha i Pana Sławomira Rybaka targowisko miejskie. W umowie dzierżawy zawartej w dniu 2 maja 2001 roku strony ustaliły, że dzierżawcy zobowiązani są do płacenia na rzecz Gminy czynszu dzierżawnego w kwocie 73.932 zł rocznie, czyli miesięcznie – 6.161 zł (z podatkiem VAT). Z przedmiotowej umowy nie wynikało, że dzierżawcy targowiska będą jednocześnie inkasentami opłaty targowej. Strony nie ustaliły również zasad pobierania i rozliczania dochodów z tytułu opłaty targowej. W umowie wskazano jedynie, że należna Gminie Sulejów opłata targowa pobierana będzie przez dzierżawców i odprowadzana do budżetu Gminy w ramach ustalonego czynszu dzierżawnego. Kontrolujący ustalili, że w okresie obowiązywania umowy dzierżawy Gmina Sulejów nie wydawała dzierżawcom biletów opłaty targowej, a tym samym nie sprawowano żadnego nadzoru nad prawidłowością pobierania opłaty targowej przez dzierżawców. Dzierżawcy nie byli zresztą umocowani do poboru opłaty targowej, inkasenta tej należności wskazuje, bowiem organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z art.19 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Rada Miejska w Sulejowie nie podjęła uchwały w powyższym zakresie. Omawiana umowa obowiązywała do dnia 30 września 2004 roku.
Na podstawie faktur wystawianych przez kontrolowaną jednostkę, w każdym miesiącu dzierżawcy wpłacali na rachunek Gminy należny czynsz dzierżawny. Pomimo, że dochody z powyższego tytułu w ewidencji księgowej Urzędu Gminy wykazywane były jako dochody z tytułu opłaty targowej, to jednak przedstawione powyżej okoliczności nie budzą wątpliwości, że faktycznie były to dochody z tytułu dzierżawy targowiska. W przypadku oddania w dzierżawę targowiska Gmina powinna uzyskać odrębnie dochody z majątku (czynsz dzierżawny) oraz dochody z opłaty targowej. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. nr 203, poz. 1966 z późn. zm.) – źródłem dochodów własnych gminy są, m.in., wpływy z tytułu opłaty targowej, dochody z majątku gminy i inne. Dochody z tytułu opłaty targowej stanowią należność gminy i w całości powinny być przekazane na rachunek budżetu gminy przez uprawnionego inkasenta, za wynagrodzeniem określonym przez organ stanowiący gminy. Oznacza to, że osoba prowadząca targowisko nie mogła zatrzymać dochodów z tego tytułu.
Powyższe uzasadnia wniosek, że w okresie obowiązywania umowy dzierżawy Gmina Sulejów zaniechała realizacji dochodów z tytułu opłaty targowej. Podkreślić należy, że po dniu 30 września 2004 roku inkasentem opłaty targowej został na przedmiotowym terenie Miejski Zakład Komunalny w Sulejowie. W 2005 roku dochody zrealizowane z tytułu tej opłaty wynosiły 169.383 zł.
2. Na podstawie art.18 ust.2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym Rada Miejska w Sulejowie podjęła uchwałę nr XX/135/2004 z dnia 10 listopada 2004 roku w sprawie ustalenia wysokości opłaty rezerwacyjnej stanowisk handlowych na targowisku miejskim w Sulejowie. Powołany wyżej przepis określa jednak wyłącznie kompetencje rady gminy do podejmowania uchwał w sprawach podatków i opłat określonych w odrębnych przepisach, do których należy, m.in., ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Z mocy art. 19 pkt 1 lit. "a" ww. ustawy rada gminy posiada uprawnienie do podejmowania uchwał w sprawie ustalenia stawek opłaty targowej, a nie rezerwacyjnej. Jakkolwiek art. 15 ust.3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje możliwość pobierania – niezależnie od opłaty targowej – innych należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi – to ustawodawca wiąże pobieranie tych należności z prowadzącym targowisko. W przypadku targowiska miejskiego w Sulejowie administratorem jest Miejski Zakład Komunalny, w związku z czym ewentualne ustalenie opłat rezerwacyjnych należałoby do jego kompetencji. Podejmując uchwałę nr XX/135/2004 w sprawie określenia stawek opłaty rezerwacyjnej Rada Miejska w Sulejowie przekroczyła uprawnienia wynikające z art.19 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
W zakresie umowy dzierżawy dotyczącej części działki nr 128 w obrębie Witów - Kolonia
1. W wyniku kontroli ustalono, że w dniu 1 kwietnia 2004 roku zawarta została umowa dzierżawy dotycząca części działki nr 128, położonej w obrębie Kol. Witów. Na mocy umowy Gmina oddała w dzierżawę grunty zabudowane o powierzchni 1,82 ha na rzecz Firmy Usługowo-Handlowej w Sulejowie, Grzegorz Ruciński, ul. Staropiotrkowska 16, na okres 1 roku - od dnia 1 kwietnia 2004 roku do dnia 31 marca 2005 roku. Strony ustaliły czynsz za okres dzierżawy w kwocie 7.388,20 zł (w tym podatek VAT). Zapłata mogła nastąpić zaliczkowo w ratach lub jednorazowo najpóźniej do dnia 31 marca 2005 roku. Do dnia 31 marca 2005 roku dzierżawca nie uiścił należności. Mimo braku zapłaty czynszu dzierżawnego Burmistrz Sulejowa przedłużył ww. umowę dzierżawy na okres 6 miesięcy, tj. do dnia 30 września 2005 roku, z czynszem dzierżawnym w wysokości 3.694,10 zł (w tym podatek VAT) płatnym do dnia 30 września 2005 roku. Do dnia 30 września 2005 roku nie uregulowano zaległości wynikającej z umowy dzierżawy, jak i z aneksu do tej umowy. Łącznie kwota zadłużenia wynosi 11.082,30 zł (należność główna). Do czasu zakończenia kontroli RIO w Łodzi Gmina nie wystąpiła na drogę postępowania sądowego o zapłatę należnego jej czynszu (podjęte czynności ograniczyły się do wystawienia upomnień z dnia 9 listopada 2005 roku i z dnia 11 stycznia 2006 roku).
2. Stwierdzono także, że dzierżawca złożył informację w sprawie podatku od nieruchomości w dniu 15 lipca 2005 roku, zamiast w terminie do dnia 15 kwietnia 2004 roku. Zgodnie z art.6 ust.6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - osoby fizyczne są zobowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości. Organ podatkowy nie podjął żadnych czynności w celu wyegzekwowania od podatnika wskazanego obowiązku, mimo posiadania wiedzy o okolicznościach uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego (umowa dzierżawy zawarta została z Gminą). Decyzje ustalające wysokość łącznego zobowiązania pieniężnego wydane zostały w dniu 19 lipca 2005 roku. Oprócz gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 4.600 m2 opodatkowano podatkiem nieruchomości budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynki pozostałe (600 m2). Podatkiem rolnym opodatkowano użytki rolne o powierzchni 1,02 ha przeliczeniowego (1,36 ha fizyczne). W związku z powyższym, w odniesieniu do kategorii budynków pozostałych należy wskazać, że zgodnie z art. 1a ust.1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - za grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uważa się grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów o których mowa w art. 5 ust.1 pkt 1 lit. "b" ustawy, chyba, że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. Organ podatkowy nie podjął czynności mających na celu wyjaśnienie powodów zadeklarowania przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą części powierzchni budynków jako pozostałych. Z operatu szacunkowego dotyczącego przedmiotowej nieruchomości nie wynikało, by zachodziły okoliczności uniemożliwiające wykorzystanie obiektu budowlanego do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedmiotem czynności wyjaśniających organu podatkowego powinna być także kwestia opodatkowania części gruntów podatkiem rolnym, opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają, bowiem grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej [3]. W przypadku oddania w dzierżawę gruntów na rzecz przedsiębiorcy kontrola stanu faktycznego w powyższym zakresie była uzasadniona.
3. W wyniku kontroli ustalono, że podatnik nie dokonał żadnej wpłaty z tytułu obciążających go zobowiązań podatkowych związanych z ww. umową dzierżawy. Kwota zaległości wynikająca z wydanych decyzji wynosiła 10.279,60 zł (należność główna). Mimo braku wpłat nie zostały wysłane tytuły wykonawcze w celu wyegzekwowania należności w trybie egzekucji administracyjnej, co naruszało przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. nr 137, poz.1541 ze zm.), które zobowiązywały wierzyciela do systematycznej kontroli terminowości zapłaty zobowiązań pieniężnych. W przypadkach, gdy należność nie została zapłacona w terminie określonym w decyzji lub wynikającym z przepisu prawa, wierzyciel winien wysłać do zobowiązanego upomnienie, z zagrożeniem wszczęcia egzekucji po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia upomnienia, a po bezskutecznym upływie terminu określonego w upomnieniu wystawić tytuł wykonawczy. Wierzyciel nie będący jednocześnie organem egzekucyjnym, niezwłocznie winien skierować tytuł wykonawczy do właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego.
4. W dniu 1 października 2005 roku pomiędzy Gminą Sulejów a Panem Grzegorzem Rucińskim zawarte zostało porozumienie, na podstawie którego pozostawiono w posiadaniu dzierżawcy nieruchomość oznaczoną jako działka nr 128/3 o powierzchni 0,4350 ha, nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2006 roku. W porozumieniu zezwolono Panu Rucińskiemu na dalsze przechowywanie ruchomości stanowiących jego własność w budynkach Gminy, w zamian za sprawowanie nadzoru nad całą nieruchomością. W przypadku powołanego porozumienia należy wskazać, że zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nie posiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: 1/ wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych nie stanowiących odrębnych nieruchomości; 2/ jest bez tytułu prawnego. Wobec powyższego organ podatkowy powinien dokonać analizy przedmiotowego stanu faktycznego w zakresie możliwości dalszego istnienia obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości z tytułu posiadania przez Pana Grzegorza Rucińskiego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Gminy (podatek ustalono za okres obowiązywania umowy dzierżawy z dnia 1 kwietnia 2004 roku, czyli do dnia 30 września 2005 roku). W związku z zawartym porozumieniem należy także zauważyć, że w zakresie mienia komunalnego zasadą powinno być jego odpłatne udostępnianie, w omawianej sytuacji pozostawiono w posiadaniu dotychczasowemu dzierżawcy część nieruchomości z prawem korzystania z niej (przechowywanie ruchomości), bez ekwiwalentu na rzecz Gminy. W sytuacji przechowywania przez Pana Rucińskiego w budynku Gminy należących do niego przedmiotów majątkowych, trudno zauważyć, by sprawowanie nadzoru nad nieruchomością było "świadczeniem" wyłącznie na rzecz Gminy.
W zakresie wykonania toalety wolnostojącej oraz modernizacji targowiska gminnego
1. Kontrolujący stwierdzili, że szereg umów zawartych w związku z realizacją ww. zadań nie zostało kontrasygnowanych przez Skarbnika Gminy lub osobę przez niego upoważnioną, zgodnie z wymogiem wynikającym z art.46 ust.3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, stosownie do którego - jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej.
2. Kontrolujący ustalili, że w związku z planowaną modernizacją targowiska gminnego Gmina poniosła w latach 2004 - 2005, m in., wydatki na:
- opracowanie dokumentacji projektowo -kosztorysowej (faktura nr 2/09 z dnia 6 września 2004 roku wystawiona przez Zakład Instalacji Sanitarnych Projektowanie i Nadzór Inwestorski H. i D. Gędek, Piotrków Trybunalski - kwota 29.768 zł brutto);
- opracowanie Studium Wykonalności dla inwestycji gminnej polegającej na modernizacji targowiska miejskiego w Sulejowie (faktura nr 05/12.2004/BASZ z dnia 2 grudnia 2004 roku wystawiona przez PPUH "BaSz", Końskie - kwota 3.660 zł brutto);
- wykonanie analizy dokumentacji technicznej oraz innych dokumentów niezbędnych do przygotowania Studium Wykonalności dla projektu "Kompleksowe uzbrojenie terenu pod działalność usługowo - handlową w Sulejowie" w ramach Działania 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe Poddziałania 3.3.1. "Rewitalizacja obszarów miejskich" Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006 (faktura nr 33/ABIS/2005 z dnia 13 maja 2005 roku wystawiona przez ABIS spółka z o.o., Łódź - kwota 2.440 zł brutto);
- opracowanie Studium Wykonalności dla projektu "Kompleksowe uzbrojenie terenu pod działalność usługowo - handlową w Sulejowie" w ramach Działania 3.3 Poddziałania 3.3.1. - "Rewitalizacja obszarów miejskich" Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006. Studium stanowić miało załącznik do wniosku o dofinansowanie projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (faktura nr 95/ABIS/2005 z dnia 17 sierpnia 2005 roku wystawiona przez ABIS spółka z o.o., Łódź - kwota 19.520 zł brutto);
- opracowanie wniosku o dofinansowanie dla projektu "Kompleksowe uzbrojenie terenu pod działalność usługowo - handlową w Sulejowie" w ramach Działania 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe Poddziałania 3.3.1. "Rewitalizacja obszarów miejskich" Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006 (faktura nr 96/ABIS/2005 z dnia 17 sierpnia 2005 roku przez ABIS spółka z o.o., Łódź - kwota 2.440 zł).
Kontrolujący stwierdzili, że mimo opracowania stosownej dokumentacji wniosek o dofinansowanie projektu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie został złożony, z uwagi na fakt, że nie zostało jeszcze zakończone postępowanie dotyczące wydania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy dla zamierzenia inwestycyjnego. Zgodnie z wyjaśnieniem złożonym przez Zastępcę Burmistrza Sulejowa Pana Janusza Dudara dokumentacja wykonana przez firmę ABIS zostanie wykorzystana - po aktualizacji - w ramach następnego naboru wniosków o dofinansowanie projektów ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (lata 2007 - 2013).
W zakresie wydatków na rozmowy z telefonów komórkowych
W wyniku kontroli stwierdzono, że z telefonów komórkowych w kontrolowanej jednostce korzystali Burmistrz Miasta Pan Stanisław Baryła, Zastępca Burmistrza Miasta Pan Janusz Dudar, Przewodniczący Rady Miejskiej Pan Konstanty Ruciński oraz dwóch pracowników Urzędu. W dniu 31 grudnia 2004 roku Burmistrz Sulejowa ustalił - z dniem 1 stycznia 2005 roku - miesięczne limity za rozmowy telefoniczne dla posiadaczy aparatów telefonii komórkowej będących własnością jednostki w różnych wysokościach dla poszczególnych użytkowników. Nadwyżka ponad limit miała zostać zapłacona przez posiadaczy telefonów jako zwrot wydatków budżetowych. Odbiór pisma Burmistrza potwierdzili podpisem wszyscy zainteresowani. Stwierdzono, że w szeregu przypadkach wyznaczone limity zostały przekroczone, jednakże tylko Zastępca Burmistrza dokonał wpłaty tytułem zwrotu wydatków. Największe kwoty przekroczenia dotyczyły Przewodniczącego Rady Miejskiej, któremu określono miesięczny limit kosztów za rozmowy telefoniczne w wysokości 300 zł, co dawało rocznie 3.600 zł. Tymczasem koszty rozmów telefonicznych Przewodniczącego Rady w 2005 roku wyniosły łącznie 7.374,52 zł. Dla porównania należy wskazać, że koszty rozmów z telefonu będącego w dyspozycji Burmistrza Sulejowa wyniosły w 2005 roku 3.305,44 zł. Mimo braku dokonywania zwrotu kwoty przekraczającej wyznaczony limit w kontrolowanej jednostce nie podjęto czynności mających na celu wyegzekwowanie tych kwot. W przypadku Pana Konstantego Rucińskiego ilość rozmów, ich pory mogą budzić wątpliwość czy wszystkie one związane były z wypełnianiem obowiązków Przewodniczącego Rady Miejskiej.
W realizacji dochodów z tytułu podatku od środków transportowych
W wyniku kontroli stwierdzono przypadki nieterminowego podejmowania w okresie 2004 rok - kwiecień 2006 roku czynności zmierzających do wyegzekwowania zaległości podatkowych lub zaniechania podjęcia takich czynności w stosunku do podatników - osób fizycznych, co naruszało przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ujawniono, w szczególności sytuacje wystawiania tytułów wykonawczych, które nie były jednakże ostatecznie kierowane przez Burmistrza Miasta do Urzędu Skarbowego.
Zawiadamiając o powyższych nieprawidłowościach proszę Pana Burmistrza o podjęcie działań mających na celu ich usunięcie oraz zapobieżenie ich występowaniu w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1. Zapewnić kontrasygnowanie czynności prawnych mogących spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych przez Skarbnika Gminy lub osobę przez niego upoważnioną, zgodnie z wymogiem określonym w art.46 ust.3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym.
2. Bieżąco i terminowo podejmować czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległości podatkowych w zakresie podatku od środków transportowych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity z 2005 r., Dz. U. nr 229, poz. 1954 ze zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Podjąć czynności w celu wyegzekwowania od byłego dzierżawcy nieruchomości położonej w miejscowości Kol. Witów (umowa dzierżawy z dnia 1 kwietnia 2004 roku dotycząca części działki nr 128) zaległości z tytułu łącznego zobowiązania pieniężnego wraz z należnymi Gminie odsetkami oraz zaległości z tytułu czynszu dzierżawnego wraz z należnymi Gminie odsetkami.
4. Podjąć czynności w celu wyjaśnienia prawidłowości zadeklarowania przez ww. podatnika części powierzchni budynków na wydzierżawionej od Gminy nieruchomości w kategorii budynki pozostałe, uwzględniając uwagi zawarte w pierwszej części wystąpienia. Podjąć także czynności w celu wyjaśnienia czy użytki rolne wchodzące w skład nieruchomości oddanej w dzierżawę podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą nie były zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.
5. Dokonać analizy stanu faktycznego związanego z zawarciem w dniu 1 października 2005 roku porozumienia dotyczącego działki nr 128/3 w miejscowości Kol. Witów, w zakresie ewentualnego powstania obowiązku podatkowego po stronie posiadacza tej nieruchomości, uwzględniając uwagi zawarte w pierwszej części wystąpienia pokontrolnego.
6. Podjąć czynności w celu wyegzekwowania wpłat do budżetu Gminy przez posiadaczy telefonów komórkowych kwot przekraczających miesięczne limity kosztów, które to limity wyznaczone zostały przez Burmistrza Sulejowa. Zapewnić bieżącą kontrolę w powyższym zakresie.
7. Zapewnić wykorzystanie dokumentacji opracowanej przez firmę ABIS spółka z o.o., Łódź przy ubieganiu się w kolejnych latach o środki, w szczególności z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
8. Przy odbiorze zleconych do wykonania operatów szacunkowych nieruchomości, dokonywać ich szczegółowej analizy, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości żądać od wykonawców wyjaśnień bądź sporządzenia korekty, przed ostatecznym rozliczeniem za wykonane dzieło.
9. Podjąć czynności w celu ustalenia zobowiązania podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości dla posiadacza ośrodka wypoczynkowego po FMG "PIOMA" za 2 miesiące 2003 roku i za 4 miesiące 2004 roku.
10. Podjąć czynności w celu wyjaśnienia przyczyn braku zadeklarowania przez ww. podatnika podatku od nieruchomości budowli.
11. Podjąć czynności w celu wyjaśnienia zmiany powierzchni deklarowanych budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (z 3.499 m2 na 1.859 m2 - dotyczy ośrodka wypoczynkowego po FMG "PIOMA").
12. Podjąć czynności w celu ustalenia czy zaistniał, a jeżeli tak to kogo obciążał, obowiązek uiszczenia podatku od nieruchomości w odniesieniu do ośrodka wypoczynkowego po Zakładzie Energetycznym Łódź - Teren.
13. W zakresie udzielania ulg w zapłacie podatku (np. umorzenie zaległości podatkowej) stosować instytucje prawne przewidziane w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.
14. Zapewnić dokonywanie czynności sprawdzających w zakresie składanych przez podatników deklaracji podatkowych, w oparciu o art.272 ustawy Ordynacja podatkowa.
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Burmistrza o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art.9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do kolegium Izby. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący Rady Miejskiej w Sulejowie.
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej w Sulejowie.
3. aa.
Wystąpienie pokontrolne podpisała dr Jadwiga Chwiałkowska – Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi.
PRZYPISY
[1] Jednocześnie w części opisowej operatu wskazano, że do działki istnieje dojazd dobrą drogą asfaltową, a w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Sulejowa przedmiotowe grunty znajdują się na terenie rozwojowym.
[2] Jeżeli w analizowanym stanie faktycznym budynek stałby na gruntach o powierzchni 9.500 m2 , wyliczenie wyglądałoby następująco. Wartość budynku 68.974,39 zł, w tym wartość gruntu 9.500 m2 x 7,75 zł = 68.974,39 zł - 73.625 zł = - 4.650,61 zł.
[3] Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym (tekst jednolity z 1993 r., Dz.U. nr 94, poz. 431 ze zm.) - opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Łódź, dnia 25 września 2006 roku
Pan
STANISŁAW BARYŁA
Burmistrz Sulejowa
WK-602/62/2006
Działając na podstawie art. 9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U nr 55, poz.577 ze zm.) informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Gminie Sulejów w zakresie wydatków majątkowych, udzielania zamówień publicznych, gospodarowania nieruchomościami, realizacji dochodów podatkowych oraz wydatków związanych z utrzymaniem organów Gminy. Stwierdzone w wyniku czynności kontrolnych nieprawidłowości i uchybienia dotyczyły, w szczególności:W zakresie obrotu wierzytelnością dotyczącą nakładów poniesionych na ośrodki wczasowe w miejscowości Biała, gmina Sulejów
1. W dniu 11 lipca 2003 roku Rada Miejska w Sulejowie podjęła uchwały nr IX/52/2003 i nr IX/53/2003 w sprawie nieodpłatnego przejęcia od Fabryki Maszyn Górniczych „PIOMA” w Piotrkowie Trybunalskim i od Zakładu Energetycznego Łódź Teren w Łodzi wierzytelności do nakładów obejmujących budynki i budowle ośrodków wczasowych położonych w obrębie Biała gmina Sulejów. W przypadku FMG "PIOMA" wartość darowizny określono na kwotę 100.000 zł (nakłady poniesione na ośrodek wypoczynkowy FMG "PIOMA" w Białej, na działce leśnej nr 1954, o pow. 4,001 ha), a w przypadku Zakładu Energetycznego na kwotę 681.310 zł (nakłady poniesione na ośrodek wypoczynkowy na działkach nr nr 126, 127, o pow. 5,10 ha). W wyniku czynności kontrolnych ustalono, że budynki i budowle na terenie ośrodków wczasowych wzniesione zostały przez ww. podmioty na gruntach leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa, pozostających w zarządzie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Łęczno. Przedstawione kontrolującym umowy dzierżawy i najmu gruntów zajętych pod ośrodki wczasowe zawierane pomiędzy Nadleśnictwem Łęczno a FMG „PIOMA” i Zakładem Energetycznym Ł-T nakładały na dzierżawców obowiązek likwidacji lub przeniesienia wzniesionych budynków, budowli i urządzeń poza grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego wraz z upływem okresu odpowiednio dzierżawy, a następnie najmu. Umowy te nie dawały, zatem dzierżawcy (najemcy) prawa żądania zwrotu poniesionych nakładów. Jednocześnie, kontrolującym nie przedłożono żadnych innych dokumentów wskazujących na źródło wierzytelności i potwierdzających ich istnienie. Podjęcie wymienionych uchwał nie było poprzedzone analizą stanu prawnego związanego ze statusem ośrodków wypoczynkowych, a udostępnione inspektorom kontroli RIO w Łodzi dokumenty nie wskazują by uchwały dotyczyły faktycznie istniejących wierzytelności wynikających z określonych stosunków prawnych łączących Zakład Energetyczny i FMG "PIOMA" ze Skarbem Państwa. W dniu 29 lipca 2003 roku przed notariuszem Leszkiem Telemanem sporządzony został akt notarialny dotyczący, między innymi, darowizny przez FMG "PIOMA" na rzecz Gminy Sulejów prawa do nakładów zgromadzonych w ośrodku wypoczynkowym fabryki w miejscowości Biała. Wartość darowizny określono na kwotę 100.000 zł. W dniu 25 września 2003 roku przed notariuszem Leszkiem Telemanem sporządzony został akt notarialny dotyczący darowizny przez Zakład Energetyczny Łódź - Teren S.A. wierzytelności do nakładów zgromadzonych w ośrodku wypoczynkowym Zakładu w miejscowości Biała. Wartość darowizny określono na kwotę 614.211,65 zł.
2. W dniu 30 grudnia 2003 roku Rada Miejska w Sulejowie podjęła uchwałę nr XIII/81/2003 w sprawie sprzedaży nakładów obejmujących dwa ośrodki wypoczynkowe położone w miejscowości Biała. Uchwałą Rada postanowiła dokonać sprzedaży nakładów, tj. budynków i budowli obejmujących dwa ośrodki wypoczynkowe w Białej, usytuowane na gruntach Skarbu Państwa. Uchwała nr XIII/81/2003 podjęta została na, m.in., na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z 2000 r., Dz. U. nr 46, poz. 543 ze zm.) oraz art.18 ust.2 pkt 9 lit. "a" ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. nr 142, poz. 1591 ze zm.). Powołane unormowania nie dotyczyły jednakże zagadnień związanych z obrotem wierzytelnościami. Art.13 ust.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami odnosił się wyłącznie do obrotu nieruchomościami i stanowił, że nieruchomości stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem, m.in., sprzedaży, zamiany, zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub w dzierżawę. Z kolei art.18 ust.2 pkt 9 lit "a" ustawy o samorządzie gminnym uprawniał organ stanowiący do określenia zasad zbywania, nabywania, oddawania w dzierżawę lub najem nieruchomości gruntowych. Wskazać należy ponadto, że zgodnie z powołanymi powyżej uchwałami Rady Miejskiej w Sulejowie nr IX/52/2003 i nr IX/53/2003 oraz aktami notarialnymi rep. „A” nr 4946/2003 z dnia 29 lipca 2003 roku i rep. „A” nr 6413/2003 z dnia 25 września 2003 roku – Gmina Sulejów nabywała nieodpłatnie wierzytelności (a więc prawo żądania od dłużnika określonego zachowania), a nie nakłady, a tym bardziej budynki, czy też budowle.
3. Na podstawie ww. uchwały z dnia 30 grudnia 2003 roku Burmistrz Sulejowa ogłosił - powołując się na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami dwa przetargi ustne nieograniczone na sprzedaż naniesień stanowiących własność Gminy Sulejów. W ogłoszeniu z dnia 22 stycznia 2004 roku wskazano, że przedmiotem sprzedaży są budynki i budowle po zlikwidowanym Ośrodku Wypoczynkowym FMG "PIOMA" w Białej, położne na części działki stanowiącej własność Skarbu Państwa, zarządzanej przez Nadleśnictwo Łęczno, o powierzchni 4,001 ha oraz budynki i budowle po zlikwidowanym Ośrodku Wypoczynkowym Zakładu Energetycznego Łódź - Teren, położone na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, o powierzchni 5,10 ha. W taki sam sposób określono przedmiot drugiego przetargu. Cena wywoławcza ustalona w pierwszym przetargu wynosiła 1.061.000 zł, a w drugim 635.000 zł.
Podkreślić należy, że zastosowane przez Burmistrza procedury prawne nie odnosiły się do obrotu wierzytelnościami, ale nieruchomościami. W ogłoszeniach o przetargu wskazano, że jego przedmiotem jest sprzedaż naniesień stanowiących własność Gminy Sulejów. Tymczasem, jak opisano powyżej Gmina nie miała prawa własności w tym zakresie. Zakładając, że przedmiotem przetargu byłoby zbycie wierzytelności zasadne byłoby wskazanie, chociażby jej podstaw (z czego wynikała), charakteru (wymagalna, niewymagalna) oraz osoby dłużnika. Przedmiot postępowania przetargowego oznaczony został, zatem nieprawidłowo.
Kontrolujący ustalili, że po dwóch przetargach, w których nikt nie wpłacił wadium Burmistrz Sulejowa podał w dniu 22 marca 2004 roku do publicznej wiadomości informację o przeznaczeniu do sprzedaży w formie bezprzetargowej naniesień stanowiących własność Gminy po zlikwidowanych ośrodkach wypoczynkowych w Białej. Kolejne ogłoszenie tej samej treści zostało opublikowane w dniu 2 września 2004 roku. W dniu 16 września 2004 roku Gmina otrzymała ofertę nabycia naniesień położonych w miejscowości Biała złożoną przez Jerzego i Stanisława Borowieckich, za cenę 100.000 zł. W dniu 21 września 2004 roku zawarta została - w formie aktu notarialnego - umowa sprzedaży wierzytelności do nakładów obejmujących ośrodki wypoczynkowe, stanowiących budynki i budowle położone na działkach nr nr 1954, 126, 127 we wsi Biała. Cenę sprzedaży oznaczono na 150.000 zł, płatną w oprocentowanych ratach (ostania w kwocie 65.000 zł do dnia 31 grudnia 2007 roku).
Mając na uwadze poczynione ustalenia należy podkreślić, że z przedłożonych dokumentów wynikało, iż Gmina zbyła wierzytelność o zapłatę kwoty 1.061.000 zł (na tyle oszacowano wartość nakładów) za cenę 150.000 zł, rozłożoną na raty. Wyzbycie się prawa majątkowego opiewającego na ponad milionową kwotę za cenę prawie 10-krotnie mniejszą byłoby uzasadnione w sytuacji, gdyby wierzytelność była trudna lub niemożliwa do wyegzekwowania, a także gdyby egzekucja wiązała się z nadzwyczajnymi trudnościami lub kosztami. Kontrolujący stwierdzili jednakże, że w Urzędzie Miasta Sulejowa okoliczności te nie były w ogóle rozważane. Obniżanie ceny z powołaniem się na przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami nie miało żadnego uzasadnienia mając na względzie przedmiot sprzedaży. W przypadku zbycia wierzytelności Gmina zobowiązana była, w szczególności do uwzględnienia unormowania wynikającego z art.50 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym - obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.
W zakresie realizacji dochodów z tytułu podatku od nieruchomości
1. W dniu 1 sierpnia 2003 roku Burmistrz Sulejowa zawarł z Panem Stanisławem Borowieckim umowę dzierżawy dotyczącą gruntów i naniesień byłego ośrodka wypoczynkowego FMG "PIOMA". Nieruchomość oddana została do używania i pobierania pożytków w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Czynsz dzierżawny ustalono na kwotę 4.000 zł netto. Umowę zawarto do dnia 30 września 2003 roku. W dniu 30 września 2003 roku Burmistrz Sulejowa Pan Stanisław Baryła zawarł porozumienie z Panem Stanisławem Borowieckim dotyczące przedłużenia ww. umowy z dnia 1 sierpnia 2003 roku oraz objęcia nadzorem drugiego ośrodka wczasowego (po Zakładzie Energetycznym). Kontrolującym przedłożono jednakże dwa różne egzemplarze wskazanego porozumienia. Z treści jednego z porozumień wynikało, że dotyczy ono, w szczególności przedłużenia terminu umowy dzierżawy ośrodka wypoczynkowego przejętego od FMG „PIOMA” do dnia 31 grudnia 2003 roku, w zamian za objecie nadzorem wraz z odpowiedzialnością materialną ośrodka wczasowego przejętego od Zakładu Energetycznego (od dnia 1 października 2003 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku). Zgodnie z treścią drugiego porozumienia – poza powyższymi ustaleniami – w okresie jego obowiązywania, do czasu sprzedaży ośrodków wczasowych, dzierżawca zwolniony został z podatku od nieruchomości. Uiszczać miał wyłącznie czynsz dzierżawny za okres, w którym prowadził działalność gospodarczą. Według złożonych przez Burmistrza Miasta wyjaśnień pierwsze porozumienie zostało poprawione ponieważ dzierżawca zaoponował przeciwko płaceniu czynszu dzierżawnego i podatku, skoro miał pilnować obiektu po sezonie i w konsekwencji sporządzono z tą samą datą drugie porozumienie.
W odniesieniu do powyższego należy stwierdzić, że w § 2 ww. porozumień zapisano, że umowę dzierżawy ośrodka wypoczynkowego „PIOMY” przedłuża się do dnia 31 grudnia 2003 roku, w zamian za objęcie nadzorem wraz z odpowiedzialnością materialną, z dniem 1 października do 31 grudnia 2003 roku, ośrodka szkoleniowo – kolonijno – wczasowego Zakładu Energetycznego. Wskazuje to, zatem na okoliczność, że dzierżawca ośrodka wypoczynkowego posiadał świadomość, że zobowiązany został do nadzorowania drugiego ośrodka wczasowego w zamian za przedłużenie umowy dzierżawy. W związku z tym informacja Burmistrza Miasta, że sporządzenie drugiego porozumienia spowodowane było protestem dzierżawcy przeciwko płaceniu czynszu dzierżawnego i podatku nie wyjaśnia w przyczyn podjętej decyzji o zwolnieniu dzierżawcy z obowiązku płacenia podatku od nieruchomości. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić, że zwolnienie podatnika z obowiązku zapłaty obciążających go podatków nie może być przedmiotem czynności o charakterze cywilnoprawnym, nastąpić może wyłącznie w oparciu o przepisy prawa podatkowego. Postanowienia porozumienia z dnia 30 września 2003 roku nie mogły skutecznie zwolnić dzierżawcy z obowiązku zapłaty na rzecz Gminy podatku od nieruchomości. Ewentualne udzielenie ulgi w zapłacie podatku mogło nastąpić w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005 r., Dz. U. nr 8, poz. 60 ze zm.).
2. Organ podatkowy nie podjął czynności zmierzających do wyegzekwowania od Pana Stanisława Borowieckiego - dzierżawcy ośrodka wypoczynkowego obowiązku wynikającego z art. 6 ust.6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity z 2006 r., Dz. U. nr 121, poz. 844) w zakresie złożenia informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych podlegających opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zgodnie z art.274a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa - organ podatkowy mógł zażądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn nie złożenia deklaracji lub wezwać do jej złożenia, jeżeli deklaracja nie została złożona mimo takiego obowiązku.
Zgodnie z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - powstanie obowiązku podatkowego zobowiązuje podatnika do złożenia organowi podatkowemu - w terminie 14 dni od wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku – informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Organ podatkowy, którym z mocy prawa był Burmistrz Miasta, reprezentujący jednocześnie Gminę Sulejów w zawartej z Panem Stanisławem Borowieckim umowie dzierżawy, posiadał wiedzę o obowiązku podatkowym dzierżawcy i z upływem ustawowego terminu do złożenia przez podatnika informacji podatkowej zobowiązany był do podjęcia czynności w celu ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego. W konsekwencji wskazanego zaniechania decyzje ustalające wymiar podatku od nieruchomości za 2003 i 2004 rok wydane zostały dopiero w dniu 8 listopada 2004 roku.
3. Wymiaru podatku od nieruchomości za 2003 rok, w kwocie 12.240,20 zł, dokonano za okres 2 miesięcy, pomimo, że obowiązek podatkowy wynikający z posiadania nieruchomości gruntowej i obiektów budowlanych powstał od dnia 1 września 2003 roku, a zatem obejmował okres 4 miesięcy. W konsekwencji wymiar podatku od nieruchomości za 2003 rok zaniżono o kwotę 12.240,20 zł (przyjmując stawki i przedmiot opodatkowania określone w wydanej decyzji). Za 2004 rok wymiaru podatku od nieruchomości dokonano za okres 8 miesięcy, a mianowicie: za okres 5 miesięcy decyzją z dnia 8 listopada 2004 roku na kwotę 31.704,50 zł (maj - wrzesień) i za okres 3 miesięcy decyzją z dnia 13 czerwca 2005 roku na kwotę 9.847,50 zł (decyzja wydana dla Jerzego i Stanisława Borowieckich - październik - grudzień). W wyniku kontroli stwierdzono, że obowiązek podatkowy ciążył na podatniku przez cały 2004 rok. Przyjmując stawki i przedmiot opodatkowania według decyzji za okres maj - wrzesień 2004 roku, wysokość podatku za okres styczeń - kwiecień 2004 roku wynosiłaby kwotę 25.363,63 zł.
Za okres maj - wrzesień 2004 roku podatnik zadeklarował grunty związane z prowadzeniem, działalności gospodarczej o powierzchni 40.010 m2 oraz budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 3.499 m2 . Za okres październik - grudzień 2004 roku podatnik zadeklarował grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 19.500 m2 oraz budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 1.859 m2. Korekta ta nie została przez podatnika uzasadniona, zgodnie z wymogiem wynikającym z art.81 ustawy Ordynacja podatkowa. Organ podatkowy nie podjął z kolei czynności w celu wyjaśnienia przyczyn tak istotnej korekty deklaracji w odniesieniu do powierzchni budynków.
4. Kontrolujący ustalili, że w składanych deklaracjach podatkowych za lata 2003 - 2005 podatnik nie wykazał wartości budowli znajdujących się na terenie oddanego w dzierżawę ośrodka wczasowego (wartość budowli według deklaracji złożonej przez FMG "PIOMA" na 2003 rok - 315.161,01 zł, wysokość podatku - 6.303,20 zł). Organ podatkowy pomimo posiadanej wiedzy o wydzierżawionych budowlach nie przeprowadził u podatnika kontroli celem weryfikacji prawidłowości i rzetelności danych wykazanych w deklaracjach podatkowych. Stwierdzono także, że Pan Stanisław Borowiecki, a następnie Pan Jerzy Borowiecki nie złożyli deklaracji podatkowej obejmującej grunty i obiekty budowlane drugiego z ośrodków wypoczynkowych (po Zakładzie Energetycznym).
5. Decyzjami nr FP.N 5846/05 z dnia 22 marca 2005 roku organ podatkowy obniżył Panu Stanisławowi Borowieckiemu wymiar podatku od nieruchomości za 2003 rok o kwotę 12.240,20 zł i za 2004 rok o kwotę – 31.704,50 zł, wskazując, że obniżenie podatku wynika z zawartego z podatnikiem porozumienia. Zastosowana przez organ podatkowy konstrukcja prawna obniżenia podatku w związku z zawartym porozumieniem cywilnoprawnym nie miała żadnego oparcia w obowiązujących przepisach. W szczególności, instytucji obniżenia wysokości podatku nie przewidywały przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Opisane działania Burmistrza Sulejowa skutkowały uszczupleniem należnych Gminie dochodów.
W zakresie wyceny nieruchomości zabudowanej w miejscowości Kol. Witów
W wyniku kontroli stwierdzono, że w dniu 2 lutego 2006 roku zawarta została umowa o dzieło z rzeczoznawcą majątkowym Panią Alicją Blaźniak, której przedmiotem było, m.in., dokonanie przeglądu i określenie wartości nieruchomości położonej w miejscowości Kol. Witów, oznaczonej numerem działki 128/3. Kontrolujący ustalili, że operat szacunkowy zawierał szereg oczywistych omyłek i uchybień. W szczególności, brak było tabeli porównawczej szacowanego obiektu budowlanego (budynek magazynowo - produkcyjny) i obiektów porównywanych, pomimo, że określenia wartości nieruchomości dokonano przy zastosowaniu podejścia porównawczego metodą porównywania parami. Mimo braku tabel, w operacie przyjęto dla szacowanego obiektu najniższe wskaźniki do obliczenia ceny obiektu z uwagi na lokalizację [1], wyposażenie w media, stan techniczny, użyty rodzaj materiałów, możliwość adaptacji i wielkość powierzchni użytkowej. Popełniony błąd matematyczny spowodował wyliczenie ceny 1 m2 budynku na 78 zł, gdy przy prawidłowym obliczeniu cena powinna wynosić - zachowując przyjęte współczynniki - 91 zł. Ponadto, wątpliwość budziło również ustalenie ogólnej wartości wycenianej nieruchomości, która określona została na kwotę – 49.412,22 zł. Z operatu szacunkowego wynikało, że jest to wartość wynikająca z pomnożenia powierzchni użytkowej budynku i ceny wyliczonej za 1 m2. Jednakże rzeczoznawca podał w operacie, że kwota 49.412,22 zł obejmuje oprócz wartości budynku także wartość ogrodzenia i urządzeń trwale związanych z nieruchomością oraz prawo własności działki gruntu o powierzchni 0,4350 ha. Wartość gruntu ustalono na kwotę – 33.700 zł. Nastąpiło to mimo tego, że średnia wartość 1 m2 powierzchni użytkowej budynku, stanowiąca podstawę do ustalenia wartości budynku będącego przedmiotem operatu, została wyliczona na podstawie cen transakcyjnych po odjęciu wartości gruntu.
W dniu 9 czerwca 2006 roku w czasie trwania kontroli RIO w Łodzi kontrolowana jednostka wystąpiła do rzeczoznawcy o wykonanie aneksu do operatu szacunkowego przedmiotowej nieruchomości. W wyniku korekty dokonanej w dniu 14 czerwca 2006 roku wartość 1 m2 powierzchni budynku określona została na kwotę – 108,88 zł, co przy powierzchni budynku 633,49 m2 dawało wartość – 68.974,39 zł. Różnica w stosunku do wyceny wcześniejszej to kwota – 19.562,17 zł. W operacie w dalszym ciągu brak było tabeli porównawczej szacowanego obiektu budowlanego (budynek magazynowo - produkcyjny) i obiektów porównywanych. Analogicznie jak w poprzednim operacie w wartości budynku uwzględniono ostatecznie wartość gruntu (33.700 zł), mimo tego, że średnia wartość 1 m2 powierzchni użytkowej budynku, stanowiąca podstawę do ustalenia wartości budynku będącego przedmiotem operatu, została wyliczona na podstawie cen transakcyjnych po odjęciu wartości gruntu. Metoda taka mogła prowadzić w ostateczności do ustalenia ujemnej wartości budynku [2].
Do obliczenia wartości 1 m2 powierzchni gruntu rzeczoznawca przyjął nieruchomości porównawcze, których atrybuty uwzględnione przy wycenie (lokalizacja, przeznaczenie w planie, powierzchnia, infrastruktura techniczna) były podobne, a w 2 przypadkach gorsze od atrybutów nieruchomości wycenianej. Pomimo tego, poszczególne atrybuty nieruchomości wycenianej uzyskały gorszą ocenę niż nieruchomości porównywane i w konsekwencji cena 1 m2 gruntu ustalona została na kwotę – 7,75 zł. Przy wycenie nieruchomości gruntowej rzeczoznawca wskazał, że wartość rynkowa nieruchomości gruntowej oszacowana została na cele mieszkaniowe i mieści się w przedziale cen rynkowych nieruchomości podobnych ustalonych w trakcie analizy rynku. Wskazać jednak należy, że nieruchomość będąca przedmiotem szacunku w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Sulejów przewidziana została jako tereny rozwojowe, zaś usytuowanie budynku powoduje, że nieruchomość nie może być w sposób dowolny zagospodarowana. Przyjęte do wyceny nieruchomości porównawcze również związane były z działalnością gospodarczą, bądź usługową.
Kontrolujący dokonali także analizy operatów dotyczących innych nieruchomości z terenu gminy Sulejów, sporządzonych przez rzeczoznawcę majątkowego Panią Alicję Blaźniak, a jej wyniki budzą wątpliwości, co do omawianego szacunku. Przykładowo:
- nieruchomość gruntowa, o pow. 2747 m2 oznaczona numerem działki 172/5, położona również w miejscowości Kol. Witów, w bliskiej odległości od działki na 128/3. Działka ta wyceniona została w 2004 roku. Jest to nieruchomość położona na terenie zabudowy mieszkaniowej, na której znajduje się punkt skupu mleka, w tym budynek gospodarczy, budynek magazynowy, toaleta, śmietnik, studnia głębinowa, studnia kopana zasypana. Wartość 1 m2 tejże nieruchomości gruntowej obliczona została na kwotę 16,69 zł,
- nieruchomość zabudowana położona w miejscowości Kłudzice oznaczona numerem działki 405, o pow. 1.600 m2. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Sulejów nieruchomość ta przewidziana została jako tereny rozwojowe. Nieruchomość wyposażona jest w podobne media jak znajdujące się na działce nr 128/3 w miejscowości Kol. Witów. Przeznaczenie budynku znajdującego się na nieruchomości – usługi komercyjne. Cena 1 m2 powierzchni gruntu określona została na kwotę 15,79 zł i oszacowana została na cele mieszkaniowe dla aktualnego sposobu użytkowania (operat z marca 2006 roku).
W zakresie dzierżawy targowiska miejskiego w Sulejowie
1. W wyniku przeprowadzonego w 2001 roku przetargu Gmina Sulejów wydzierżawiła na rzecz Pana Jacka Wacha i Pana Sławomira Rybaka targowisko miejskie. W umowie dzierżawy zawartej w dniu 2 maja 2001 roku strony ustaliły, że dzierżawcy zobowiązani są do płacenia na rzecz Gminy czynszu dzierżawnego w kwocie 73.932 zł rocznie, czyli miesięcznie – 6.161 zł (z podatkiem VAT). Z przedmiotowej umowy nie wynikało, że dzierżawcy targowiska będą jednocześnie inkasentami opłaty targowej. Strony nie ustaliły również zasad pobierania i rozliczania dochodów z tytułu opłaty targowej. W umowie wskazano jedynie, że należna Gminie Sulejów opłata targowa pobierana będzie przez dzierżawców i odprowadzana do budżetu Gminy w ramach ustalonego czynszu dzierżawnego. Kontrolujący ustalili, że w okresie obowiązywania umowy dzierżawy Gmina Sulejów nie wydawała dzierżawcom biletów opłaty targowej, a tym samym nie sprawowano żadnego nadzoru nad prawidłowością pobierania opłaty targowej przez dzierżawców. Dzierżawcy nie byli zresztą umocowani do poboru opłaty targowej, inkasenta tej należności wskazuje, bowiem organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z art.19 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Rada Miejska w Sulejowie nie podjęła uchwały w powyższym zakresie. Omawiana umowa obowiązywała do dnia 30 września 2004 roku.
Na podstawie faktur wystawianych przez kontrolowaną jednostkę, w każdym miesiącu dzierżawcy wpłacali na rachunek Gminy należny czynsz dzierżawny. Pomimo, że dochody z powyższego tytułu w ewidencji księgowej Urzędu Gminy wykazywane były jako dochody z tytułu opłaty targowej, to jednak przedstawione powyżej okoliczności nie budzą wątpliwości, że faktycznie były to dochody z tytułu dzierżawy targowiska. W przypadku oddania w dzierżawę targowiska Gmina powinna uzyskać odrębnie dochody z majątku (czynsz dzierżawny) oraz dochody z opłaty targowej. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. nr 203, poz. 1966 z późn. zm.) – źródłem dochodów własnych gminy są, m.in., wpływy z tytułu opłaty targowej, dochody z majątku gminy i inne. Dochody z tytułu opłaty targowej stanowią należność gminy i w całości powinny być przekazane na rachunek budżetu gminy przez uprawnionego inkasenta, za wynagrodzeniem określonym przez organ stanowiący gminy. Oznacza to, że osoba prowadząca targowisko nie mogła zatrzymać dochodów z tego tytułu.
Powyższe uzasadnia wniosek, że w okresie obowiązywania umowy dzierżawy Gmina Sulejów zaniechała realizacji dochodów z tytułu opłaty targowej. Podkreślić należy, że po dniu 30 września 2004 roku inkasentem opłaty targowej został na przedmiotowym terenie Miejski Zakład Komunalny w Sulejowie. W 2005 roku dochody zrealizowane z tytułu tej opłaty wynosiły 169.383 zł.
2. Na podstawie art.18 ust.2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym Rada Miejska w Sulejowie podjęła uchwałę nr XX/135/2004 z dnia 10 listopada 2004 roku w sprawie ustalenia wysokości opłaty rezerwacyjnej stanowisk handlowych na targowisku miejskim w Sulejowie. Powołany wyżej przepis określa jednak wyłącznie kompetencje rady gminy do podejmowania uchwał w sprawach podatków i opłat określonych w odrębnych przepisach, do których należy, m.in., ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Z mocy art. 19 pkt 1 lit. "a" ww. ustawy rada gminy posiada uprawnienie do podejmowania uchwał w sprawie ustalenia stawek opłaty targowej, a nie rezerwacyjnej. Jakkolwiek art. 15 ust.3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje możliwość pobierania – niezależnie od opłaty targowej – innych należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi – to ustawodawca wiąże pobieranie tych należności z prowadzącym targowisko. W przypadku targowiska miejskiego w Sulejowie administratorem jest Miejski Zakład Komunalny, w związku z czym ewentualne ustalenie opłat rezerwacyjnych należałoby do jego kompetencji. Podejmując uchwałę nr XX/135/2004 w sprawie określenia stawek opłaty rezerwacyjnej Rada Miejska w Sulejowie przekroczyła uprawnienia wynikające z art.19 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
W zakresie umowy dzierżawy dotyczącej części działki nr 128 w obrębie Witów - Kolonia
1. W wyniku kontroli ustalono, że w dniu 1 kwietnia 2004 roku zawarta została umowa dzierżawy dotycząca części działki nr 128, położonej w obrębie Kol. Witów. Na mocy umowy Gmina oddała w dzierżawę grunty zabudowane o powierzchni 1,82 ha na rzecz Firmy Usługowo-Handlowej w Sulejowie, Grzegorz Ruciński, ul. Staropiotrkowska 16, na okres 1 roku - od dnia 1 kwietnia 2004 roku do dnia 31 marca 2005 roku. Strony ustaliły czynsz za okres dzierżawy w kwocie 7.388,20 zł (w tym podatek VAT). Zapłata mogła nastąpić zaliczkowo w ratach lub jednorazowo najpóźniej do dnia 31 marca 2005 roku. Do dnia 31 marca 2005 roku dzierżawca nie uiścił należności. Mimo braku zapłaty czynszu dzierżawnego Burmistrz Sulejowa przedłużył ww. umowę dzierżawy na okres 6 miesięcy, tj. do dnia 30 września 2005 roku, z czynszem dzierżawnym w wysokości 3.694,10 zł (w tym podatek VAT) płatnym do dnia 30 września 2005 roku. Do dnia 30 września 2005 roku nie uregulowano zaległości wynikającej z umowy dzierżawy, jak i z aneksu do tej umowy. Łącznie kwota zadłużenia wynosi 11.082,30 zł (należność główna). Do czasu zakończenia kontroli RIO w Łodzi Gmina nie wystąpiła na drogę postępowania sądowego o zapłatę należnego jej czynszu (podjęte czynności ograniczyły się do wystawienia upomnień z dnia 9 listopada 2005 roku i z dnia 11 stycznia 2006 roku).
2. Stwierdzono także, że dzierżawca złożył informację w sprawie podatku od nieruchomości w dniu 15 lipca 2005 roku, zamiast w terminie do dnia 15 kwietnia 2004 roku. Zgodnie z art.6 ust.6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - osoby fizyczne są zobowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości. Organ podatkowy nie podjął żadnych czynności w celu wyegzekwowania od podatnika wskazanego obowiązku, mimo posiadania wiedzy o okolicznościach uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego (umowa dzierżawy zawarta została z Gminą). Decyzje ustalające wysokość łącznego zobowiązania pieniężnego wydane zostały w dniu 19 lipca 2005 roku. Oprócz gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej o powierzchni 4.600 m2 opodatkowano podatkiem nieruchomości budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynki pozostałe (600 m2). Podatkiem rolnym opodatkowano użytki rolne o powierzchni 1,02 ha przeliczeniowego (1,36 ha fizyczne). W związku z powyższym, w odniesieniu do kategorii budynków pozostałych należy wskazać, że zgodnie z art. 1a ust.1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - za grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uważa się grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów o których mowa w art. 5 ust.1 pkt 1 lit. "b" ustawy, chyba, że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. Organ podatkowy nie podjął czynności mających na celu wyjaśnienie powodów zadeklarowania przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą części powierzchni budynków jako pozostałych. Z operatu szacunkowego dotyczącego przedmiotowej nieruchomości nie wynikało, by zachodziły okoliczności uniemożliwiające wykorzystanie obiektu budowlanego do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedmiotem czynności wyjaśniających organu podatkowego powinna być także kwestia opodatkowania części gruntów podatkiem rolnym, opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają, bowiem grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej [3]. W przypadku oddania w dzierżawę gruntów na rzecz przedsiębiorcy kontrola stanu faktycznego w powyższym zakresie była uzasadniona.
3. W wyniku kontroli ustalono, że podatnik nie dokonał żadnej wpłaty z tytułu obciążających go zobowiązań podatkowych związanych z ww. umową dzierżawy. Kwota zaległości wynikająca z wydanych decyzji wynosiła 10.279,60 zł (należność główna). Mimo braku wpłat nie zostały wysłane tytuły wykonawcze w celu wyegzekwowania należności w trybie egzekucji administracyjnej, co naruszało przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. nr 137, poz.1541 ze zm.), które zobowiązywały wierzyciela do systematycznej kontroli terminowości zapłaty zobowiązań pieniężnych. W przypadkach, gdy należność nie została zapłacona w terminie określonym w decyzji lub wynikającym z przepisu prawa, wierzyciel winien wysłać do zobowiązanego upomnienie, z zagrożeniem wszczęcia egzekucji po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia upomnienia, a po bezskutecznym upływie terminu określonego w upomnieniu wystawić tytuł wykonawczy. Wierzyciel nie będący jednocześnie organem egzekucyjnym, niezwłocznie winien skierować tytuł wykonawczy do właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego.
4. W dniu 1 października 2005 roku pomiędzy Gminą Sulejów a Panem Grzegorzem Rucińskim zawarte zostało porozumienie, na podstawie którego pozostawiono w posiadaniu dzierżawcy nieruchomość oznaczoną jako działka nr 128/3 o powierzchni 0,4350 ha, nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2006 roku. W porozumieniu zezwolono Panu Rucińskiemu na dalsze przechowywanie ruchomości stanowiących jego własność w budynkach Gminy, w zamian za sprawowanie nadzoru nad całą nieruchomością. W przypadku powołanego porozumienia należy wskazać, że zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nie posiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: 1/ wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych nie stanowiących odrębnych nieruchomości; 2/ jest bez tytułu prawnego. Wobec powyższego organ podatkowy powinien dokonać analizy przedmiotowego stanu faktycznego w zakresie możliwości dalszego istnienia obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości z tytułu posiadania przez Pana Grzegorza Rucińskiego zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Gminy (podatek ustalono za okres obowiązywania umowy dzierżawy z dnia 1 kwietnia 2004 roku, czyli do dnia 30 września 2005 roku). W związku z zawartym porozumieniem należy także zauważyć, że w zakresie mienia komunalnego zasadą powinno być jego odpłatne udostępnianie, w omawianej sytuacji pozostawiono w posiadaniu dotychczasowemu dzierżawcy część nieruchomości z prawem korzystania z niej (przechowywanie ruchomości), bez ekwiwalentu na rzecz Gminy. W sytuacji przechowywania przez Pana Rucińskiego w budynku Gminy należących do niego przedmiotów majątkowych, trudno zauważyć, by sprawowanie nadzoru nad nieruchomością było "świadczeniem" wyłącznie na rzecz Gminy.
W zakresie wykonania toalety wolnostojącej oraz modernizacji targowiska gminnego
1. Kontrolujący stwierdzili, że szereg umów zawartych w związku z realizacją ww. zadań nie zostało kontrasygnowanych przez Skarbnika Gminy lub osobę przez niego upoważnioną, zgodnie z wymogiem wynikającym z art.46 ust.3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, stosownie do którego - jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej.
2. Kontrolujący ustalili, że w związku z planowaną modernizacją targowiska gminnego Gmina poniosła w latach 2004 - 2005, m in., wydatki na:
- opracowanie dokumentacji projektowo -kosztorysowej (faktura nr 2/09 z dnia 6 września 2004 roku wystawiona przez Zakład Instalacji Sanitarnych Projektowanie i Nadzór Inwestorski H. i D. Gędek, Piotrków Trybunalski - kwota 29.768 zł brutto);
- opracowanie Studium Wykonalności dla inwestycji gminnej polegającej na modernizacji targowiska miejskiego w Sulejowie (faktura nr 05/12.2004/BASZ z dnia 2 grudnia 2004 roku wystawiona przez PPUH "BaSz", Końskie - kwota 3.660 zł brutto);
- wykonanie analizy dokumentacji technicznej oraz innych dokumentów niezbędnych do przygotowania Studium Wykonalności dla projektu "Kompleksowe uzbrojenie terenu pod działalność usługowo - handlową w Sulejowie" w ramach Działania 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe Poddziałania 3.3.1. "Rewitalizacja obszarów miejskich" Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006 (faktura nr 33/ABIS/2005 z dnia 13 maja 2005 roku wystawiona przez ABIS spółka z o.o., Łódź - kwota 2.440 zł brutto);
- opracowanie Studium Wykonalności dla projektu "Kompleksowe uzbrojenie terenu pod działalność usługowo - handlową w Sulejowie" w ramach Działania 3.3 Poddziałania 3.3.1. - "Rewitalizacja obszarów miejskich" Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006. Studium stanowić miało załącznik do wniosku o dofinansowanie projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (faktura nr 95/ABIS/2005 z dnia 17 sierpnia 2005 roku wystawiona przez ABIS spółka z o.o., Łódź - kwota 19.520 zł brutto);
- opracowanie wniosku o dofinansowanie dla projektu "Kompleksowe uzbrojenie terenu pod działalność usługowo - handlową w Sulejowie" w ramach Działania 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe Poddziałania 3.3.1. "Rewitalizacja obszarów miejskich" Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006 (faktura nr 96/ABIS/2005 z dnia 17 sierpnia 2005 roku przez ABIS spółka z o.o., Łódź - kwota 2.440 zł).
Kontrolujący stwierdzili, że mimo opracowania stosownej dokumentacji wniosek o dofinansowanie projektu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie został złożony, z uwagi na fakt, że nie zostało jeszcze zakończone postępowanie dotyczące wydania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy dla zamierzenia inwestycyjnego. Zgodnie z wyjaśnieniem złożonym przez Zastępcę Burmistrza Sulejowa Pana Janusza Dudara dokumentacja wykonana przez firmę ABIS zostanie wykorzystana - po aktualizacji - w ramach następnego naboru wniosków o dofinansowanie projektów ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (lata 2007 - 2013).
W zakresie wydatków na rozmowy z telefonów komórkowych
W wyniku kontroli stwierdzono, że z telefonów komórkowych w kontrolowanej jednostce korzystali Burmistrz Miasta Pan Stanisław Baryła, Zastępca Burmistrza Miasta Pan Janusz Dudar, Przewodniczący Rady Miejskiej Pan Konstanty Ruciński oraz dwóch pracowników Urzędu. W dniu 31 grudnia 2004 roku Burmistrz Sulejowa ustalił - z dniem 1 stycznia 2005 roku - miesięczne limity za rozmowy telefoniczne dla posiadaczy aparatów telefonii komórkowej będących własnością jednostki w różnych wysokościach dla poszczególnych użytkowników. Nadwyżka ponad limit miała zostać zapłacona przez posiadaczy telefonów jako zwrot wydatków budżetowych. Odbiór pisma Burmistrza potwierdzili podpisem wszyscy zainteresowani. Stwierdzono, że w szeregu przypadkach wyznaczone limity zostały przekroczone, jednakże tylko Zastępca Burmistrza dokonał wpłaty tytułem zwrotu wydatków. Największe kwoty przekroczenia dotyczyły Przewodniczącego Rady Miejskiej, któremu określono miesięczny limit kosztów za rozmowy telefoniczne w wysokości 300 zł, co dawało rocznie 3.600 zł. Tymczasem koszty rozmów telefonicznych Przewodniczącego Rady w 2005 roku wyniosły łącznie 7.374,52 zł. Dla porównania należy wskazać, że koszty rozmów z telefonu będącego w dyspozycji Burmistrza Sulejowa wyniosły w 2005 roku 3.305,44 zł. Mimo braku dokonywania zwrotu kwoty przekraczającej wyznaczony limit w kontrolowanej jednostce nie podjęto czynności mających na celu wyegzekwowanie tych kwot. W przypadku Pana Konstantego Rucińskiego ilość rozmów, ich pory mogą budzić wątpliwość czy wszystkie one związane były z wypełnianiem obowiązków Przewodniczącego Rady Miejskiej.
W realizacji dochodów z tytułu podatku od środków transportowych
W wyniku kontroli stwierdzono przypadki nieterminowego podejmowania w okresie 2004 rok - kwiecień 2006 roku czynności zmierzających do wyegzekwowania zaległości podatkowych lub zaniechania podjęcia takich czynności w stosunku do podatników - osób fizycznych, co naruszało przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ujawniono, w szczególności sytuacje wystawiania tytułów wykonawczych, które nie były jednakże ostatecznie kierowane przez Burmistrza Miasta do Urzędu Skarbowego.
Zawiadamiając o powyższych nieprawidłowościach proszę Pana Burmistrza o podjęcie działań mających na celu ich usunięcie oraz zapobieżenie ich występowaniu w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1. Zapewnić kontrasygnowanie czynności prawnych mogących spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych przez Skarbnika Gminy lub osobę przez niego upoważnioną, zgodnie z wymogiem określonym w art.46 ust.3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym.
2. Bieżąco i terminowo podejmować czynności zmierzające do wyegzekwowania zaległości podatkowych w zakresie podatku od środków transportowych, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity z 2005 r., Dz. U. nr 229, poz. 1954 ze zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Podjąć czynności w celu wyegzekwowania od byłego dzierżawcy nieruchomości położonej w miejscowości Kol. Witów (umowa dzierżawy z dnia 1 kwietnia 2004 roku dotycząca części działki nr 128) zaległości z tytułu łącznego zobowiązania pieniężnego wraz z należnymi Gminie odsetkami oraz zaległości z tytułu czynszu dzierżawnego wraz z należnymi Gminie odsetkami.
4. Podjąć czynności w celu wyjaśnienia prawidłowości zadeklarowania przez ww. podatnika części powierzchni budynków na wydzierżawionej od Gminy nieruchomości w kategorii budynki pozostałe, uwzględniając uwagi zawarte w pierwszej części wystąpienia. Podjąć także czynności w celu wyjaśnienia czy użytki rolne wchodzące w skład nieruchomości oddanej w dzierżawę podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą nie były zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.
5. Dokonać analizy stanu faktycznego związanego z zawarciem w dniu 1 października 2005 roku porozumienia dotyczącego działki nr 128/3 w miejscowości Kol. Witów, w zakresie ewentualnego powstania obowiązku podatkowego po stronie posiadacza tej nieruchomości, uwzględniając uwagi zawarte w pierwszej części wystąpienia pokontrolnego.
6. Podjąć czynności w celu wyegzekwowania wpłat do budżetu Gminy przez posiadaczy telefonów komórkowych kwot przekraczających miesięczne limity kosztów, które to limity wyznaczone zostały przez Burmistrza Sulejowa. Zapewnić bieżącą kontrolę w powyższym zakresie.
7. Zapewnić wykorzystanie dokumentacji opracowanej przez firmę ABIS spółka z o.o., Łódź przy ubieganiu się w kolejnych latach o środki, w szczególności z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
8. Przy odbiorze zleconych do wykonania operatów szacunkowych nieruchomości, dokonywać ich szczegółowej analizy, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości żądać od wykonawców wyjaśnień bądź sporządzenia korekty, przed ostatecznym rozliczeniem za wykonane dzieło.
9. Podjąć czynności w celu ustalenia zobowiązania podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości dla posiadacza ośrodka wypoczynkowego po FMG "PIOMA" za 2 miesiące 2003 roku i za 4 miesiące 2004 roku.
10. Podjąć czynności w celu wyjaśnienia przyczyn braku zadeklarowania przez ww. podatnika podatku od nieruchomości budowli.
11. Podjąć czynności w celu wyjaśnienia zmiany powierzchni deklarowanych budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (z 3.499 m2 na 1.859 m2 - dotyczy ośrodka wypoczynkowego po FMG "PIOMA").
12. Podjąć czynności w celu ustalenia czy zaistniał, a jeżeli tak to kogo obciążał, obowiązek uiszczenia podatku od nieruchomości w odniesieniu do ośrodka wypoczynkowego po Zakładzie Energetycznym Łódź - Teren.
13. W zakresie udzielania ulg w zapłacie podatku (np. umorzenie zaległości podatkowej) stosować instytucje prawne przewidziane w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.
14. Zapewnić dokonywanie czynności sprawdzających w zakresie składanych przez podatników deklaracji podatkowych, w oparciu o art.272 ustawy Ordynacja podatkowa.
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana Burmistrza o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub przyczynach ich niewykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art.9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do kolegium Izby. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Bieg terminu, o którym mowa wyżej ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący Rady Miejskiej w Sulejowie.
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej w Sulejowie.
3. aa.
Wystąpienie pokontrolne podpisała dr Jadwiga Chwiałkowska – Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi.
PRZYPISY
[1] Jednocześnie w części opisowej operatu wskazano, że do działki istnieje dojazd dobrą drogą asfaltową, a w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Sulejowa przedmiotowe grunty znajdują się na terenie rozwojowym.
[2] Jeżeli w analizowanym stanie faktycznym budynek stałby na gruntach o powierzchni 9.500 m2 , wyliczenie wyglądałoby następująco. Wartość budynku 68.974,39 zł, w tym wartość gruntu 9.500 m2 x 7,75 zł = 68.974,39 zł - 73.625 zł = - 4.650,61 zł.
[3] Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym (tekst jednolity z 1993 r., Dz.U. nr 94, poz. 431 ze zm.) - opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.